Επιστημονικό συνέδριο με θέμα "Ιωακείμ ο Γ΄ο Μεγαλοπρεπής. Ο από Θεσσαλονίκης Οικουμενικός Πατριάρχης και η εποχή του" υπό την αιγίδα του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου

Το Δημοτικό Συμβούλιο της Θεσσαλονίκης και το Διοικητικό Συμβούλιο της "Φιλοπτώχου Αδελφότητας Ανδρών Θεσσαλονίκης" οργανώνουν Επιστημονικό Συνέδριο  με θέμα: "Ιωακείμ ο Γ΄ο Μεγαλοπρεπής. Ο από Θεσσαλονίκης Οικουμενικός Πατριάρχης και η εποχή του"

Η Τελετή Έναρξης του Συνεδρίου θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 3 Φεβρουαρίου 2012 και ώρα 19:00 στην Αίθουσα Διαλέξεων της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών Εθνικής Αμύνης 4, 1ος όροφος

Για το πρόγραμμα του συνεδρίου πατήστε εδώ.

Πηγή: http://www.faath.org.gr/

Μήνυμα Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου για την Εορτή των Τριών Ιεραρχών

Πηγή: http://www.ecclesia.gr/greek/archbishop/repository/ieron_3ierar_2012.pdf

Αθήνα 21 Ιανουαρίου 2012

 

Αγαπητοί μου Εκπαιδευτικοί, Αγαπητά μου παιδιά,

Η Εκκλησία μας εορτάζει τους «αναφθέντας άνθρακας, εκ του αστέκτου πυρός». Αυτούς που μας φώτισαν με το φως του Αγ.Πνεύματος και ο λόγος τους για την Παιδεία δεν είναι κενός αλλά ουσιαστικός γιατί αφορά κάθε άνθρωπο...

Εορτάζουμε τρεις αγίους των οποίων ο βίος και το παράδειγμα παραμένει ακατανόητο. Αν και πλούσιοι έγιναν φτωχοί για χάρη μιας ιδέας θα λέγαμε σήμερα, για χάρη του Χριστού, όπως κηρύττει η Εκκλησία μας.

Ποιος είναι ο βίος των Τριών Ιεραρχών; Συνοπτικά ήταν τρείς νέοι, παιδιά ευκατάστατων οικογενειών. Σπούδασαν στις καλύτερες σχολές της εποχής, έχοντας τους καλύτερους δασκάλους, όλες σχεδόν τις επιστήμες του καιρού τους. Στην κορύφωση της νιότης και των σπουδών τους εκεί που οι δρόμοι για την εξουσία, τη δόξα, τον πλούτο και την καταξίωση ήταν ανοικτοί, αποσύρονται στην έρημο, πωλούν την περιουσία τους γιατί αγάπησαν βαθιά το Θεό και τον άνθρωπο. Με τα μέτρα της εποχή μας «απέτυχαν» διότι άφησαν τη δόξα, την εξουσία και τις τιμές για να μοιραστούν τη χαρά, τον κόπο και τον πόνο των συνανθρώπων τους διακονώντας τους ολόκληρη τη ζωή τους στο όνομα του Κυρίου μας.

Ήταν «εκτός πραγματικότητας», «αιθεροβάμονες» για τους σύγχρονους Έλληνες γιατί ήταν πατέρες που ποίμαναν την αγωνία των ανθρώπων για να τους θρέψουν με τους καρπούς του Αγίου Πνεύματος.

Ποιος πραγματικά εορτάζει σήμερα; Εκείνοι που μπορούν να αγαπούν. Οι δάσκαλοι που τολμούν να υπηρετούν την αγωγή που σήμερα είναι παραγκωνισμένη, τη σπουδή που βαθαίνει τα ερωτήματα και δεν διαμελίζει τη γνώση. Οι γονείς που αγαπούν τόσο τα παιδιά τους ώστε να μην εγκλωβίσουν το μέλλον τους σε μερικών ωρών εξετάσεις για μια προοπτική που αποδεικνύεται αβέβαιη. Οι μαθητές που επαναστατούν στην ανία και στην κόπωση της επιλεκτικής μάθησης και τολμούν να θέτουν ερωτήματα και να ψάχνουν βιβλιοθήκες. Οι ιερείς που είναι «εκτός ύλης» επειδή επιμένουν με τη διακονία τους να φροντίζουν τους ανθρώπους μαθαίνοντας τους στο όνομα του Χριστού, να πιστεύουν, να αγαπούν, να ελπίζουν να επιμένουν ακόμα και όταν είναι μόνοι.

Εορτάζουν όλοι εκείνοι που δεν σταματούν σε επιδόματα την προσπάθεια τους αλλά αντιλαμβάνονται το ψωμί του αδελφού ως ζήτημα βαθύτατα πνευματικό και αγωνίζονται να αλλάξουν οι άνισες και άδικες δομές των κοινωνιών μας.

Όσοι δεν κάμπτονται από απειλές και βασανιστήρια και μπορούν όπως ο Μ. Βασίλειος να απαντούν στους εκάστοτε άρχοντες: « αρπαγή περιουσίας δεν φοβάμαι, γιατί δεν έχω τίποτε άλλο εκτός από λίγα τριμμένα ράσα και λίγα βιβλία. Εξορία δεν γνωρίζω γιατί οι τόποι δεν με εμποδίζουν να προσεύχομαι».

Όλοι όσοι παραμένουν «των Αποστόλων ομότροποι» μπορούν και πορεύονται σε ένα αμήχανο κόσμο επόμενοι των Τριών Δασκάλων της οικουμένης.

O Σύνδεσμος Θεολόγων Μακεδονίας – Θράκης προς τη Διακομματική Επιτροπή Παιδείας για την υποχρεωτικότητα των Θρησκευτικών στο Νέο Λύκειο

Πηγή: http://theologoi.wordpress.com

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ – ΘΡΑΚΗΣ

Γραφείο 404, Θεολογική Σχολή ΑΠΘ, 54624 Θεσσαλονίκη

Τηλ. Επικ.– fax: 2310 997113, mail: theologoi@gmail.com, http://theologoi.wordpress.com

 

 

Συνοπτική Αναφορά για την αναγκαιότητα του μόνιμου και υποχρεωτικού χαρακτήρα του Μαθήματος των Θρησκευτικών στο «νέο Λύκειο» προς την Διακομματική Επιτροπή Παιδείας της Βουλής των Ελλήνων

 

 

Θεσσαλονίκη, 24/01/2012

 

 

Βρισκόμαστε σε μια εποχή που η ανάγκη για ανθρωπιστική μόρφωση των νέων με γνώσεις, παιδεία και ήθος όλο και πιο πολύ μεγεθύνεται.

Οι γνώσεις που παίρνει το παιδί στο σχολείο εμπεριέχουν θρησκευτικά, πολιτισμικά, ηθικοκοινωνικά και οικολογικά πρότυπα καθώς και άλλες παιδαγωγικές ευαισθησίες, έτσι ώστε να μπορεί βαθμιαία, να καλλιεργεί ή ακόμη και να διορθώνει τη σκέψη και το χαρακτήρα του…

Το Mάθημα των Θρησκευτικών ως γνωστό συμβάλλει:

1. στην εκπλήρωση του γενικού σκοπού της παιδείας

2. στον ειδικό του σκοπό, που είναι να βοηθά την παιδεία να εκπληρώνει το συνταγματικό της σκοπό που είναι «η ανάπτυξη της θρησκευτικής συνείδησης των μαθητών».

Έτσι, εκπληρώνεται με τον τρόπο αυτό, εκείνο που δέχονται όλες οι ευρωπαϊκές χώρες και όλες οι σύγχρονες παιδαγωγικές θεωρίες, ότι δηλαδή η αγωγή και η μόρφωση των μαθητών δεν μπορεί να είναι άσχετη με την κοινωνική, την πολιτισμική και τη θρησκευτική συνείδηση του τόπου στον οποίο ζουν και αναπτύσσονται.

Μια ενδεχόμενη θέσπιση από το Υπ. Παιδείας ΔΒΜΘ της προαιρετικότητας του μαθήματος των θρησκευτικών ή της μείωσης των ωρών διδασκαλίας στο «νέο Λύκειο», δημιουργεί τεράστιο κοινωνικό και πολιτισμικό πρόβλημα διότι:

Η ηθικοκοινωνική αγωγή και συμπεριφορά του μαθητή, ιδιαίτερα πάνω στην κρίσιμη ηλικία της εφηβείας, βασίζεται, εκτός των άλλων, στη θρησκευτική διάσταση της μαθήσεως που παρέχεται από το σχολείο. Τα θρησκευτικά γεγονότα, οι θρησκευτικές πράξεις, οι θρησκευτικοί συμβολισμοί καταλαμβάνουν ένα μεγάλο μέρος αυτού που ονομάζεται «περιβάλλον» του ελληνικού λαού.

Συνεπώς, πώς ο μαθητής θα συνειδητοποιήσει την πολιτισμική του ιδιαιτερότητα και πως θα διατηρήσει μια υγιή θρησκευτικότητα, όταν θα αποστερείται αυτές τις βασικές γενικές θεολογικές γνώσεις;

Ανακοίνωση διεξαγωγής εκλογών για τον Πανελλήνιο Θεολογικό Σύνδεσμο για την αναβάθμιση της θρησκευτικής εκπαίδευσης "ΚΑΙΡΟΣ".

Xολαργός 23-1-2012

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

Αγαπητοί συνάδελφοι,

Με απόφαση της προσωρινής Διοικούσας Επιτροπής ορίστηκε η Κυριακή 12 Φεβρουαρίου 2012 και σε περίπτωση μη απαρτίας η επομένη Κυριακή 19 Φεβρουαρίου 2012 ως ημέρα πραγματοποίησης της Γενικής Συνέλευσης και των αρχαιρεσιών για την ανάδειξη του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου μας. Κατόπιν αυτού καλείστε να δηλώσετε συμμετοχή στις προσεχείς εκλογές ως υποψήφιοι είτε για το ΔΣ είτε για την Εξελεγκτική επιτροπή, συμπληρώνοντας το συνημμένο έντυπο αίτησης , το οποίο πρέπει να αποσταλεί στην ηλεκτρονική διεύθυνση του Συλλόγου μέχρι τη Δευτέρα 6 Φεβρουαρίου 2012.

Με εκτίμηση
Η Διοικούσα Επιτροπή

Y.Γ Όσοι δεν έχετε κάνει μέχρι τώρα την εγγραφή σας ως τακτικά μέλη του Συλλόγου μπορείτε να αποστείλετε συμπληρωμένο το ειδικό έντυπο μέσα στην ίδια προθεσμία

Όσα μέλη του Συνδέσμου επιθυμούν να είναι υποψήφιοι για το Διοικητικό Συμβούλιο ή την Εξελεγκτική Επιτροπή μπορούν να κατεβάσουν το αρχείο από ΕΔΩ

Πηγή:http://www.kairosnet.gr/joomla/index.php?option=com_content&view=frontpage&Itemid=1

Για την ανανέωση των Θρησκευτικών

Του Γεωργίου Στριλιγκά, Σχολικού Συμβούλου Θεολόγων. 

Πηγή: http://www.amen.gr/index.php?mod=news&op=article&aid=8166

Ο λόγος για το νέο πιλοτικό Πρόγραμμα Σπουδών στο μάθημα των Θρησκευτικών. Για το ζήτημα, ήδη, έχουν δημοσιευθεί στα μέσα ενημέρωσης και στο διαδίκτυο ποικίλες προσεγγίσεις, από τις οποίες οι περισσότερες χαρακτηρίζονται από άγνοια και προχειρότητα. Μερικές φορές μάλιστα διασπείρουν ψευδείς φήμες, διαστρεβλώνοντας την πραγματικότητα και υπηρετώντας σκοπιμότητες. Η κατάσταση αυτή καθιστά επιτακτική την ανάγκη για υπεύθυνη ενημέρωση.
Κατά το περασμένο σχολικό έτος, στο πλαίσιο του λεγόμενου Νέου Σχολείου, εκπονήθηκαν νέα Προγράμματα Σπουδών σε όλα τα μαθήματα της Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης. Βασικό χαρακτηριστικό της μεταρρύθμισης είναι ο παιδαγωγικός αναπροσανατολισμός της διδακτικής διεργασίας στην κατεύθυνση της διερευνητικής, βιωματικής και συνεργατικής μάθησης. Η αλλαγή αυτή κρίνεται ως αναγκαία, με βάση τις σύγχρονες θεωρίες μάθησης και διδακτικής, καθώς επίσης το αίτημα υπέρβασης χρόνιων αγκυλώσεων στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα.
Στο πλαίσιο της ευρύτερης αλλαγής, μεταξύ άλλων, συντάχθηκε νέο Πρόγραμμα Σπουδών και στο μάθημα των Θρησκευτικών. Για την προετοιμασία του εργάστηκε Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων που συστήθηκε από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, ύστερα από προκήρυξη εκδήλωσης ενδιαφέροντος και αξιολόγηση των ενδιαφερόμενων. Είχα την τιμή να επιλεγώ και να λάβω μέρος στην εν λόγω Επιτροπή και έτσι έχω προσωπική άποψη για τον τρόπο και τον σκοπό της εργασίας.

Του Ανδρέα Αργυρόπουλου: Το κοινωνικό μήνυμα των Τριών Ιεραρχών

Πηγή: http://e-theologia.blogspot.com/2011/01/blog-post_3657.html

 .....Οι κοινωνικές θέσεις τους είναι τόσο σύγχρονες και ριζοσπαστικές που νομίζει κανείς πως έχουν γραφεί μόλις τον τελευταίο αιώνα και μάλιστα κατά τα διαστήματα των μεγάλων κοινωνικών επαναστάσεων και συγκρούσεων. Ο Νικόλας Μπερντιάεφ ο μεγαλύτερος ίσως Ρώσος διανοητής του 20ου αιώνα μεταξύ των άλλων αναφέρει «στον Μεγάλο Βασίλειο όπως και στον Ιωάννη τον Χρυσόστομο η κοινωνική αδικία, δημιούργημα της κακής διανομή του πλούτου κριτικάρεται με μια δριμύτητα που θα έκανε τον Προυντόν και τον Καρλ Μαρξ να χλωμιάσουν».

Ο γνωστός σε όλους ΄Εριχ Φρομ στο βιβλίο του «Να έχεις ή να είσαι» προβάλλει τις απόψεις των Πατέρων για την κοινοκτημοσύνη αξιολογώντας τες θετικά. Για τους Τρεις Ιεράρχες το πρόβλημα της ανισοκατανομής των αγαθών δεν αποδίδεται στο θέλημα του Θεού, ούτε σε φυσικές αιτίες και τυχαία γεγονότα αλλά σε συγκεκριμένες ενέργειες αυτών που κατέχουν την εξουσία και τον πλούτο. «Οι κοινωνικές ανισότητες δεν είναι θέλημα Θεού», λέει ο άγιος Γρηγόριος «ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο ελεύθερο… Με την πτώση θρυμματίστηκε η αρχική ενότητα και ισοτιμία μεταξύ των ανθρώπων, οι θρασύτεροι με τη βοήθεια του πολιτικού νόμου, τον οποίο κατέστησαν όργανο καταδυναστεύσεως, επιβλήθηκαν στους ασθενέστερους και έτσι οι άνθρωποι χωρίστηκαν σε πλούσιους και φτωχούς, ελεύθερους και δούλους και σε πολλές άλλες κατηγορίες. Εμείς όμως, σαν χριστιανοί οφείλουμε να αποβλέπουμε και να τείνουμε στην αρχική ενότητα και όχι στην κατοπινή διαίρεση, στο νόμο του Θεού και όχι στο νόμο του ισχυρού», (Περί φιλοπτωχίας PG 35, 892 Α-Β). Είναι πασιφανές ότι ο νόμος του Θεού, δηλαδή ο νόμος της αγάπης, της ισότητας, της ελευθερίας της ειρήνης, δεν έχει τίποτα κοινό με το νόμο των ισχυρών κάθε εποχής.

Γιώργος Καπετανάκης : Μάθημα των θρησκευτικών: Οπισθέλκουσα δύναμη ή πρωτοπορία;

Πηγή: http://blogs.sch.gr/gkapetanak/2012/01/20/%ce%bf%cf%80%ce%b9%cf%83%ce%b8%ce%ad%ce%bb%ce%ba%ce%bf%cf%85%cf%83%ce%b1-%ce%b4%cf%8d%ce%bd%ce%b1%ce%bc%ce%b7-%ce%ae-%cf%80%cf%81%cf%89%cf%84%ce%bf%cf%80%ce%bf%cf%81%ce%af%ce%b1/

Σε ποιους απευθύνεται το μάθημα των θρησκευτικών σε ένα δημόσιο σχολείο;

Σε όλους τους μαθητές και μαθήτριες!!

Ποιο είναι το προφίλ των μαθητών μας σήμερα; Εάν είναι όλοι ορθόδοξοι θα έπρεπε κάθε ενορία κάθε Κυριακή να είναι κατάμεστη. Κι όμως, αν αντιστοιχούν 5000 πιστοί σε κάθε μια ενορία των μεγάλων αστικών κέντρων πόσους συναντάμε στην κυριακάτικη λειτουργία; Που είναι οι υπόλοιποι; Μήπως τελικά είναι μύθος για το ορθόδοξο του εκκλησιαστικού μας φρονήματος; Μήπως αν επαναφέραμε την απόφαση της Πενθέκτης Οικουμενικής συνόδου για την αναγκαιότητα συνεχούς εκκλησιασμού θα έπρεπε να διώξουμε τους 4700 ενορίτες που δε συναντάμε συχνά; Και μήπως αυτών τα παιδιά δεν έχουμε στα σημερινά σχολεία; Θα ήταν υπερβολή αν έλεγα πως ο νηπιοβαπτισμός και η κατήχηση όπως έχουν υπάρξει ως τώρα έχουν αποτύχει;

Η σχολική θρησκευτική αγωγή λοιπόν απευθύνεται σε παιδιά με θρησκευτικές προσλαμβάνουσες πολυσύνθετες. Έχουμε μαθητές όλων των επιπέδων σε σχέση με την εκκλησία μας αλλά και με τη θρησκεία γενικότερα. Πώς θα προσεγγίσουμε όλα αυτά τα παιδιά; Μόνο μέσα από τη θεολογία της ετερότητας. Μόνο αποδεχόμενοι την πολυσυλλεκτικότητα του μαθητικού κοινού θα λειτουργήσουμε θετικά προς την ανάπτυξη της θρησκευτικής συνείδησης και πίστης. 

Προβληματισμοί για τα νέα Προγράμματα Σπουδών του ΜτΘ

Πηγή: http://paterikos.blogspot.com/2012/01/blog-post_6889.html

 του Δρ. Τριαντάφυλλου Σιούλη, Σχολικού Συμβούλου Θεολόγων

Με το ΦΕΚ 2335/17-10-2011, τ.β΄ «Προγράμματα Σπουδών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης για την Πιλοτική τους Εφαρμογή του διδακτικού αντικειμένου Θρησκευτικά», εισάγονται στην υποχρεωτική εκπαίδευση (Δημοτικό και Γυμνάσιο) νέα Προγράμματα Σπουδών, τα οποία δοκιμάζονται πιλοτικά σε Δημοτικά Σχολεία και Γυμνάσια σε όλη την Ελλάδα, με σκοπό να γίνουν παρεμβάσεις - βελτιώσεις όπου χρειάζονται και αναπροσαρμογές, ώστε στη συνέχεια να επεκταθεί η εφαρμογή τους στο σύνολο των σχολείων.

Σχετικά με την προσπάθεια αυτή εγείρονται πολλοί προβληματισμοί... 

Χαιρετισμός Σχολικού Συμβούλου Θεολόγων Ν. Θεσσαλονίκης

Ημερίδα με θέμα: «Το ζήτημα της γλώσσας στη Λατρεία»

Πηγή: http://www.kairosnet.gr/joomla/index.php?option=com_content&view=frontpage&Itemid=1

Τα τελευταία χρόνια αναπτύσσεται ένα έντονος προβληματισμός στο χώρο της Εκκλησίας σχετικά με το ζήτημα της γλώσσας στη λατρεία. Προβάλλεται πολλές φορές η διαπίστωση ότι κυρίως οι νεότερες γενιές (αλλά όχι μόνον αυτές), αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα κατανόησης της εκκλησιαστικής λειτουργικής γλώσσας και κατά συνέπεια ουσιαστικής συμμετοχής στα λειτουργικά δρώμενα, με αποτέλεσμα την περαιτέρω αποξένωση και απομάκρυνση από τη ζωή της Εκκλησίας. Μπροστά σε αυτήν την κατάσταση, διακεκριμένοι ιεράρχες αλλά και λόγιοι ιερείς της Εκκλησίας της Ελλάδος πρότειναν (και εφάρμοσαν σε κάποιο βαθμό) την απλοποίηση ή και μεταγλώττιση των λειτουργικών αναγνωσμάτων, των ευχών και κάποιων εκκλησιαστικών ακολουθιών όπως η βάπτιση και ο γάμος, επικαλούμενοι προς τούτο όχι μόνο επείγουσες ποιμαντικές ανάγκες, αλλά και τη διαχρονική παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας η οποία δεν γνωρίζει και δεν αποδέχεται κανένα δόγμα και καμία παράδοση ιερών γλωσσών και γι’ αυτό πάντοτε μετέφραζε τα βιβλικά και λειτουργικά κείμενα, όποτε αυτό χρειάστηκε να γίνει. Από την αντίθετη πλευρά προβάλλεται το επιχείρημα ότι προτεραιότητα για την ορθόδοξη λατρεία δεν αποτελεί η κατανόηση αλλά η μετοχή στο μυστήριο, αποδίδοντας τάσεις νεοβαρλαμιτισμού στους υπέρμαχους των μεταφράσεων και επισημαίνοντας ταυτοχρόνως τους κινδύνους που διατρέχει η γλωσσική και εθνική μας παράδοση και συνέχεια από την επιχειρούμενη εγκατάλειψη της πατρώας λειτουργικής γλώσσας. Ως μέσο θεραπείας του προβλήματος προτείνεται από αυτήν την τάση η χρήση λειτουργικών εγκολπίων και τα μαθήματα αρχαίων ελληνικών στις ενορίες.

ΣΤΑΥΡΟΣ ΓΙΑΓΚΑΖΟΓΛΟΥ: "Επιβάλλεται το θρησκευτικό μάθημα να συνδέεται με τα σύγχρονα υπαρξιακά και κοινωνικά προβλήματα"

Πηγή: http://panagiotisandriopoulos.blogspot.com/2011/01/blog-post_20.html  

«Χρειαζόμαστε μία θρησκευτική αγωγή με ανοικτούς ορίζοντες, ώστε να διαλέγεται με ζητήματα και προτεραιότητες που θέτει ο ραγδαία μεταβαλλόμενος σύγχρονος κόσμος και πολιτισμός», τόνισε ο Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, δρ. Θεολογίας, Σταύρος Γιαγκάζογλου μιλώντας χθές βράδυ σε εκδήλωση που συνδιοργάνωσαν το 14ο Γυμνάσιο της Λάρισας και το Βιβλιοπωλείο «Παιδεία», στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Βραδιές Θεολογίας».
Μιλώντας ο κ. Γιαγκάζογλου ενώπιον του πυκνού ακροατηρίου εκπαιδευτικών στο πατάρι του βιβλιοπωλείου και εξειδικεύοντας στο θέμα της συγκρότησης μιας νέας συνθετικής πρότασης για τη φυσιογνωμία του θρησκευτικού μαθήματος στο ελληνικό σχολείο υπογράμμισε ότι ο θεολογικός και παιδαγωγικός χαρακτήρας του μαθήματος θα πρέπει να αναπλαισιωθεί σε νέες διευρυμένες βάσεις και αρχές με βάση και αφετηρία την ορθόδοξη εκκλησιαστική παράδοση
 

ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΒΑΣΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΠΙΛΟΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ - ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

του Δημητρίου Βογιατζή

Το νέο πιλοτικό πρόγραμμα σπουδών του Δημοτικού και του Γυμνασίου παρουσιάζει δύο καινοτομίες. Εισάγει ένα νέο πρότυπο για το μάθημα των Θρησκευτικών και προτείνει μια νέα μέθοδο διδασκαλίας. Η κριτική μας στο κείμενο αυτό θα εστιαστεί στο Πλαίσιο βασικών αρχών, στο οποίο και περιγράφεται ο χαρακτήρας του μαθήματος. Το νέο ΠΣ φιλοδοξεί, όπως δηλώνουν οι συντάκτες του, να οργανώσει « ένα σχολικό ΜτΘ, στο οποίο να συμμετέχουν όλα τα παιδιά χωρίς καμιά διάκριση και ανεξάρτητα από τη θρησκευτική ή μη δέσμευσή τους» (ΠΔΓ,11) . Η επιδίωξη αυτή συνδέεται στο πλαίσιο αρχών με τον στόχο του θρησκευτικού γραμματισμού, ο οποίος «βασίζεται στους κανόνες της παιδαγωγικής και επιστημονικής γνώσης και στοχεύει στην κριτική ανάπτυξη της θρησκευτικής συνείδησης των μαθητών με τις γνώσεις, τις αξίες και τις στάσεις ζωής που παρέχει για τις θρησκείες και από τις θρησκείες» (13). Ο στόχος αυτός θεμελιώνεται, κατά τους συντάκτες, σε κάποια κοινά κριτήρια (standards) για το ΜτΘ των ευρωπαϊκών χωρών. Τα κριτήρια που παρατίθενται (χωρίς παραπομπή) έχουν διατυπωθεί από τον Friedrich Schweitzer και είναι τα εξής: Το ΜτΘ:

1. Μπορεί και πρέπει να διδάσκεται σύμφωνα με τους όρους και τα κριτήρια της γενικής εκπαίδευσης στα δημόσια σχολεία.
2. Χρειάζεται να περιλαμβάνει θεωρήσεις διαχριστιανικής και διαθρησκειακής μάθησης, διαλόγου, συνεργασίας και συλλογικότητας.
3. Η διδασκαλία του απαιτεί επαγγελματίες εκπαιδευτικούς, με ισχυρή θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση που έχουν διαμορφώσει κατανόηση του ρόλου τους και στοχαστικοκριτική στάση απέναντι στη θρησκεία.

Του Σταύρου Σ. Φωτίου: Μάθημα Θρησκευτικών στην Κύπρο: για ένα καλόπιστο διάλογο

Του Σταύρου Σ. Φωτίου

Αν. Καθηγητή Πανεπιστημίου Κύπρου

1. Tο 2008 η κυβέρνηση της Κύπρου απεφάσισε τη σύνταξη Νέων Αναλυτικών Προγραμμάτων για όλα τα μαθήματα στη Δημόσια Εκπαίδευση. Για κάθε μάθημα διορίστηκε πρόεδρος ή πρόεδροι των επιτροπών που θα αναλάμβαναν το σκοπό αυτό. Η σχετική επιτροπή του Υπουργείου Παιδείας Κύπρου διόρισε ως συμπρόεδρους της επιτροπής για το μάθημα των Θρησκευτικών εμένα, Αν. Καθηγητή της Θεολογίας και της Διδακτικής των Θρησκευτικών στο Τμήμα Επιστημών της Αγωγής του Πανεπιστημίου Κύπρου, και το δρα Σταύρο Γιαγκάζογλου, Σύμβουλο για το μάθημα των Θρησκευτικών στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο της Ελλάδας. Ο κ. Γιαγκάζογλου, λόγω της απόστασης, δεν κατέστη δυνατό να συμμετάσχει σε καμμιά εργασία της επιτροπής που σχηματίστηκε. Συνεπώς δεν επιτρέπεται να κατηγορείται για οτιδήποτε σχετίζεται με το νέο αναλυτικό του μαθήματος των Θρησκευτικών στην Κύπρο.

2. Θα ήταν αρνητικό για το μάθημα αν, διαφωνώντας με θέματα της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης που είχε αρχίσει στην Κύπρο λίγα χρόνια πιο πριν, οι θεολόγοι αρνιόντουσαν να ανταποκριθούν στη σχετική πρόσκληση για αναδιαμόρφωση του αναλυτικού προγράμματος των Θρησκευτικών. Κάτι τέτοιο θα στερούσε από τους θεολόγους τη δυνατότητα να αποφασίζουν οι ίδιοι για το μάθημα. Προσωπικά, μετά από αίτησή της, το 2005 υπέβαλα σχετικό υπόμνημα προς την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας Κύπρου για την Έκθεση της Επιτροπής για την Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση, όπου παρουσίαζα όσα έκρινα θετικά και όσα έκρινα αρνητικά (για τη συμμετοχή μου βλ. Χωρεπίσκοπος Αρσινόης Γεώργιος, «Η Εκκλησία Κύπρου απέναντι στην προτεινόμενη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση», Απόστολος Βαρνάβας 66 (2005) 259).