Πολύβιος Στράντζαλης, Η ελληνική εκπαίδευση στην Κωνσταντινούπολη σήμερα

Το Σάββατο 28 Δεκεμβρίου 2012 πραγματοποιήθηκε στην Θεσσαλονίκη, μία πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση για τον Ελληνισμό της Κωνσταντινούπολης  από την Εταιρεία Πολιτισμού και Κοινωνικής Ανάπτυξης Μακεδονίας – Θράκης. Εισηγητής στην εκδήλωση για τα μέλη της Εταιρείας ήταν ο Πολύβιος Στράντζαλης Σχολικός Σύμβουλος Θεολόγων, ο οποίος παρουσίασε το  θέμα: "Η ελληνική εκπαίδευση στην Κωνσταντινούπολη σήμερα". Ο εισηγητής  έκανε μια σύντομη σύντομη αναδρομή της ελληνικής εκπαίδευσης στην Πόλη μέσα στον 20ο αιώνα. Τόνισε ότι αυτή στις αρχές του αιώνα είχε φθάσει στη μέγιστη ακμή της. Ανέφερε μάλιστα ότι από την εποχή του Τανζιμάτ και μέχρι τη Μικρασιατική Καταστροφή παρά το κίνημα των Νεότουρκων,  τους βαλκανικούς πολέμους, τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο οι Ρωμιοί της Πόλης συντηρούσαν με βάση τα στατιστικά στοιχεία του σχολικού έτους 1920-1921 74 σχολεία με 16553. Ωστόσο επεσήμανε ότι μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή η Τουρκική Κυβέρνηση επιδίωξε να εξαφανίσει  τη μειονοτική εκπαίδευση. Μάλιστα τα διάφορα μέτρα που πήρε είχαν ως αποτέλεσμα τη μείωση του αριθμού των μαθητών και των σχολείων και  την ποιοτική πτώση του επιπέδου των σπουδών και της παρεχομένης διδασκαλίας.

Στη συνέχεια αναφέρθηκε στην περίοδο  1948 – 1955 που αποτέλεσε για την ελληνική μειονότητα της Κωνσταντινούπολης αληθινά χρόνια ανόρθωσης. Την επταετία αυτή επιχειρήθηκε, με σχετική επιτυχία, η ανασυγκρότηση των περισσοτέρων πτυχών της κοινωνικής ζωής όπως το κοινοτικό σύστημα, η εκπαίδευση, η κοινωνική πρόνοια, οι πολιτιστικές δραστηριότητες και η οικονομία, η οποία είχε κλονισθεί από τις δοκιμασίες της προηγούμενης εικοσιπενταετίας. Σημείωσε μάλιστα ότι ο συνολικός αριθμός των μαθητών είχε ανέλθει το 1954-1955 στους 6.495 ο δε αριθμός των εκπαιδευτηρίων σε 59. Ή πρόοδος συνεπώς ήταν αναντίρρητη. Τα δεδομένα αυτά που αναφέρθηκαν ανατράπηκαν εντελώς τον Σεπτέμβριο του 1955 και έτσι σταμάτησε η ανοδική πορεία της ελληνικής εκπαίδευσης στην Κωνσταντινούπολη. Τα γεγονότα της 6 – 7 Σεπτεμβρίου του 1955, οι απελάσεις των Ελλήνων υπηκόων το 1964 καθώς και η εισβολή των Τούρκων στη Κύπρο το 1974 συντέλεσαν στην περαιτέρω συρρίκνωση του Ελληνισμού.

Η συρρίκνωση αυτή φάνηκε και στην εκπαιδευτική κίνηση των ελληνικών σχολείων της Πόλης. Μέχρι το 2000 έκλεισαν τα 49 από τα 59 σχολεία που λειτουργούσαν το 1955. Το Σχολικό έτος 2000 – 2001 λειτουργούσαν 10 Δημοτικά Σχολεία με συνολικά 122 μαθητές και 3 Γυμνάσια – Λύκεια με συνολικό αριθμό μαθητών 136. To 2002-03 έκλεισε το Δημοτικό του Φερίκιοϊ, το 2003-04 έκλεισαν τα δημοτικά των Ταταούλων και του Μακροχωρίου. Το 2006-07 έκλεισε το Δημοτικό του Αγίου Στεφάνου. Το 2011-12 έκλεισαν τα Δημοτικά της Χαλκηδόνας και της Μαρασλείου με αποτέλεσμα να λειτουργούν πλέον στην Πόλη μόνο 3 σχολεία της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης του Ζαππείου, της Βλάγκας και της Πριγκήπου, και τρία σχολεία της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της Μεγάλης του Γένους Σχολής, του Ζωγραφείου και του Ζαππείου. Και 1 Νηπιαγωγείο.