Με ιδιαίτερη επιτυχία πραγματοποιήθηκε από 18 έως 22 Ιουνίου 2017, στη Μπολόνια της Ιταλίας, το ιδρυτικό συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Θρησκευτικών Επιστημών. Η διοργάνωση του συνεδρίου αυτού είχε ως κύριο στόχο την παρουσίαση της νέας αυτής πρωτοβουλίας, η οποία τελώντας υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, επιδιώκει να αποτελέσει μια ερευνητική πλατφόρμα με επίκεντρο το φαινόμενο της θρησκείας, αλλά και να συμβάλει στον συντονισμό των επιμέρους δικτύων που ασχολούνται με την προβληματική αυτή, εν όψει μάλιστα της προετοιμασίας του πρώτου συνεδρίου της Ακαδημίας τον Μάρτιο 2018. Στο συνέδριο, το οποίο φιλοξενήθηκε από το Fondazione per le scienze religiose Giovanni XXIII, έλαβαν μέρος περισσότεροι από 1000 Καθηγητές Πανεπιστημίου, θεολόγοι, θρησκειολόγοι, ερευνητές και επιστήμονες που ασχολούνται με τις εκφάνσεις του φαινομένου της θρησκείας στην Ευρώπη, οι οποίοι σε επιμέρους θεματικά σεμινάρια και διαλέξεις, παρουσίασαν τα πορίσματα της έρευνάς τους.
Η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου συμμετείχε στο συνέδριο αυτό με τη διοργάνωση ή τη συνδιοργάνωση τριών αυτόνομων σεμιναρίων:
Στο πρώτο σεμινάριο που έλαβε χώρα στις 19 Ιουνίου 2017, με θέμα «Η Πανορθόδοξη Σύνοδος της Κρήτης και ο δυτικός χριστιανισμός», έλαβαν μέρος ο π. Cyril Hovorun, Επίκ. Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Loyola, Marymount (ΗΠΑ), ο οποίος επικεντρώθηκε στο ζήτημα του εθνικισμού και στον τρόπο που αυτός αντιμετωπίστηκε από την σύνοδο της Κρήτης σε σχέση με τη σύνοδο της Κωνσταντινούπολης το 1872. Στη συνέχεια ο Peter De Mey, Καθηγητής Συστηματικής Θεολογίας του Καθολικού Πανεπιστημίου της Leuven (Βέλγιο), αποπειράθηκε μια συγκριτική θεώρηση του τρόπου λειτουργίας της Συνόδου της Κρήτης με την Β΄ Βατικανή Σύνοδο. Ο Svet Ribolov, Αναπληρωτής Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Σόφιας (Βουλγαρία), επιχείρησε από την πλευρά του να αναδείξει με συντομία τις γεωπολιτικές διαστάσεις της Συνόδου της Κρήτης, ενώ ο Brandon Gallaher, Λέκτορας Συστηματικής Θεολογίας, του Τμήματος Θεολογίας και Θρησκευτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Exeter (Ηνωμένο Βασίλειο) αναφέρθηκε κριτικά σε επιμέρους πτυχές της λειτουργίας της Συνόδου με βάση την προσωπική του εμπειρία από τη συμμετοχή του στο Γραφείο Τύπου και Επικονωνίας της Συνόδου. Τέλος ο Παντελής Καλαϊτζίδης, Διευθυντής της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών και Διδάσκων στο ΕΑΠ, αναφέρθηκε σε μια σειρά από θέματα και σύγχρονες προκλήσεις (λ.χ. πρωτείο και συνοδικότητα, διασπορά και εθνικισμός, θέματα ανθρωπολογίας, Ορθοδοξία και νεωτερικότητα, Ορθοδοξία και επιστήμη, Πολιτική θεολογία, μετατόπιση του κέντρου βάρους του χριστιανισμού από τον βορρά στο νότο, κ.ά.) με τα οποία η Σύνοδος δεν μπόρεσε να ασχοληθεί. Η στρόγγυλη τράπεζα διοργανώθηκε σε συνεργασία με το Τμήμα Θεολογίας και Θρησκευτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Exeter.
Το δεύτερο σεμινάριο πραγματοποιήθηκε στις 19 Ιουνίου 2017, και είχε ως θέμα «Κατασκευάζοντας Ταυτότητες στον αρχαίο Ανατολικό Ορθόδοξο Χριστιανισμό: Κόπτες, Συρο-ιακωβίτες και Αρμένιοι κατά τον πρώιμο Μεσαίωνα». Στο σεμινάριο αυτό έλαβαν μέρος ο Νίκος Κουρεμένος, Δρ. Κοπτικών Σπουδών, Μεταδιδακτορικός Ερευνητής του Hebrew University of Jerusalem και Επιστημονικός συνεργάτης της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου, ο οποίος ασχολήθηκε με την περίπτωση των Κοπτών. Ο Bishara Ebeid, Δρ. Ανατολικών Εκκλησιαστικών Επιστημών και Διδάσκων στο Ποντιφικό Ινστιτούτο Ανατολικών Σπουδών (Ρώμη), ο οποίος αναφέρθηκε στην περίπτωση των Συρο-ιακωβιτών, ενώ ο Κωνσταντίνος Ταρκιτάκογλου, Δρ. Βυζαντινής Ιστορίας ανάπτυξε την περίπτωση των Αρμενίων. Και οι τρεις ερευνητές επεχείρησαν να αναδείξουν τους παράγοντες οι οποίοι συνέβαλαν στην αντίστοιχη κατασκευή εθνικής και θρησκευτικής ταυτότητας.
Το τρίτο σεμινάριο με θέμα «Η καθολική Ressourcement και η ορθόδοξη “νεο-πατερική” κίνηση σε διάλογο: πρόσωπα, θέματα και η οικουμενική σημασία τους», πραγματοποιήθηκε στις 20 Ιουνίου, 2017 και διοργανώθηκε σε συνεργασία με το Καθολικό Πανεπιστήμιο του Leuven, το Τμήμα Θεολογίας και Θρησκευτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Exeter και την Fondazione per le Science religiose «Giovanni XXIII». Η Ivana Noble, Καθηγήτρια Οικουμενικής Θεολογίας στην Προτεσταντική Θεολογική Σχολή του Πανεπιστήμιου του Καρόλου (Πράγα) αναφέρθηκε στο οικουμενικό όραμα του π. Lev Gillet, ενώ ο Viorel Coman, Μεταδιδακτορικός Ερευνητής του Καθολικού Πανεπιστημίου του Leuven (Βέλγιο) αναφέρθηκε στην εκκλησιολογική σκέψη του Νίκου Νησιώτη και του Paul Evdokimov με αφετηρία την θεώρησή τους για το πρόσωπο της Θεοτόκου Μαρίας και τις όποιες αναλογίες με στοχαστές της Nouvelle Théologie. Η Carlotta Giametta, Υποψήφια Διδάκτωρ Οικουμενικών Σπουδών στην Fondazione per le Scienze religiose, «Giovanni XXIII» (Ιταλία) παρουσίασε από κριτική σκοπιά τις πηγές της εκκλησιολογίας του Yves Congar. Ο Γιώργος Βλαντής, Διευθυντής του Συμβουλίου Χριστιανικών Εκκλησιών της Βαυαρίας και Επιστημονικός συνεργάτης της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου περιέγραψε συνοπτικά τη σχέση φιλοσοφίας και θεολογίας στο έργο του Νίκου Νησιώτη. Τέλος ο Δρ. Νικόλαος Ασπρούλης, Αναπληρωτής Διευθυντής της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών ασχολήθηκε με τη συνάντηση θεολόγων της ρωσικής διασποράς (λ.χ. π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ κ.ά.) αλλά και Ελλήνων θεολόγων (Π. Νέλλας, κ.ά.) με το πρόσωπο και το έργο του Jean Daniélou, ενός εκ των κορυφαίων εκφραστών της θεολογίας της ressourcement.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Διευθυντής και τα μέλη της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών προσκλήθηκαν να πάρουν μέρος σε ένα ακόμη σεμινάριο το οποίο πραγματοποιήθηκε στις 21 Ιουνίου 2017, με θέμα την χειροθεσία των διακονισσών στην χριστιανική παράδοση. Στην ομιλία, την οποία ετοίμασαν όλα τα μέλη της Ακαδημίας και ανέγνωσε ο Δρ. Νίκος Κουρεμένος, παρουσιάστηκε μια σύντομη ιστορική επισκόπηση του θέματος, ενώ έγινε αναφορά στις σύγχρονες προκλήσεις και τις προοπτικές που ανοίγονται από την πρόσφατη αναβίωση του θεσμού στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας.
Σε ειδική συνεδρίαση που έλαβε χώρα στις 21 Ιουνίου 2017, με τη συμμετοχή των συνέδρων και κατόπιν σχετικής ψηφοφορίας για την επικύρωση του καταστατικού της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Θρησκευτικών Επιστημών και της εκλογής της προσωρινής Εκτελεστικής Επιτροπής η οποία θα αναλάβει και την προετοιμασία του πρώτου συνεδρίου, τον Μάρτιο του 2018, ο Δρ. Παντελής Καλαϊτζίδης, Διευθυντής της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών εξελέγη μέλος της Ε.Ε. Η εκλογή του σηματοδοτεί και την μοναδική παρουσία Ορθόδοξου μέλους στην επιτροπή αυτή.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την Ευρωπαϊκή Ακαδημία Θρησκευτικών Επιστημών, το πρόγραμμα και τους συνέδρους, ο ενδιαφερόμενος μπορεί να επισκεφτεί την επίσημη ιστοσελίδα της Ακαδημίας, https://www.europeanacademyofreligion.org/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου