Προύσης Ελπιδοφόρος: «Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε σήμερα δεν είναι άγνωστα στη θεολογική σκέψη»

Την επικαιρότητα της θεολογικής σκέψης των Τριών Ιεραρχών σε σύγκριση και με τα προβλήματα με τα οποία βρίσκονται αντιμέτωπες οι σύγχρονες κοινωνίες, όπως και η ελληνική υπογράμμισε στην πανηγυρική του ομιλία για την εορτή των προστατών των γραμμάτων ο Μητροπολίτης Προύσης Ελπιδοφόρος και καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης υπογραμμίζοντας πως «τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε, σήμερα, δεν είναι άγνωστα στη θεολογική σκέψη, η οποία μπορεί να μας βοηθήσει αν αναλογιστούμε την κατάσταση με τρόπο ανθρώπινο. Άλλωστε οι Τρεις Ιεράρχες, από πολύ νωρίς είχαν θέσει ζητήματα που σχετίζονται με τον "άλλον", τον "ξένο", τη "διαφορετικότητα"».

Ο Ιεράρχης του Οικουμενικού Θρόνου επικαλούμενος τη διδασκαλία των Τριών Ιεραρχών, σημείωσε ότι ο άνθρωπος δεν δύναται να στερεί από τους άλλους το ποτήριο και το φαγητό της καθημερινότητας. Τα εξωτερικά χαρακτηριστικά του άλλου δεν μπορούν να επηρεάζουν τη συμπεριφορά μας προς αυτόν. Ακόμη και ο χειρότερος άνθρωπος έχει το δικαίωμα της βοήθειας.

Σύμφωνα, μάλιστα, με όσα αναφέρουν ο Μέγας Βασίλειος, ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος και ο Γρηγόριος ο Θεολόγος, "αν κάνουμε διάκριση στην αγάπη, το γεγονός αυτό μπορεί να οδηγήσει την ανθρωπότητα σε θηριωδίες. Όταν ενοχοποιείται η διαφορετικότητα, ξεκινά μια διαδικασία που δεν σταματά μέχρι να αναλώσει όλη την ανθρωπότητα και την κοινωνία. Αυτό συμβαίνει καθώς η ενοχοποίηση μιας ομάδας ανθρώπων, αύριο μπορεί να αφορά μια άλλη ομάδα και κάποια στιγμή θα 'χτυπήσει' και τη δική μας πόρτα".

 Με αφορμή τα θέματα που απασχολούν τις σύγχρονες κοινωνίες, εν μέσω οικονομικής κρίσης, παρουσίασε ιδιαίτερα επίκαιρες για σήμερα αναφορές του Ιωάννου του Χρυσοστόμου στους πρόσφυγες, του Μεγάλου Βασιλείου στην αγάπη προς τον πλησίον, του Γρηγορίου του Θεολόγου στην ισοτιμία των ανθρώπων έναντι του Θεού. Σε αυτό το πνεύμα σχολίασε ότι έχουν μεγάλη σημασία στην παρούσα συγκυρία θέματα που αφορούν τον ξένο, τον πρόσφυγα, τον άνθρωπο που βρίσκεται σε ανάγκη, την παροχή βοήθειας και φιλοξενίας, την επίδειξη αγάπης, ιδιαίτερα μάλιστα σε εποχές προβολής και επιδίωξης της αυτάρκειας του ανθρώπου που όμως τελικά μπορεί να μετατρέψει τους ανθρώπους σε θηρία.

 Για περισσότερα στο: ΑΜΕΝ

O εορτασμός των Τριών Ιεραρχών στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Η τελετή εορτασμού των Τριών Ιεραρχών θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 29 Ιανουαρίου 2014 και ώρα 12:00, στην Αίθουσα Τελετών του Α.Π.Θ. Ύστερα από την εισήγηση του Πρύτανη του Α.Π.Θ., Καθηγητή Γιάννη Μυλόπουλου, τον πανηγυρικό της ημέρας θα εκφωνήσει ο Μητροπολίτης Προύσης, Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ., Ελπιδοφόρος Λαμπρυνιάδης, με θέμα: «Ο “άλλος” στη διδασκαλία των Τριών Ιεραρχών».

Το πρόγραμμα της τελετής στο: ΘΕΟΛΟΓΙΚΑ ΔΡΩΜΕΝΑ

Πρόσκληση Παρουσίασης στη Θεσσαλονίκη : Τα θρησκευτικά στο σύγχρονο σχολείο

Δελτίο Τύπου 

ΤΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΣΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Ο διάλογος και η κριτική για το νέο Πρόγραμμα Σπουδών στα Θρησκευτικά Δημοτικού και Γυμνάσιου

 

Στον συλλογικό αυτό τόμο αποτυπώνονται οι βασικοί άξονες του νέου Προγράμματος Σπουδών στα Θρησκευτικά Δημοτικού και Γυμνασίου, οι κύριες όψεις του διαλόγου και των αντιδράσεων που προκάλεσε, η συζήτηση και η ανοικτή διαβούλευση στο πλαίσιο της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, οι θέσεις των Θεολογικών Σχολών για το μάθημα των Θρησκευτικών, καθώς και ο γενικότερος διάλογος για τη φυσιογνωμία και τα προβλήματα της θρησκευτικής εκπαίδευσης στη χώρα μας. Τα κείμενα που δημοσιεύονται ανήκουν σε όλες τις πλευρές αλλά εμφανίζουν ως κοινό χαρακτηριστικό τη νηφαλιότητα και τη συνειδητή προσπάθεια συμβολής και σύνθεσης. Σε μια δύσκολη και ρευστή εποχή, στο μεταίχμιο της κρίσης, πρόσωπα και φορείς εκφράζουν τις θέσεις τους για τα Θρησκευτικά στο σύγχρονο σχολείο, ανοίγοντας έναν γόνιμο και δημιουργικό διάλογο, οι ποικίλες πτυχές του οποίου καταγράφουν τη ζωντανή πορεία ανανέωσης του μαθήματος των Θρησκευτικών στην ελληνική εκπαίδευση. 

Σταθερή επιδίωξη του νέου ΠΣ είναι η υπέρβαση της διελκυστίνδας μεταξύ του κατηχητικού και του θρησκειολογικού προτύπου. Το Μάθημα των Θρη­σκευτικών συνιστά γνωριμία με τα μορφωτικά αγαθά, τις αξίες και τον πολιτισμό που διαμόρφωσε ο Χριστιανισμός και ιδιαίτερα η Ορθόδοξη Παράδοση, ενώ παράλληλα διδάσκει στοιχεία από τις δύο άλλες χριστιανικές παραδόσεις της Ευρώπης, καθώς και στοιχεία για ορισμένες από τις μεγάλες θρησκευτικές παραδόσεις που ενδιαφέρουν ιδιαίτερα την ελληνική κοινωνία. Ακόμη, τα κοινωνικά και υπαρξιακά προβλήματα του ανθρώπου προσεγ­γίζονται με πνεύμα διαλόγου, ελευθερίας και καταλλαγής, χωρίς ομολογιακή εμμονή, κατηχητισμό, φανατισμό ή μισαλλοδοξία. Με άλλα λόγια, το σύγ­χρονο μάθημα των Θρησκευτικών βοηθά στην κατανόηση της παράδοσης και εκφράζει τον θρησκευτικό πολιτισμό μας με σεβασμό προς κάθε ετε­ρότητα. Στο πλαίσιο της αποδοχής του πλουραλισμού και της διαπολιτισμικής προσέγγισης ως αφετηρίας για οποιαδήποτε σοβαρή εκπαιδευτική θεωρία και πρακτική, η θρησκευτική εκπαίδευση των μαθητών καλείται να διαδρα­ματίσει σοβαρό ρόλο στη δυνατότητα των μαθητών να διαχειρίζονται υπεύ­θυνα και δημιουργικά τον πλουραλισμό στη ζωή τους και τον διάλογο με τον «άλλον» και το «διαφορετικό».

π. Βασίλειος Ι. Καλλιακμάνης, Δύναμη και αδυναμία του ακραίου λόγου

Γράφει ο π. Βασίλειος Ι. Καλλιακμάνης

α) Στη σύγχρονη κοινωνία, στην οποία κυριαρχούν η γρήγορη και εναλλασσόμενη πληροφορία, η υπερβολή, ο κοινωνικός θόρυβος, η συνεχής διαμαρτυρία, η καχυποψία και η μεμψιμοιρία, καθίσταται σχεδόν αδύνατο να αφουγκρασθεί κάποιος τα μυστικά και διαχρονικά ακροάματα του πνεύματος. Με τις ακρότητες στο δημόσιο βίο και την εύκολη αναπαραγωγή τους από τα λεγόμενα μέσα μαζικής ενημέρωσης είναι δύσκολο να επικρατήσει ο “κοινός νους” και το μέτρο. Δυσκολότερο είναι να ακουσθεί ο νηφάλιος αγιοπατερικός λόγος και να εμπνεύσει το παράδειγμα των αγίων.

β) Έτσι, το γενικότερο αρνητικό κλίμα επηρεάζει όλες τις πτυχές του δημόσιου βίου. Συναντάς αμετρία και ακρότητες παντού· ακόμη και στον εκκλησιαστικό και ακαδημαϊκό χώρο. Κι αυτό συμβαίνει, διότι ο ακραίος λόγος διεγείρει το θυμικό του ανθρώπου και αποβλέπει στον εντυπωσιασμό. Προκαλεί πρόσκαιρο ενδιαφέρον και δημιουργεί οπαδούς. Συνήθως όμως δεν έχει βάθος και ουσία, αφού δεν συνοδεύεται από ανάλογο γνήσιο βίωμα και κρύβει κατά κανόνα εμπάθεια. Κι όταν ο λόγος δεν έχει αντίκρισμα στη ζωή, δεν λειτουργεί παιδευτικά. Κρύβει ιδιοτέλεια και σκοπιμότητα. Γι’ αυτό και τον ροκανίζει ο χρόνος, οπότε σύντομα περνά στη λήθη.

γ) Όμως, μπορεί να υπάρξει ακραίος λόγος με αξιόλογο περιεχόμενο, υψηλή ποιότητα και δυναμική. Ο ποιοτικά ακραίος λόγος λειτουργεί θεραπευτικά, δραστικά και λυτρωτικά, και εκφέρεται συνήθως από ανθρώπους που είναι έτοιμοι ακόμη και να θυσιαστούν για την ευαγγελική αλήθεια αλλά και τη μεταμόρφωση της κοινωνίας. Οι άνθρωποι αυτοί δεν ενδιαφέρονται για την προσωπική τους καταξίωση ή το ατομικό τους συμφέρον, αλλά για το κοινό καλό.

δ) Το παράδοξο είναι ότι αυτοί, ενώ είναι ελεγκτικοί και επιτιμητικοί για την αδικία που γίνεται σε βάρος των άλλων και για τα κακώς κείμενα της κοινωνίας, δοξάζουν τον Θεό για αδικίες, διώξεις, διαβολές, στερήσεις και εξορίες που υφίστανται σε προσωπικό επίπεδο. Σε αυτούς ανήκουν πολλοί άγιοι της Εκκλησίας. Μεταξύ αυτών εξέχουσα θέση κατέχει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, που η ανακομιδή των ιερών του λειψάνων τιμάται στις 27 Ιανουαρίου.

ε) Ως αυθεντικός ποιμένας και πατριάρχης ο Ιερός Χρυσόστομος καυτηρίαζε τις ατασθαλίες του παλατιού και τη διαφθορά του κύκλου της Ευδοξίας, στηλίτευε τις αδικίες του πρωθυπουργού Ευτρόπιου, έλεγχε τη σκληρότητα των πλουσίων που οδηγούσαν τους πτωχούς στην εξαθλίωση και γενικά ο λόγος του ήταν “ζων και ενεργής, τομώτερος υπέρ πάσαν μάχαιραν δίστομον” (βλ. Εβρ. 4,12). Σε μια ομιλία του, υπομνηματίζοντας την Α’ προς Κορινθίους επιστολή, διηγείται το παρακάτω περιστατικό.

στ) “Στην περιοχή έπεσε ξηρασία. Τα σπαρτά δεν μπορούσαν να βλαστήσουν. Οι άνθρωποι ικέτευαν τον Θεό να στείλει βροχή, αλλά το κακό συνεχιζόταν. Η φτώχεια και η πείνα πλησίαζε. Όμως, ο πολυεύσπλαχνος Θεός άκουσε την προσευχή των παιδιών του κι άνοιξε τους ουρανούς και έπεσε άφθονη βροχή. Όλοι χαίρονταν κι έτρεχαν στους δρόμους ανακουφισμένοι. Υπήρχε όμως κάποιος που θλιβόταν και πονούσε, διότι είχε συγκεντρώσει μεγάλη ποσότητα σιταριού και έβλεπε τις προσδοκίες αύξησης του πλούτου του να διαψεύδονται…”.

ζ) Ο Ιερός Χρυσόστομος χρησιμοποιεί σκληρή γλώσσα για τον βαθύπλουτο αυτό άνθρωπο, που ήθελε να αυγατίσει τον πλούτο του, εκμεταλλευόμενος την ανέχεια του λαού. Τον αποκαλεί “δημόσιο εχθρό”, “ληστή”, “ανήμερο θηρίο” και “ασεβή πολέμιο της φιλοδωρίας του Θεού”. Ο ιερός πατήρ θυμίζει το βιβλικό λόγιο και τονίζει ότι αυτός που ανεβάζει την τιμή του σίτου σε εποχή ανέχειας -ο “τιμιουλκών σίτον”- είναι “δημοκατάρατος” (βλ. Παροιμ.11, 26). Όμως, όταν βρίσκεται στην εξορία, η οποία διήρκεσε πάνω από τρία χρόνια, λειαίνει τον λόγο του, παρηγορεί τους μαθητές του, στηρίζει τη διακόνισσα Ολυμπιάδα και πορευόμενος προς τον θάνατο επαναλαμβάνει συχνά: “Δόξα τω Θεώ πάντων ένεκεν”.

 

Πηγή: http://www.makthes.gr/news/opinions/116360/

Καλή Τζώρτζη, Ο χώρος στο μουσείο. Η αρχιτεκτονική συναντά τη μουσειολογία, Αθήνα, Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς 2013, 398 σελ. με α/μ εικόνες

Τα μουσεία ανήκουν στα κτήρια-σύμβολα των αρχών του 21ου αιώνα, τόσο για την αρχιτεκτονική ετερογένειά τους όσο και για το εύρος των πολιτιστικών στόχων που υπηρετούν.

Τα ερωτήματα που θέτει το βιβλίο είναι: Πώς η αρχιτεκτονική επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο βιώνουμε τα μουσεία; Πώς σχετίζεται με την "τέχνη του εκθεσιακού σχεδιασμού"; Η απάντηση, κατά τη συγγραφέα, είναι εν πολλοίς "μέσω του χώρου". Προσεγγίζοντας τον χώρο ως κοινή γλώσσα του κτηρίου και της έκθεσης, και επομένως ως κοινό σημείο αναφοράς αρχιτεκτονικής και μουσειολογίας, μπορούμε να κατανοήσουμε βαθύτερα τον ιδιαίτερο χωρικό, οπτικό, νοητικό και κοινωνικό χαρακτήρα κάθε μουσείου. Η συγγραφέας εξηγεί, για παράδειγμα, πως κάποια μουσεία δημιουργούν στους επισκέπτες την αίσθηση της προσωπικής εξερεύνησης ενώ άλλα έχουν κυρίως διδακτικό χαρακτήρα, πώς η επίσκεψη σε ορισμένα μουσεία μετατρέπεται σε χωρική εμπειρία ενώ σε άλλα σε κοινωνικό γεγονός.

Το βιβλίο αρχίζει με ιστορική αναδρομή στην εξέλιξη του μουσείου ως κτηρίου και ως οργανωμένου χώρου, καθώς και στην παράλληλη εξέλιξη των εκθεσιακών αντιλήψεων. Εν συνεχεία, επικεντρώνεται στη σε βάθος μελέτη επιλεγμένων σύγχρονων μουσείων, αναλύοντας την αρχιτεκτονική του χώρου, το εκθεσιακό σκεπτικό, τη συμπεριφορά των επισκεπτών. Συνδυάζοντας τη διαισθητική παρατήρηση με τη λεπτομερή περιγραφή και ανάλυση, αναπτύσσει μια μεθοδολογία για τη μελέτη των μουσείων και καταλήγει προτείνοντας ένα θεωρητικό μοντέλο για την ερμηνεία τους.

Για περισσότερα στο: ΜΙΕΤ

Jürgen Moltmann, Ο ερχόμενος Θεός. Χριστιανική εσχατολογία (μτφρ. Πέτρος Γιατζάκης), Αθήνα, Άρτος Ζωής 2013

Στην εσχατολογία του ο Γιούργκεν Μόλτμαν δεν πραγματεύεται τη θρησκευτική τελική απάντηση όλων των ερωτημάτων, γιατί θέμα της χριστιανικής εσχατολογίας δεν είναι το τέλος αλλά η νέα δημιουργία όλων των πραγμάτων. Η χριστιανική εσχατολογία ακολουθεί σε όλες τις διαστάσεις της, την προσωπική, την ιστορική και την κοσμική, το χριστολογικό πρότυπο: στο τέλος, η αρχή. Ο Γιούργκεν Μόλτμαν εξετάζει τις ειδικές εφαρμογές της θεολογίας της ελπίδας, δηλαδή τους ορίζοντες προσδοκίας για την προσωπική ζωή, για την πολιτική και την ιστορική ζωή και, τέλος, για τη ζωή του σύμπαντος κόσμου. Ποια είναι και πως εκδηλώνεται η ελπίδα της αιώνιας ζωής, της βασιλείας του Θεού και του καινού ουρανού και της καινής γης; Ποια είναι και πως εκδηλώνεται η ελπίδα της δόξας του Θεού;

 

Για περισσότερα στο: ΜΙΕΤ

Εθνικό Θέατρο. Τα πρώτα χρόνια (1930-1941), Κείμενα: Δημήτρης Σπάθης, Κωνσταντίνα Σταματογιαννάκη, Κώστας Γεωργουσόπουλος, Αντιγόνη Μανασσή, Αθήνα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης 2013, 327 σελ. με 342 έγχρωμες και α/μ εικόνες

Η έκδοση αυτή παρουσιάζει σε χρονολογική σειρά τη σκηνική δραστηριότητα του Εθνικού Θεάτρου από την έναρξη της λειτουργίας του (1932) μέχρι την ανακοπή της καλλιτεχνικής του πορείας, εξαιτίας της γερμανικής κατοχής (1941). Ο κατάλογος των παραστάσεων βασίστηκε κυρίως στην πλήρη σειρά θεατρικών προγραμμάτων της κρατικής σκηνής, που φυλάσσονται στη Συλλογή Τεκμηρίων Παραστατικών Τεχνών του ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ. Στην έκδοση δημοσιεύονται επίσης μελέτες για την ίδρυση και τα πρώτα χρόνια της ιστορίας του Εθνικού Θεάτρου, ανέκδοτες μεσοπολεμικές μαρτυρίες καλλιτεχνών και συνεργατών της κρατικής σκηνής και χρονολόγιο (1930-1941). Η εικονογράφηση του τόμου προέρχεται στο μεγαλύτερο μέρος της από τα αρχεία των φωτογράφων Τάσου Μελετόπουλου (1908-1969) και Λέοντα Φραντζή (1889-1965) (ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ). Με μια μεθοδική εργασία ιχνηλασίας, επιχειρήθηκε να μεταφερθούν στον τόμο αυτό τα σωζόμενα χνάρια και ο απόηχος της πορείας ενός επίσημου καλλιτεχνικού φορέα και να αναγνωριστούν, όσο αυτό είναι εφικτό, τα πρόσωπα και τα γεγονότα που τη σφράγισαν.

 

Για περισσότερα στο ΜΙΕΤ

Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης, Φυσικός εκκλησιασμός 1934-1993, Θεσσαλονίκη, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 2013 (253 σελ. με 399 έγχρωμες εικόνες)

Η έκδοση αυτή πραγματοποιήθηκε με την ευκαιρία της ομώνυμης έκθεσης που διοργάνωσε το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης στον εκθεσιακό χώρο του Πολιτιστικού Κέντρου Θεσσαλονίκης στη Βίλα Καπαντζή (από 13 Δεκεμβρίου 2013 έως 26 Ιανουαρίου 2014).
Επίκεντρο της αναδρομικής παρουσίασης του ζωγραφικού έργου του Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη είναι τα έργα που εμπνεύστηκε ο καλλιτέχνης από το εικοσαήμερο προσκύνημά του στο Άγιον Όρος τον Ιούλιο-Αύγουστο του 1952. Συμπεριλαμβάνονται επίσης τρεις εμβόλιμες θεματικές ενότητες αφιερωμένες στο θήλυ, στη γενέτειρα πόλη και στη φύση.

Το εικαστικό υλικό κατανέμεται χρονολογικά σε τρεις περιόδους. Η πρώτη περίοδος (1934 έως 1952) είναι περίοδος πρόδηλων πειραματισμών του καλλιτέχνη με ζωγραφικά μέσα και αναζήτησης της θεματογραφικής του παλέτας, που εμβληματικά αντανακλάται σε σπουδές προσώπων και προσωπογραφίες. Θα μπορούσε κανείς να την ονομάσει «περίοδο του δωματίου», καθώς οι συνθήκες της εποχής επιβάλλουν καταναγκαστικό εγκλεισμό εντός της μητέρας πόλης. Οι τοπιογραφίες, που ξεκινούν ήδη από το 1950, εγκαινιάζουν τη δεύτερη περίοδο (1952 έως 1967), περίοδο ανοιχτού χώρου, που θα μπορούσε να ονομαστεί «περίοδος της υπαίθρου». Οι τοπιογραφίες, απαλλαγμένες από ηθογραφικούς περισπασμούς, καταγράφουν μια ματιά ανήσυχη κι ευέλικτη που μπορεί εξίσου άνετα να υπερίπταται αεροφωτογραφίζοντας και να χαμέρπει εστιάζοντας εκ του σύνεγγυς στη θαμνοβλάστηση.

 

Για περισσότερα στο: ΜΙΕΤ

Ἡ θεία Λειτουργία τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου

Του αναπληρωτή καθηγητή του Τμήματος Θεολογίας του ΑΠΘ Παναγιώτη Σκαλτσή

Στή λειτουργική οἰκογένεια τοῦ Ἀλεξανδρινοῦ τύπου, ἐκτός ἀπό τίς Λειτουργίες τοῦ ἀποστόλου Μάρκου καί τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, ἀνήκει καί ἡ ἔχουσα Καππαδοκικές ρίζες θεία Λειτουργία τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου. Ἡ Ἀντιοχειανή της προέλευση φαίνεται ἀπό τό ὅτι, σ’ ἀντίθεση μέ τήν Ἀλεξανδρινή παράδοση, τά δίπτυχα βρίσκονται μετά τόν καθαγιασμό τῶν τιμίων δώρων, ὅπως ἀκριβῶς συνηθίζεται καί στό βυζαντινό λειτουργικό τύπο. Ἐνῶ ἐπίσης στόν Ἀλεξανδρινό τύπο ὑπάρχει τό ἔθος δύο ἐπικλήσεων, μιᾶς πρό τῶν ἱδρυτικῶν λόγων (προεπίκλησης) καί μιᾶς μετά, στήν ἐν λόγῳ θεία Λειτουργία ἡ ἐπίκληση εἶναι μία καί λέγεται μετά τό «Λάβετε, φάγετε …» καί τό «Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες …», ὅπως γίνεται στήν Ἀντιοχειανή Λατρεία καί τή βυζαντινή παράδοση. Ὁ μελισμός ὅμως τοποθετεῖται πρίν ἀπό τήν Κυριακή Προσευχή, ὅπως ἀκριβῶς συνηθίζεται στήν Ἀλεξαν­δρινή λειτουργική πράξη. Ἐπιβεβαιώνεται ἔτσι ἡ ἄποψη ὅτι ὁ πυρήνας τῆς Λειτουργίας αὐτῆς εἶναι συριακός, ὄχι ἄσχετος πρός τόν ἅγιο Γρηγόριο τό Ναζιανζηνό, ἀλλά στήν πορεία «ἐσημειώθη­σαν εἰς ἀκτῖνα εὐρεῖαν ἐπεξεργασίαι μετά πολλῶν δανείων καί προσθηκῶν, οὕτω δέ προῆλθεν ἡ ἐπ’ ὀνόματι τοῦ μεγάλου τούτου πατρός φερομένη Ἀλεξανδρινή Λειτουργία»[1].

Τό κείμενο τῆς φερόμενης ὡς Λειτουργίας τοῦ Καππαδόκη Πατέρα καί σπουδαίου θεολόγου τῆς Ἐκκλησίας μας ἁγίου Γρηγορίου, τοῦ ὁποίου ἡ μνήμη τιμᾶται στίς 25 Ἰανουαρίου, ἔχει διασωθεῖ στόν παρισινό κώδικα 325, φφ. 60-120, τοῦ 14ου αἰ. Πρόκειται γιά αἰγυπτιακῆς προέλευσης χειρόγραφο, παλαιότερο ἀπ’ ὅτι δηλώνεται στό σχετικό κατάλογο, χρονολογούμενο τόν Ι-ΙΑ΄ αἰ. «Τό κείμενο εἶναι δίστηλο. Δεξιά εἶναι γραμμένο τό ἑλληνικό κείμενο και ἀριστερά ἡ ἀραβική μετάφραση, πού ἔστω κι ἄν δέν εἶναι πλήρης ἀποδεικνύεται χρήσιμη, γιατί βοηθᾶ στήν ἀποκατά­σταση τοῦ κειμένου σέ ὁρισμένα σημεῖα, ὅπου τό ἑλληνικό πρωτότυπο παρουσιάζει φθορές ἤ ἀμφισβητούμενες γραφές»[2]. Στό περιθώριο δέ τῶν φύλλων (ὤα) ὑπάρχουν καί λέξεις γραμμένες στή λειτουργική γλώσσα τῶν Κοπτῶν, τή λεγόμενη βοχαϊρική. Στήν ἐπικεφαλίδα δέ τῆς Λειτουργίας, ὅπως καί στόν κολοφώνα, προσδιορίζεται καί τό ὄνομα τοῦ ἁγίου Γρηγορίου ὡς συγγραφέα τοῦ παλαιοῦ αὐτοῦ κειμένου, χωρίς αὐτό ἀσφαλῶς νά προδικάζει μέ βεβαιότητα τήν ταύτισή της.

Ἀπό τίς δυσκολίες τοῦ κειμένου εἶναι καί τό ὅτι ὡς Ἱερατικό δέν ἔχει ὅλα ὅσα ἀφοροῦν τό διάκονο καί τό λαό. Ἐλλείπουν ἐπίσης οἱ τυπικές διατάξεις πού εἶναι ἀπαραίτητες γιά τήν ὀρθή τέλεση τῆς θείας Λειτουργίας. Δέν δηλώνεται μάλιστα ὁ τρόπος ἔναρξης τῆς Λειτουργίας καί σέ ὁρισμένα σημεῖα μαρτυροῦνται διπλές εὐχές, καλούμενος ὁ λειτουργός νά ἐπιλέξει ποιά ἀπό τίς δύο θά ἀναγνώσει. Ἀπό τήν ἄποψη αὐτή εἶναι εὔλογη ἡ παρατήρηση τοῦ μακαριστοῦ καθηγητοῦ Ἰωάννου Φουντούλη «ὅτι ἡ ἀποκατάσταση τοῦ κειμένου μιᾶς Λειτουργίας ἤ ὁποιουδήποτε ἄλλου λατρευτικοῦ κειμένου, εἶναι παράλληλη μέ τό ἔργο τῆς ἀναπαλαιώσεως ἑνός ἀρχιτεκτονικοῦ μνημείου. Ἀπαιτεῖ χρόνο μακρό, κόπο πολύ, γνώση βαθειά, σύνεση, ἀλλά καί τόλμη καί προπαντός γνώση τῆς ἀγνοίας μας, ὑπευθυνότητα καί σοφία»[3].

Για περισσότερα στο: ΘΕΟΛΟΓΙΚΑ ΔΡΩΜΕΝΑ  

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΙΕ' ΛΟΥΚΑ (ΖΑΚΧΑΙΟΥ) 26-1-2014

Τῷ καιρῷ εκείνω, διήρχετο ὁ Ἰησοῦς τὴν Ἱεριχώ· καὶ ἰδοὺ ἀνὴρ ὀνόματι καλούμενος Ζακχαῖος, καὶ αὐτὸς ἦν ἀρχιτελώνης, καὶ οὗτος ἦν πλούσιος, καὶ ἐζήτει ἰδεῖν τὸν Ἰησοῦν τίς ἐστι, καὶ οὐκ ἠδύνατο ἀπὸ τοῦ ὄχλου, ὅτι τῇ ἡλικίᾳ μικρὸς ἦν. Καὶ προδραμὼν ἔμπροσθεν ἀνέβη ἐπὶ συκομορέαν, ἵνα ἴδῃ αὐτόν, ὅτι ἐκείνης ἤμελλε διέρχεσθαι. Καὶ ὡς ἦλθεν ἐπὶ τὸν τόπον, ἀναβλέψας ὁ Ἰησοῦς εἶδεν αὐτὸν καὶ εἶπε πρὸς αὐτόν· Ζακχαῖε, σπεύσας κατάβηθι· σήμερον γὰρ ἐν τῷ οἴκῳ σου δεῖ με μεῖναι. Καὶ σπεύσας κατέβη, καὶ ὑπεδέξατο αὐτὸν χαίρων.

Καὶ ἰδόντες πάντες διεγόγγυζον λέγοντες ὅτι παρὰ ἁμαρτωλῷ ἀνδρὶ εἰσῆλθε καταλῦσαι. Σταθεὶς δὲ Ζακχαῖος εἶπε πρὸς τὸν Κύριον· ἰδοὺ τὰ ἡμίση τῶν ὑπαρχόντων μου, Κύριε, δίδωμι τοῖς πτωχοῖς, καὶ εἴ τινός τι ἐσυκοφάντησα, ἀποδίδωμι τετραπλοῦν. Εἶπε δὲ πρὸς αὐτὸν ὁ Ἰησοῦς ὅτι σήμερον σωτηρία τῷ οἴκῳ τούτῳ ἐγένετο, καθότι καὶ αὐτὸς υἱὸς Ἀβραάμ ἐστιν. Ἦλθε γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ζητῆσαι καὶ σῶσαι τὸ ἀπολωλός.

Ἀπόδοση στη νεοελληνική:

Τον καιρό εκείνο, ἐπερνοῦσε ὁ Ἰησοῦς διὰ μέσου τῆς πόλεως τῆς Ἱεριχοῦς. Ἐκεῖ ἦτο κάποιος ποὺ ὀνωμάζετο Ζακχαῖος· ἦτο ἀρχιτελώνης καὶ πλούσιος, καὶ ζητοῦσε νὰ ἰδῇ ποιός εἶναι ὁ Ἰησοῦς ἀλλὰ δὲν μποροῦσε ἀπὸ τὸ πλῆθος διότι ἦτο κοντὸς τὸ ἀνάστημα. Ἔτρεξε λοιπὸν ἐμπρὸς καὶ ἀνέβηκε ἐπάνω σὲ μιὰ μουριά, διὰ νὰ τὸν ἰδῇ, διότι ἀπὸ ἐκεῖ ἐπρόκειτο νὰ περάσῃ. Ὅταν ἔφθασε ὁ Ἰησοῦς εἰς τὸ μέρος αὐτό, ἀσήκωσε τὰ μάτια του καὶ τὸν εἶδε καὶ τοῦ εἶπε, «Ζακχαῖε, κατέβα γρήγορα, διότι πρέπει νὰ μείνω στὸ σπίτι σου σήμερα». Καὶ κατέβηκε γρήγορα καὶ τὸν ὑποδέχθηκε μὲ χαράν.

Ὅταν εἶδαν αὐτό, ὅλοι παρεπονοῦντο καὶ ἔλεγαν, «Εἰς τὸ σπίτι ἁμαρτωλοῦ ἀνθρώπου πηγαίνει νὰ μείνῃ». Ὁ Ζακχαῖος ἐστάθηκε καὶ εἶπε εἰς τὸν Κύριον, «Τὸ ἥμισυ τῆς περιουσίας μου δίνω, Κύριε, εἰς τοὺς πτωχοὺς καὶ ἐὰν μὲ δόλιον τρόπον ἐπῆρα ἀπὸ κάποιον τίποτε, θὰ τοῦ τὸ ἀποδώσω τέσσερις φορὲς περισσότερον». Ὁ Ἰησοῦς τοῦ εἶπε, «Σήμερα ἔγινε σωτηρία σὲ τοῦτο τὸ σπίτι, διότι καὶ ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς εἶναι ἀπόγονος τοῦ Ἀβραάμ, καὶ ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἦλθε νὰ ἀναζητήσῃ καὶ νὰ σώσῃ τὸ ἀπολωλός».

 

Επιστολή της ΔΙΣ προς τους μαθητές για τους Τρείς Ιεράρχες

 

Επιστολή προς του μαθητές για τον εορτασμό των Τριών Ιεραρχών, απέστειλε η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος.

Ακολουθεί ολόκληρη η επιστολή της ΔΙΣ:

Ἀγαπητά μας παιδιά,

Ἀπό τίς πρῶτες ἡμέρες τῆς Ἀνεξαρτησίας τοῦ Ἑλληνικοῦ Κράτους, οἱ πρόγονοί μας, ἐκεῖνοι δηλαδή πού ἀγωνίσθηκαν τό 1821 γιά νά ἐλευτερωθοῦμε, καθιέρωσαν νά τιμῶνται οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες ὡς οἱ προστάτες τῶν Ἑλληνικῶν Γραμμάτων.

Ἡ ἑορτή τους, στίς 30 Ἰανουαρίου, δέν εἶναι μία ἁπλή ἀργία. Εἶναι μία ἡμέρα ἐκκλησιασμοῦ καί πνευματικοῦ ἑορτασμοῦ γιά νά μπορέσετε καό σεῖς μαζί μέ τούς γονεῖς καί τούς δασκάλους σας νά ἐμπνευσθεῖτε ἀπό τή ζωή καί τά διδάγματα τῶν Τριῶν Μεγίστων Φωστήρων τῆς Τρισηλίου Θεότητος.

Ὁ Μέγας Βασίλειος, Ὁ Ἄγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος καί ὁ Ἄγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ἔζησαν τόν Δ΄ ἀιῶνα μ.Χ., σέ μία ἐποχή κατά τήν ὁποία ὑπῆρχαν ἔντονες συζητήσεις κάι διαφωνίες μεταξύ τῶν Χριστιανῶν καί τῶν πιστῶν τῆς ἀρχίας θρησκείας.

Οἱ τρεῖς αὐτοί αὐτοί ἄνδρες, μέ τή βοήθεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί στηριγμένοι στήν ἄριστη γνώση τῆς ἀρχαιοελληνικῆς κλασικῆς παιδείας, ἔδωσαν τή λύση. Τόνισαν ὅτι ἐμεῖς οἱ Χριστιανοί δέν ἀπορρίπτουμε τή μελέτη τῶν ἀρχαίων κειμένων, ἀλλά ἡ μελέτη αὐτή γίνεται ἐπιλεκτικά καί προσεκτικά.

Ἀπορρίπτουμε κάθε δοξασία πού θά μποροοῦσε νά μᾶς άπομακρύνει ἀπό τήν ἀναζήτηση τοῦ Ἑνός καί Ἀληθινοῦ Θεοῦ καί διατηροῦμε κάθε στοιχεῖο πού διαπλάθει τό ῆθος μας, σταθεροποιεῖ τίς ἀξίες μας, βελτιώνει τή σχέση μας μέ τό Θεό, μέ τούς συνανθρώπους μας, μέ τήν κοινωνία.

Ἡ Παιδεία, ὅπως τήν καλλιέργησαν οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες δέν ἀποβλέπει μόνον στή συσσώρευση γνώσεων καί πληροφοριῶν οὔτε στή δημιουργία ἀνθρώπων-ρομπότ.

Ἑλληνορθοδοξη Παιδεία σημαίνει διαμόρφωση χαρακτήρων (γι’αυτό τή λέμε μόρφωση), διάπλαση σφαιρικῶν καί ὁλοκληρωμένων προσωπικοτήτων, ἐνίσχυση τῆς φιλανθρωπίας, καί τῆς κοινωνικότητας, καταπολέμηση τοῦ ἀτομισμοῦ καί τοῦ ἐγωκεντρισμοῦ.

Σέ μία ἐποχή πολύπλευρης κρίσης, ὅπως ἠ σημερινή, συνάνθρωποί μας ὑποφέρουν καί ἀξίες χλευάζονται. Δέν μποροῦμε νά μένουμε

ἀπαθεῖς μπροστά στό δτάμα τοῦ διπλανοῦ μας, τοῦ πλησίον μας. Οὔτε μποροπυμε νά ἐπιτρέψουμε νά γκρεμίζονται τά ὅσια καί τά Ἱερά τοῦ λαοῦ μας καί τοῦ Γ¨ενους μας.

Οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες καί ὁ Ἄγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, ἀπό τή γέννηση τοῦ ὁποίου συμπληρώνονται τριακόσια χρόνια, ἀγωνίσθηκαν γιά μία Παιδεία, ἡ ὁποία στρέφει τόν ἄνθρωπο πρός τόν Θεό, πρός τόν ὑγιῆ καί ἀφανάτιστο πατριωτισμό, πρός τόν σεβασμό τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου καί τῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων, πρός τήν αὐτοθυσία καί τήν προσφορά.

Ἄς ἀξιοποιήσουμε αὐτήν τήν πανηγυρική ἡμέρα τιμῆς καί μνήμης τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν γιά νά ἐμπλουτίσουμε τή ζωή μας ἀπό τόν πλοῦτο τῆς Ἑλληνορθόδοξης Παράδοσής μας, ἀπό τά κείμενα τῶν τριῶν ἀυτῶν μεγάλων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας, ἀπό τή γλῶσσα τους πού καταδεικνύει τή συνέχεια τοῦ Ἑλληνισμοῦ, ἀπό τήν ἐντυπωσιακή παιδεία τους, ἀπό τήν κοινωνική εὐαισθησία τους.

Ἄς δοκιμάσουμε εὐφροσύνη ἀπό τή σωφροσύνη τους, ἄς θαυμάσουμε τό οἰκουμενικό καί πανανθρώπινο μήνυμά τους, ἄς προσπαθήσουμε νά προσεγγίσουμε τό εὐρύ φάσμα τῆς Ἑλληνικῆς καί Ὀρθόδοξης Παιδείας τους.

Ἄς μετατρέψουμε τήν ἡμέρα αὐτή σέ μία εὐκαιρία μελέτης, περισυλλογῆς καί γόνιμου προβληματισμοῦ καί ὄχι ἁπλῶς σέ μία ἡμέρα χωρίς μαθήματα στό σχολεῖο.

Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος γνωρίζει τό ἄγχος σας καί τίς μέριμνές σας, ἀγαπητά μας παιδιά.

Προσευχόμαστε γιᾶ σᾶς καί εὐχόμαστε καλή ἐπιτυχία καί παρά Θεοῦ εὐόδωση τῶν προσπαθειῶν σας.

Οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες μακάρι νά γίνουν ὁδοδεῖκτες τῆς πνευματικῆς πορείας τοῦ καθενός καί τῆς καθεμιᾶς ἀπό σᾶς.

Μέ πατρική ἀγάπη καί θερμές εὐχές,

Ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ, ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΔΙΣ

Πηγή: http://romfea.gr/ekklisies/ekklisia-tis-ellados/21906-2014-01-23-22-56-43#.UuKVSamfhew.facebook 

Παρουσίαση συλλογικού τόμου: ΤΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΣΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Κείμενο - φωτογραφίες: Ιδιωτική Οδός

Από τις εκδόσεις Αρμός κυκλοφορήθηκε ο συλλογικός τόμος με τίτλο: ΤΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΣΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΣΧΟΛΕΙΟ και υπότιτλο: Ο διάλογος και η κριτική για το Νέο Πρόγραμμα Σπουδών στα Θρησκευτικά Δημοτικού και Γυμνασίου, σε επιμέλεια Σταύρου Γιαγκάζογλου, Αθανασίου Νευροκοπλή και Γεωργίου Στριλιγκά.

Η παρουσίαση αυτού του συλλογικού τόμου έγινε σήμερα Σάββατο 18 Ιανουαρίου 2014, ώρα 12 το μεσημέρι στο Βιβλιοπωλείο των Εκδόσεων Αρμός στο κέντρο της Αθήνας.

Για το βιβλίο μίλησαν οι: π. Αντώνιος Καλλιγέρης, Θεολόγος εκπαιδευτικός, Κωνσταντίνος Δεληκωσταντής, Καθ. Θεολογικής Σχολής ΕΚΠΑ, Γιώργος Σωτηρέλης, Καθ. Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ, Γιώργος Καλαντζής, Γεν. Γραμματέας Θρησκευμάτων του ΥΠΑΙΘ και Νίκος Ξυδάκης, Αρχισυντάκτης της Εφημερίδας «Η Καθημερινή».
Την εκδήλωση άνοιξε ο θεολόγος Σταύρος Γιαγκάζογλου, Σύμβουλος του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων και πρωτεργάτης της εκπόνησης του νέου ΠΣ.

Να σημειώσουμε ότι στον συλλογικό αυτό τόμο (514 σελ.) αποτυπώνονται οι βασικοί άξονες του νέου Προγράμματος Σπουδών στα Θρησκευτικά Δημοτικού και Γυμνασίου, οι κύριες όψεις του διαλόγου και των αντιδράσεων που προκάλεσε, η συζήτηση και η ανοικτή διαβούλευση στο πλαίσιο της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, οι θέσεις των Θεολογικών Σχολών για το μάθημα των Θρησκευτικών, καθώς και ο γενικότερος διάλογος για τη φυσιογνωμία και τα προβλήματα της θρησκευτικής εκπαίδευσης στη χώρα μας. 

Τα κείμενα που δημοσιεύονται ανήκουν σε όλες τις πλευρές αλλά εμφανίζουν ως κοινό χαρακτηριστικό τη νηφαλιότητα και τη συνειδητή προσπάθεια συμβολής και σύνθεσης. Σε μια δύσκολη και ρευστή εποχή, στο μεταίχμιο της κρίσης, πρόσωπα και φορείς εκφράζουν τις θέσεις τους για τα Θρησκευτικά στο σύγχρονο σχολείο, ανοίγοντας έναν γόνιμο και δημιουργικό διάλογο, οι ποικίλες πτυχές του οποίου καταγράφουν τη ζωντανή πορεία ανανέωσης του μαθήματος των Θρησκευτικών στην ελληνική εκπαίδευση. 

Σταθερή επιδίωξη του νέου ΠΣ είναι η υπέρβαση της διελκυστίνδας μεταξύ του κατηχητικού και του θρησκειολογικού προτύπου. Το Μάθημα των Θρη σκευτικών συνιστά γνωριμία με τα μορφωτικά αγαθά, τις αξίες και τον πολιτισμό που διαμόρφωσε ο Χριστιανισμός και ιδιαίτερα η Ορθόδοξη Παράδοση, ενώ παράλληλα διδάσκει στοιχεία από τις δύο άλλες χριστιανικές παραδόσεις της Ευρώπης, καθώς και στοιχεία για ορισμένες από τις μεγάλες θρησκευτικές παραδόσεις που ενδιαφέρουν ιδιαίτερα την ελληνική κοινωνία. Ακόμη, τα κοινωνικά και υπαρξιακά προβλήματα του ανθρώπου προσεγ γίζονται με πνεύμα διαλόγου, ελευθερίας και καταλλαγής, χωρίς ομολογιακή εμμονή, κατηχητισμό, φανατισμό ή μισαλλοδοξία.

Για περισσότερα στο: http://panagiotisandriopoulos.blogspot.gr/2014/01/blog-post_6886.html

 

"ΤΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΣΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΣΧΟΛΕΙΟ"

 "ΤΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΣΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΣΧΟΛΕΙΟ - Ο διάλογος και η κριτική για το Νέο Πρόγραμμα Σπουδών στα Θρησκευτικά Δημοτικού και Γυμνασίου" - Εκδόσεις Αρμός.
δείτε την παρουσίαση του βιβλίου στο:
http://intv.gr/index.php?option=com_zoo&task=item&item_id=549&Itemid=78

π. Βασίλειος Ι. Καλλιακμάνης, Ο αληθινός εργάτης του Ευαγγελίου

Γράφει ο π. Βασίλειος Ι. Καλλιακμάνης

α) Υπάρχουν εκείνοι που ζουν για το Ευαγγέλιο αλλά κι εκείνοι που ζουν από αυτό. Οι πρώτοι, ακολουθώντας τη σταυρική πορεία του Χριστού και των Αποστόλων, υπομένουν αγόγγυστα το μαρτύριο της συνειδήσεως, εγκαρτερούν στις θλίψεις και τους πειρασμούς “τον ονειδισμόν του Χριστού φέροντες” (βλ. Εβρ. 13,13). Οι δεύτεροι συσχηματίζονται με τα πράγματα του κόσμου, κι ενώ έχουν “μόρφωση ευσέβειας”, αρνούνται τη δύναμή της με τις πράξεις τους (βλ. Α’ Τιμ. 3,5).
β) Οι πρώτοι πληρώνουν ακριβά το τίμημα της πιστότητάς τους στην ευαγγελική αλήθεια και τη δικαιοσύνη του Θεού. Οι δεύτεροι καυχώνται αυτάρεσκα για τις γνώσεις τους και ταυτόχρονα χάνουν τη αλήθεια θεωρώντας ως μέσο “πορισμού την ευσέβειαν” (Α’ Τιμ. 6, 5). Οι πρώτοι θεολογούν προσευχόμενοι με “συντετριμμένη και τεταπεινωμένη καρδία” (Ψαλμ. 50, 19). Ενώ οι δεύτεροι αρέσκονται σε εμπαθείς λογομαχίες, έριδες και μάχες νομικές. Οι πρώτοι ζουν για τους άλλους, ενώ οι δεύτεροι ζουν εις βάρος των άλλων.
γ) Ο αληθινός εργάτης του Ευαγγελίου πορεύεται τη στενή και τεθλιμμένη οδό που οδηγεί στην όντως ζωή και αγωνίζεται φιλότιμα κάτω από οποιεσδήποτε κοινωνικές ή άλλες συνθήκες. Επειδή αντλεί τη δύναμή του από τον Θεό και εναποθέτει την ελπίδα του σε αυτόν, δεν μεγαλαυχεί και βρίσκεται πάντοτε σε πνευματική ετοιμότητα, για να αντιμετωπίσει τα “πεπυρωμένα βέλη του πονηρού”.
δ) Ένας τέτοιος αληθινός εργάτης στον αμπελώνα του Χριστού αναδείχθηκε ο Απόστολος Τιμόθεος, που η Εκκλησία τιμά στις 22 Ιανουαρίου. Ο Τιμόθεος καταγόταν από τα Λύστρα της Μικράς Ασίας και ήταν γιος ειδωλολάτρη και πιστής Ιουδαίας. Εξαιτίας της μητέρας του Ευνίκης αλλά και της γιαγιάς του Λωίδας μυήθηκε νωρίς στη χριστιανική πίστη και γνώρισε “από βρέφους τα ιερά γράμματα” (Β’ Τιμ. 3,15). Τον βάπτισε ο Απόστολος Παύλος και τον είχε ως “αγαπητό του τέκνο”. Για να μη σκανδαλιστούν οι κάτοικοι της περιοχής εκείνης, που οι περισσότεροι ήταν Ιουδαίοι, και για να μπορεί να απευθύνεται και προς αυτούς, δέχθηκε και την περιτομή.
ε) Ο Απόστολος Τιμόθεος υπήρξε ο πιο στενός και έμπιστος συνεργάτης του Απ. Παύλου και τον ακολούθησε σε πολλές περιοδείες. Συμπορεύτηκε μαζί του “στη διδασκαλία, στον τρόπο ζωής, στους σκοπούς, στη μακροθυμία, στην αγάπη, στην υπομονή, στους διωγμούς, στα παθήματα” (Β’ Τιμ. 3, 10-11), “εδούλευσεν εις το ευαγγέλιον” και απέδειξε έμπρακτα την αξία του (Φιλ. 2, 22). Τον συναντούμε στη Φρυγία, στη Γαλατία, στη Μακεδονία, στους Φιλίππους, στη Θεσσαλονίκη, στη Βέροια, στην Αθήνα και στην Κόρινθο, στα Ιεροσόλυμα, στη Ρώμη και αλλού.
στ) Ορίστηκε από τον Απόστολο Παύλο επίσκοπος στην Έφεσο, όπου εργάστηκε τίμια για την άρτια οργάνωση της λατρευτικής και χριστιανικής ζωής, την αναίρεση των ετεροδιδασκάλων και την εμπέδωση της ειρήνης και ομόνοιας ανάμεσα στον λαό του Θεού. Εκεί αναφέρεται ότι συνάντησε και τον Άγιο Ιωάννη το Θεολόγο και έλαβε από αυτόν περίσσευμα χάρης, έμπνευση και πνευματικό πλουτισμό. Μετά την εξορία του Αγίου Ιωάννη στην Πάτμο, ο Τιμόθεος ποίμανε θεοφιλώς και με ζέουσα πίστη τους χριστιανούς. Είναι χαρακτηριστικό το τέλος του, που συνέβη όταν προσπάθησε να αποτρέψει μια ειδωλολατρική εορτή που κατέληγε σε όργια και φόνους.
ζ) Σύμφωνα με τον συναξαριστή: “Tαύτα βλέπων ο θείος Τιμόθεος, εθερμάνθη από το πυρ του θεϊκού ζήλου, και δεν υπέφερε τα τοιαύτα άτοπα. Aλλ’ εδίδασκεν αυτούς και επαρακίνει να παύσουν από τας αταξίας ταύτας. Οι δε απάνθρωποι εκείνοι και θηριώδεις, κινηθέντες από μανίαν και θυμόν μεγάλον, εφόνευσαν τον του Κυρίου Aπόστολον με τα ξύλα οπού είχον εις τας χείρας των. Και έτζι ο μακάριος τελειωθείς, ενταφιάσθη από τους Χριστιανούς. Το δε Άγιον αυτού λείψανον ανεκομίσθη ύστερον και εφέρθη εις την Κωνσταντινούπολιν”. Οπότε, το τέλος του αληθινού εργάτου του Ευαγγελίου επισφραγίζεται με την “καλή ομολογία”, τη μαρτυρική θυσία και την είσοδο στην αιώνια ζωή.

 

Πηγή: http://www.makthes.gr/news/opinions/115979/

Ευαγγελιο της Κυριακής 19 Ιανουαρίου 2014 (ΙΒ΄ ΛΟΥΚΑ)

Το Ευαγγελικό Ανάγνωσμα

Κατά Λουκάν (ιζ΄ 12-19)

Τῷ καιρῷ εκείνω, εἰσερχομένου τοῦ Ἰησοῦ εἴς τινα κώμην ἀπήντησαν αὐτῷ δέκα λεπροὶ ἄνδρες, οἳ ἔστησαν πόρρωθεν, καὶ αὐτοὶ ἦραν φωνὴν λέγοντες· Ἰησοῦ ἐπιστάτα, ἐλέησον ἡμᾶς.

Καὶ ἰδὼν εἶπεν αὐτοῖς· πορευθέντες ἐπιδείξατε ἑαυτοὺς τοῖς ἱερεῦσι. καὶ ἐγένετο ἐν τῷ ὑπάγειν αὐτοὺς ἐκαθαρίσθησαν. Εἷς δὲ ἐξ αὐτῶν, ἰδὼν ὅτι ἰάθη, ὑπέστρεψε μετὰ φωνῆς μεγάλης δοξάζων τὸν Θεόν, καὶ ἔπεσεν ἐπὶ πρόσωπον παρὰ τοὺς πόδας αὐτοῦ εὐχαριστῶν αὐτῷ· καὶ αὐτὸς ἦν Σαμαρείτης.

Ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Ἰησοῦς εἶπεν· οὐχὶ οἱ δέκα ἐκαθαρίσθησαν; Οἱ δὲ ἐννέα ποῦ; Οὐχ εὑρέθησαν ὑποστρέψαντες δοῦναι δόξαν τῷ Θεῷ εἰ μὴ ὁ ἀλλογενὴς οὗτος; Καὶ εἶπεν αὐτῷ· ἀναστὰς πορεύου· ἡ πίστις σου σέσωκέ σε.

Ἀπόδοση:

Τον καιρό εκείνο, καθὼς ἔμπαινε ὁ Ἰησοῦς σ’ ἕνα χωριό, τὸν συνήντησαν δέκα ἄνδρες λεπροί, οἱ ὁποῖοι ἐστάθηκαν λίγο μακρυά, καὶ τοῦ φώναξαν, «Ἰησοῦ Διδάσκαλε, ἐλέησέ μας».

Ὅταν τοὺς εἶδε, τοὺς εἶπε, «Πηγαίνετε νὰ δείξετε τὸν ἑαυτόν σας εἰς τοὺς ἱερεῖς», καὶ ἐνῷ ἐπήγαιναν, ἐκαθαρίσθησαν. Ἕνας ἀπ’ αὐτούς,ὅταν εἶδε ὄτι ἐθεραπεύθηκε, ἐπέστρεψε δοξάζων τὸν Θεὸν μὲ δυνατὴν φωνὴν καὶ ἔπεσε μὲ τὸ πρόσωπον εἰς τὰ πόδια τοῦ Ἰησοῦ καὶ τὸν εὐχαριστοῦσε· καὶ αὐτὸς ἦτο Σαμαρείτης.

Τότε εἶπε ὁ Ἰησοῦς, «Δὲν ἐκαθαρίσθησαν καὶ οἱ δέκα; Οἱ ἄλλοι ἐννέα ποῦ εἶναι; Κανεὶς δὲν εὑρέθηκε νὰ ἐπιστρέψῃ διὰ νὰ δοξάσῃ τὸν Θεὸν παρὰ αὐτὸς ὁ ἀλλοεθνής;». Καὶ εἶπε εἰς αὐτόν, «Σήκω ἐπάνω καὶ πήγαινε· ἡ πίστις σου σὲ ἔσωσε».

 

Οδηγίες για την αξιολόγηση των μαθητών της Α΄ τάξης Γυμνασίου για το σχ. έτος 2013-2014

Σημαντική διάκριση για τον Αρχιεπίσκοπο Αλβανίας Αναστάσιο

Επίτιμος διδάκτορας στις Ανθρωπιστικές Επιστήμες του γνωστού Αμερικανικού Πανεπιστημίου Fordham της Νέας Υόρκης θα αναγορευτεί ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας κ. Αναστάσιος, στη διάρκεια επίσημης τελετής που θα γίνει το απόγευμα της Τρίτης 28 Ιανουαρίου 2014 στην Πανεπιστημιούπολη Rose Hill πλησίον του Βοτανικού κήπου της αμερικανικής μεγαλούπολης. Κατά τη διάρκεια της απονομής  ο Μακαριώτατος θα αναπτύξει το θέμα: «Διαδίδοντας το Ευαγγέλιο σε μία πολυθρησκευτική χώρα. Θεολογικοί στοχασμοί για τις άλλες θρησκείες».

Το Πανεπιστήμιο Fordham ιδρύθηκε το 1841 από τον Αρχιεπίσκοπο της Νέας Υόρκης Rev. John Hughes, στην ομώνυμη περιοχή της Νέας Υόρκης και υπήρξε το πρώτο Ρωμαιοκαθολικό Πανεπιστήμιο στη Βορειο- Ανατολική ακτή των ΗΠΑ. Ακολούθησε την εκπαιδευτική παράδοση των Ιησουϊτών που είχε αναπτυχθεί στην Ευρώπη από τον 16ο αιώνα και αναδείχτηκε σε σπουδαίο Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα, με εξειδίκευση στις Ανθρωπιστικές επιστήμες (Θεολογία, Φιλοσοφία, Ιστορία, Κοινωνιολογία, Εκπαίδευση). Το ίδιο πανεπιστήμιο σήμερα προσελκύει φοιτητές από όλον τον κόσμο και αξιολογείται με υψηλές βαθμολογίες ανάμεσα στα άλλα αμερικανικά πανεπιστήμια.

 Για περισσότερα στο : ΑΜΕΝ

ΚΑΙΡΟΣ: Γιατί αποκλείονται οι Θεολόγοι από την επιμόρφωση ΤΠΕ;

 

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Προκαλεί και προβληματίζει την τάξη των θεολόγων εκπαιδευτικών στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, ο συνεχιζόμενος αποκλεισμός τους από την β΄φάση επιμόρφωσης ΤΠΕ. Οι συνάδελφοί μας , κατεξοχήν εκπαιδευτικοί της σχολικής αίθουσας, έχουν άμεση ανάγκη την αναβάθμιση αυτή, καθώς καλούνται να ανταποκριθούν – και με τη συνδρομή της τεχνολογίας – στις  αυξημένες απαιτήσεις του διδακτικού τους αντικειμένου, σύμφωνα  μάλιστα με το νέο πλαίσιο - πρόγραμμα σπουδών του μαθήματος των Θρησκευτικών, που ήδη εφαρμόζεται πιλοτικά σε σχολεία της χώρας. Η  αρνητική  στάση τόσο του Υπουργείου Παιδείας & Θρησκευμάτων όσο και του γνωμοδοτικού του οργάνου(ΙΕΠ),  δημιουργεί εύλογα ερωτηματικά για τις επιλογές και προτεραιότητες του φορέα υλοποίησης της εκπαιδευτικής πολιτικής ενώ παράλληλα ενισχύει τις «φωνές» και δίνει τροφή  σε θεωρίες για σχεδιαζόμενη περαιτέρω υποβάθμιση του μαθήματος μέσα στο υπό διαμόρφωση «Νέο»Σχολείο, τόσο στην Α/θμια όσο και στην Β/θμια εκπαίδευση.

Ο σύλλογός μας προσβλέποντας στην άμεση επανεξέταση του ζητήματος, ελπίζει για μια αλλαγή πολιτικής εκ μέρους του υπουργείου στο συγκεκριμένο θέμα, γεγονός που πέραν της ικανοποίησης ενός  καθόλα δικαίου αιτήματος θα σημάνει και την έμπρακτη διάψευση φημών και διαδόσεων που συνθέτουν μια εικόνα σύγχυσης, παραπληροφόρησης και αβεβαιότητας.

                                                                        Από το ΔΣ

 

 Χολαργός 16-1-2014

 

«Οι άγιοι είναι πολιτικοί»

Γράφει ο π. Βασίλειος Ι. Καλλιακμάνης

α) «Όλοι όσοι θέλουν να επηρεάσουν άλλους ανθρώπους ασκούν πολιτική και είναι πολιτικοί. Πολιτική σημαίνει να προσπαθείς να οργανώσεις την πόλιν με ένα νέο τρόπο σκέψης. Οι άγιοι είναι πολιτικοί. Ποτέ δεν πίστεψα ότι μπορείς να διαχωρίσεις την πίστη προς τους αγίους από τη διανόηση». Αυτά έλεγε το 1994 σε συνέντευξή του ο άγγλος βυζαντινολόγος Steven Runciman (1903-2000) στις δημοσιογράφους Χρύσα Αράπογλου και Λαμπρινή Θωμά για λογαριασμό της ΕΤ3, όταν του ζήτησαν να σχολιάσει το γεγονός ότι αρκετοί άγιοι στο Βυζάντιο ανακατεύτηκαν στην πολιτική.

β) Στη συνέχεια ο Runciman αντιδιαστέλλοντας το μυστηριακό χαρακτήρα της Ορθόδοξης Εκκλησίας από τους Ρωμαιοκαθολικούς και τους Προτεστάντες, που θέλουν να τα τακτοποιήσουν όλα νομικά και να τα εξηγήσουν λογικά, όπως έλεγε, κατέληξε: «Από τη στιγμή που προσπαθείς να εξηγήσεις τα πάντα, καταστρέφεις ουσιαστικά αυτό που θα έπρεπε να αποτελεί την ανθρώπινη διαίσθηση, αυτή που συνδέει τη διανόηση με τους αγίους και την αίσθηση του Θεού».

γ) Τα λεγόμενα του άγγλου βυζαντινολόγου ξαφνιάζουν, ηχούν παράδοξα και γεννούν εύλογα ερωτήματα: Τι σχέση μπορεί να έχει η αγιότητα με την πολιτική; Ή πώς συνδέονται οι άγιοι με την πολιτική; Συνεκδοχικά όμως αναδύονται και άλλα ερωτήματα: Αν κάποιος δεν είναι έτοιμος να διακονήσει το λαό με πνεύμα δικαιοσύνης και αυταπάρνησης, αλλά και να θυσιάσει, αν χρειαστεί, αξιώματα, πλούτη, δόξα, τιμές, καθώς και το ναρκισσισμό του για το κοινό καλό, το «συμφέρον της πόλης», μπορεί να ασκεί πολιτική;

δ) Οι άγιοι της Εκκλησίας διαχρονικά ήταν έτοιμοι να ξεβολευτούν, να κάψουν την «καλύβα» τους, να «βάλουν το κεφάλι τους στον ντορβά», να πάνε κόντρα στο ρεύμα, ακόμη και να μαρτυρήσουν για τη συλλογική και ορθόδοξη πίστη τους. Και η εμμονή στην πίστη αυτή δεν αποσκοπούσε στο ατομικό συμφέρον ή την ατομική σωτηρία αλλά στη διασφάλιση της πνευματικής ελευθερίας και της εν Χριστώ σωτηρίας όλων των μελών της Εκκλησίας. Και όταν οι άνθρωποι δεν κατανοούσαν την παράδοξη συμπεριφορά τους, προσποιούνταν τους «σαλούς» και πλανεμένους.

ε) Στις 13 Ιανουαρίου η Εκκλησία τιμά τον Άγιο Μάξιμο τον Καυσοκαλύβη, που έζησε στο Άγιον ΄Όρος κατά το 14ο αιώνα. Η ζωή του εντυπωσίαζε τους συγχρόνους του, αφού είχε στοιχεία «διά Χριστόν σαλότητας». Έφτασε μέχρι τα ανάκτορα, όπου μίλησε με παρρησία, αλλά και τον επισκέφθηκαν δύο αυτοκράτορες, ο Ιωάννης Στ’ ο Καντακουζηνός και ο Ιωάννης Ε’ ο Παλαιολόγος, στους οποίους προείπε τον εμφύλιο πόλεμο που επρόκειτο να τους διαιρέσει (1347-1352).

στ) Ο Άγιος Μάξιμος Καυσοκαλύβης «δεν εκατοίκησεν εις ένα τόπον· αλλ’ εμετατοπίζετο εκ τόπου εις τόπον και όπου επήγαινεν έφτιαχνε από χόρτα καλύβαν μικράν, όσον να χωρή μόνον το πολύαθλον σώμα του, και μετ’ ολίγον την έκαιε, και επήγαινεν εις άλλον μέρος και έφτιαχνεν άλλην. Τόση δε υπέρ άνθρωπον ήταν η ακτημοσύνη του, ώστε δεν απέκτησε ποτέ ούτε δικέλλαν ούτε σκαλιστήρι ούτε τορβάν ούτε σκαμνί ούτε τράπεζαν, τσουκάλι ή αλεύρι ή λάδι ή κρασί ή ψωμί ούτε κανένα άλλο από τα αναγκαία εις την ζωήν του ανθρώπου, αλλ’ ως άυλος σχεδόν περνούσε την ζωήν του».

ζ) Αξιώθηκε του χαρίσματος της διακρίσεως των πνευμάτων και δίδασκε ότι εκείνος που επηρεάζεται από το πνεύμα της πλάνης οργίζεται και θυμώνει, δεν γνωρίζει παντελώς την ταπείνωση, δεν ξέρει μήτε το αληθινό πένθος και δάκρυο, «αλλά πάντοτε καυχάται εις τα κατορθώματα και δοξάζεται και χωρίς συστολήν και φόβον Θεού ευρίσκεται με τα πάθη». Αντίθετα εκείνος που εμφορείται από τη χάρη του Θεού συγκεντρώνει τον νου, γίνεται προσεκτικός και ταπεινός, έχει ψυχή ευκολοκατάνυκτη και μάτια ήρεμα και γεμάτα δάκρυα. «Όσον δε πλησιάζει εις αυτόν η χάρις, τόσον τον ημερώνει εις την ψυχήν και την παρηγορεί δι’ ενθυμήσεων των Αγίων Παθών του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και της απείρου του φιλανθρωπίας». Το πώς μπορεί να σχετίζεται η ζωή του Καυσοκαλύβη αγίου με τη σύγχρονη «πολιτική» ας το σκεφθεί ο καλόγνωμος αναγνώστης κάνοντας τις αναγωγές του.

Πηγή: http://www.makthes.gr/news/opinions/115583/

Η βάπτιση του Κυρίου και η δική μας

Γράφει ο Μοναχός Μωυσής, Αγιορείτης

Στα τριάντα πρώτα χρόνια της ζωής του ο Κύριος παρέμεινε άγνωστος στους πολλούς ανθρώπους. Όταν ξεκίνησε τη δημόσια δράση και ζωή, πήγε στον Ιορδάνη ποταμό και βαπτίσθηκε από τον τελευταίο προφήτη της Παλαιάς Διαθήκης και τον πρώτο της Καινής, τον τίμιο Ιωάννη τον Πρόδρομο, ο οποίος αποκεφαλίστηκε από τον Ηρώδη με την προτροπή της κόρης του, Σαλώμης, και της μητέρας της, Ηρωδιάδος. Ο Χριστός ήταν τελείως αναμάρτητος και δεν είχε καμία ανάγκη βαπτίσματος. Το κάνει από υπακοή και ταπείνωση. Με τη βάπτισή του ο Κύριος εγκαινίασε το βάπτισμα της εκκλησίας.
Η βάπτιση του Κυρίου ονομάζεται και Θεοφάνια. Φανερώθηκε ο Χριστός στον κόσμο. Γι’ αυτό στην πρώτη εκκλησία εορταζόταν μαζί με τα Χριστούγεννα. Ο μονογενής υιός του Θεού φανερώνεται. Βαπτίζεται, προσκυνείται και μαρτυρείται. Στο μυστήριο του βαπτίσματος του κάθε πιστού έχουμε μια επανάληψη της βαπτίσεως του Χριστού. Ο κάθε βαπτιζόμενος χριστιανός με την τριπλή κατάδυση και ανάδυση βαπτίζεται στο όνομα της Αγίας Τριάδος και αναγεννάται κατά χάρη, γενόμενος μέλος του σώματος της εκκλησίας. Κατά τη βάπτιση του Χριστού άνοιξαν οι ουρανοί και φανερώθηκε η πάναπτη Αγία Τριάδα. Στη βάπτισή μας κατέρχεται η Αγία Τριάδα. Ο Χριστός μάς προσκαλεί στο ουράνιο κατοικητήριο, μας ποιεί υιούς Θεού.
Μεγάλη τιμή, μεγάλη ευλογία, μεγάλη δωρεά. Γεγονός πηγαίας χαράς. Ένα μέλος προστίθεται στο σώμα της εκκλησίας. Την ημέρα αυτή ευλογείται και μοιράζεται ο μέγας αγιασμός. Μοιράζεται στην εκκλησία όλο το έτος. Δίνεται σε κάποιον που δεν μεταλαμβάνει. Σε κάποια κάλαντα λέγεται: «σήμερα τα φώτα κι οι φωτισμοί και χαρά μεγάλη κι οι αγιασμοί...». Ο νεοβαπτισμένος ονομάζεται νεοφώτιστος. Πήρε φως, νόημα, νέα διάσταση η ζωή του. Άφησε το σκοτάδι της αμαρτίας, της κακίας και του δαίμονος. Ολόφωτος, ολόλαμπρος, ηλιόμορφος. Αυτή είναι η μοναδική χάρη του Χριστού, η ευλογία της εκκλησίας, το νόημα των Θεοφανίων.

 

Πηγή: http://www.makthes.gr/news/opinions/115613/

Τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος και η αξιοποίησή τους

του Ιωάννη Καραβιδόπουλου, Ομότ. Καθηγητή της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ.

Η σημερινή Αποστολική περικοπή, παρμένη από την προς Εφεσίους επιστολή του Απ.Παύλου, αναφέρεται στα προσόντα ή μάλλον στα χαρίσματα των Χριστιανών που όχο μόνο δεν διαταράσσουν την ενότητα της Εκκλησίας, αλλά και συντελούν στη σταθεροποίησή της. Ας δούμε πρώτα την περικοπή σε μετάφραση της Ελληνικής Βιβλικής Εταιρίας: «Στον καθένα μας έχει δοθεί κάποιο ιδιαίτερο χάρισμα, σύμφωνα με το μέτρο που δωρίζει ο Χριστός. Γι' αυτό λέει η Γραφή: Ανέβηκε ψηλά, πήρε μαζί του αιχμαλώτους, έδωσε δώρα στους ανθρώπους. Το ανέβηκε όμως, τι άλλο σημαίνει παρά πως προηγουμένως είχε κατέβει εδώ κάτω στη γη; Αυτός που κατέβηκε είναι ο ίδιος που ανέβηκε πάνω απ' όλους τους ουρανούς, για να γεμίσει με την παρουσία του το σύμπαν. Αυτός, λοιπόν, σε άλλους έδωσε το χάρισμα του αποστόλου, σε άλλους του προφήτη, σε άλλους του ευαγγελιστή και σ' άλλους του ποιμένα και δασκάλου, για να καταρτίζουν τους πιστούς για το έργο της διακονίας, ώστε να οικοδομείται το σώμα του Χριστού. 'Ετσι θα καταλήξουμε όλοι στην ενότητα που δίνει η πίστη και η βαθιά γνώση του Υιού του Θεού, θα γίνουμε ώριμοι και θα φτάσουμε στην τελειότητα που μέτρο της είναι ο Χριστός». (Εφεσ. 4,7-13). 1. Η περικοπή αρχίζει με τη διαπίστωση ότι «στον καθένα μας έχει δοθεί κάποιο ιδιαίτερο χάρισμα». Όλοι οι άνθρωποι έχουν κάποιο χάρισμα, άλλοι μικρότερο και άλλοι μεγαλύτερο. Σε άλλους είναι φανερό, σε άλλους ίσως κρυμμένο. Άνθρωπος χωρίς χάρισμα, χωρίς έστω και μικρό τάλαντο, δεν υπάρχει. Πρέπει μόνο να το εντοπίσει, να το συνειδητοποιήσει για να το θέσει στην υπηρεσία του Σώματος του Χριστού, που είναι η Εκκλησία. Το πρώτο λοιπόν βήμα στην πορεία της τελειότητας με την οποία τελειώνει το ανάγνωσμα είναι η αναζήτηση και αξιοποίηση του ταλάντου. Η μεμψιμοιρία και το παράπονο εκείνων που νομίζουν ότι στερούνται χαρισμάτων, αν δεν έχει ψυχολογικά αίτια, είναι οπωσδήποτε μια πρόφαση για αποφυγή της προσφοράς, μια φτηνή αιτιολόγηση της οκνηρίας. Ο άνθρωπος των ολίγων προσόντων – του ενός ταλάντου, για να θυμηθούμε τη γνωστή παραβολή του Ιησού περί ταλάντων (Ματθ.25, 14-30) - αντί να μεμψιμοιρεί ή να φθονεί τους άλλους, ας είναι μάλλον ευχαριστημένος με τη σκέψη ότι οι απαιτήσεις της κοινωνίας απ’ αυτόν θα είναι μικρότερες και η λογοδοσία του στον δωρητή των ταλάντων ελαφρότερη.

 

Για περισσότερα στο: ΑΜΕΝ

O Λαρισαίος Θεολόγος Κων. Ζορμπάς νέος Γενικός Διευθυντής της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης

Από τις αρχές του Ιανουαρίου ο Λαρισαίος στη καταγωγή Θεολόγος, Δρ. Κωνσταντίνος Ζορμπάς είναι ο νέος Γενικός Διευθυντής της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης (ΟΑΚ). O κ. Ζορμπάς έλαβε το Πτυχίο Πολιτικών Επιστημών (Στρασβούργο 1981), της Κοινωνιολογίας (Καθολικό Ινστιτούτο και Σορβόννη, Παρίσι 1987) και της Θεολογίας (Θεολογικό Ινστιτούτο Αγίου Σεργίου, Παρίσι 1987). 

Πραγματοποίησε βασικές και μεταπτυχιακές σπουδές στην Κοινωνιολογία του Χριστιανισμού και στην Ποιμαντική Κοινωνιολογία και εργάσθηκε ως ερευνητής στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών (Centre NationaldeRecherche Scientifique) στο Παρίσι. Στη συνέχεια έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Θεολογική Σχολή Θεσσαλονίκης και στον Τομέα Ηθικής και Κοινωνιολογίας, απ’ όπου το 1996 έλαβε το Διδακτορικό Δίπλωμα με «Άριστα». Την περίοδο 1988-1998 υπήρξε επιστημονικός συνεργάτης της ΟΑΚ προσφέροντας τις υπηρεσίες του σε διαφόρους τομείς του Ιδρύματος, ενώ παράλληλα συμμετείχε σε διάφορες εκκλησιαστικές αποστολές του Οικουμενικού Πατριαρχείου.  

Για περισσότερα στο: ΘΕΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΛΑΡΙΣΑΣ

Η επικαιροποίηση των αρχαίων προφητειών

του Καθηγητή Μιλτιάδη Κωνσταντίνου, στην Θεολογική Σχολή του ΑΠΘ

 

Η έναρξη της δημόσιας δράσης του Ιησού συνδέεται από τον ευαγγελιστή Ματθαίο με την πραγματοποίηση μιας εξαγγελίας του προφήτη Ησαΐα. Οι ευαγγελιστές παραθέτουν συχνά στα κείμενά τους χωρία από την Παλαιά Διαθήκη, ιδιαίτερα από τα Προφητικά Βιβλία της, όταν περιγράφουν διάφορες σημαντικές στιγμές της ζωής του Ιησού, τις οποίες παρουσιάζουν ως εκπλήρωση κάποιων προρρήσεων των αρχαίων προφητών. Αυτό συμβαίνει ιδιαίτερα στο Κατὰ Ματθαῖον Εὐαγγέλιον, κάτι άλλωστε που είναι αναμενόμενο, αφού το Ευαγγέλιο αυτό απευθύνεται σε προερχόμενους από τον ιουδαϊσμό χριστιανούς και είναι λογικό να ενδιαφέρονταν για το αν ο Ιησούς στον οποίο πίστεψαν είναι πράγματι ο Χριστός για τον οποίο μίλησαν οι προφήτες και τον ανέμεναν για γενιές ολόκληρες οι πρόγονοί τους. Έτσι, από την πρώτη κιόλας σελίδα του Ευαγγελίου του ο ευαγγελιστής Ματθαίος περιγράφει τη γέννηση και τα πρώτα χρόνια της ζωής του Ιησού ως εκπλήρωση των αρχαίων προφητειών για τον αναμενόμενο λυτρωτή.Κατά ανάλογο τρόπο περιγράφεται και η έναρξη της δημόσιας δράσης του Ιησού (Ματ 4:12-17). Η περικοπή αρχίζει με την πληροφορία της σύλληψης του Ιωάννη του Προδρόμου. Η δράση του Ιωάννη σηματοδοτεί το αποκορύφωμα και το τέλος της περιόδου αναμονής του Μεσσία και ταυτόχρονα την αρχή μιας νέας εποχής, της Βασιλείας του Θεού. Περιεχόμενο του κηρύγματος του Ιησού είναι το ίδιο με αυτό των προφητών που προηγήθηκαν, η μετάνοια. Μόνον που η μετάνοια στο κήρυγμα του Ιησού δεν είναι προϋπόθεση για να έλθει η Βασιλεία του Θεού, όπως στο προφητικό κήρυγμα, αλλ’ επείγον προσκλητήριο, γιατί ήλθε η Βασιλεία του Θεού.Όμως από την παραπάνω περικοπή προκύπτει ίσως κάποιος προβληματισμός για τον σύγχρονο αναγνώστη της Βίβλου. Όπως αναφέρθηκε, οι ευαγγελιστές επιχειρούν με την παράθεση προφητικών χωρίων να πείσουν τους συγχρόνους τους ότι ο Ιησούς είναι ο αναμενόμενος Μεσσίας. Κρίνοντας εκ του αποτελέσματος, το εγχείρημα δεν υπήρξε απόλυτα επιτυχές, καθώς η πλειονότητα των Ιουδαίων αρνήθηκε τελικά να ακολουθήσει τον Ιησού. Αντίθετα έναν περίπου αιώνα αργότερα, ο Μπαρ Κοχβά, ένας ζηλωτής Ιουδαίος επαναστάτης, κατάφερε με την ίδια επιχειρηματολογία να πείσει σε τέτοιο βαθμό τους συμπατριώτες του ότι είναι ο Μεσσίας, ώστε ακόμα και όταν η εξέγερσή του κατά των Ρωμαίων (132 – 135 μ.Χ.) πνίγηκε στο αίμα, οι τελευταίοι οπαδοί του να προτιμήσουν την αυτοκτονία από την παράδοση στον εχθρό. Το πρώτο επομένως ερώτημα που γεννάται αφορά στον λόγο της άρνησης των Ιουδαίων να ακολουθήσουν τον Ιησού, παρ’ όλο που έβλεπαν ότι όλες οι προφητείες επιβαιώνονταν με το έργο και τη διδασκαλία του. Και από το ερώτημα αυτό προκύπτει ένα δεύτερο που αφορά στον λόγο για τον οποία η Εκκλησία επιμένει να προβάλλει σήμερα αυτές τις προφητείες, τη στιγμή που οι χριστιανοί σήμερα δεν αμφισβητούν πλέον τη θεότητα του Ιησού.

 

Για περισσότερα στο ΑΜΕΝ

Η Επιστροφή της Ηθικής. Παλαιά και Νέα Ερωτήματα, επιμέλεια Σταύρος Ζουμπουλάκης, Συναντήσεις 3, εκδόσεις Άρτος Ζωής, Αθήνα 2013

Το δεύτερο μισό του 20^ου αιώνα, ειδικά μετά τό 1968, ή ηθι­κή σκέψη, στίς περισσότερες χώρες της Δύσης, άπαξιώθηκε καί περιέπεσε σέ ανυποληψία. Την άπαξίωση αυτή δέν τή συναντάμε μόνο στό διανοητικό πεδίο, τή συναντάμε επίσης καί στήν καθημερινή ζωή τών άνθρώπων, μέ όλο εκείνο τό κίνημα αμφισβήτησης, σεξουαλικής άπελευθέρωσης, ήδονισμού καί καθημερινού, χαρούμενου μηδενισμού. Ή άπαξίωση τής ηθικής δέν άφησε άνεπηρέαστη καί τήν ’Ορθόδοξη θεο­λογία. Ή θεολογία τών Ρώσων τής Διασποράς καί ή θεολογία τού ’60 στην Ελλάδα, πού έμπνέεται σέ μεγάλο βαθμό άπό τήν πρώτη, ταυτίζουν τήν ηθική μέ τόν ήθικισμό καί υπο­τιμούν τή σημασία της.

Τά τελευταία χρόνια ώστόσο ή ήθική έχει έπιστρέψει δυ­ναμικά στην πνευματική σκηνή, άλλά ό τρόπος μέ τόν όποιο ύπάρχει σήμερα είναι διαφορετικός από ό,τι κατά τό παρελ­θόν, είναι ένας τρόπος μάλλον διάχυτος. Δέν άφορά δηλαδή μόνο τή φιλοσοφική σκέψη, δέν άποτελεί έναν κλάδο της, άλλά διαπερνά ποικίλα πεδία τής δραστηριότητας τού άνθρώπου, τήν επιστήμη, τήν έρευνα, τήν ιατρική, την εργασία, τά μέσα επικοινωνίας.

Στο παρόν βιβλίο ή έμφαση πέφτει περισσότερο στή χρι­στιανική ηθική, εκκινώντας από τή βιβλική πηγή, αυτήν πού καθόρισε μια για πάντα τήν ηθική σέ σχέση μέ τόν άλλο καί όχι σέ σχέση μέ τόν εαυτό. Ή χριστιανική ήθική ώστόσο δέν μπορεί νά άναπτυχθεί ερήμην τών ήθικών ερωτημάτων καί τών φιλοσοφικών ήθικών άναζητήσεων τής εποχής μας, αλλά σε συνεχή άναμέτρηση μαζί τους.

 

Πηγή: ΘΕΟΛΟΓΙΚΑ ΔΡΩΜΕΝΑ

 

Ευαγγέλιο της Κυριακής 12 Ιανουαρίου 2014 (Μετά τα Φώτα)

Το Ευαγγελικό Ανάγνωσμα(Ματθ. δ΄ 12-17)
Τῷ καιρῷ εκείνω, ἀκούσας ὁ Ἰησοῦς ὅτι Ἰωάννης παρεδόθη, ἀνεχώρησεν εἰς τὴν Γαλιλαίαν, καὶ καταλιπὼν τὴν Ναζαρὲτ ἐλθὼν κατῴκησεν εἰς Καπερναοὺμ τὴν παραθαλασσίαν ἐν ὁρίοις Ζαβουλὼν καὶ Νεφθαλείμ, ἵνα πληρωθῇ τὸ ρηθὲν διὰ Ἡσαΐου τοῦ προφήτου λέγοντος· γῆ Ζαβουλὼν καὶ γῆ Νεφθαλείμ, ὁδὸν θαλάσσης, πέραν τοῦ Ἰορδάνου, Γαλιλαία τῶν ἐθνῶν, ὁ λαὸς ὁ καθήμενος ἐν σκότει εἶδε φῶς μέγα καὶ τοῖς καθημένοις ἐν χώρᾳ καὶ σκιᾷ θανάτου φῶς ἀνέτειλεν αὐτοῖς.
Ἀπὸ τότε ἤρξατο ὁ Ἰησοῦς κηρύσσειν καὶ λέγειν· μετανοεῖτε· ἤγγικε γὰρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν.

Απόδοση:
Τον καιρό εκείνο, όταν ὁ Ἰησοῦς ἄκουσε ὅτι ὁ Ἰωάννης συνελήφθη, ἔφυγε εἰς τὴν Γαλιλαίαν. Ἄφησε τὴν Ναζαρὲτ καὶ ἦλθε νὰ κατοικήσῃ εἰς τὴν Καπερναούμ, ἡ ὁποία ἦτο κοντὰ εἰς τὴν λίμνην εἰς τὰ σύνορα Ζαβουλὼν καὶ Νεφθαλείμ, διὰ νὰ ἐκπληρωθῇ ἐκεῖνο, ποὺ ἐλέχθη διὰ τοῦ Ἡσαΐα τοῦ προφήτου, «Ἡ χώρα τοῦ Ζαβουλὼν καὶ ἡ χώρα τοῦ Νεφθαλείμ, ἡ ὁποία ἐκτείνεται κοντὰ εἰς τὴν θάλασσαν, ἡ γῆ πέραν ἀπὸ τὸν Ἰορδάνην, ἡ Γαλιλαία τῶν ἐθνικῶν, ὁ λαός, ποὺ κάθεται εἰς τὸ σκοτάδι, εἶδε μεγάλο φῶς καὶ εἰς ἐκείνους ποὺ κάθονται εἰς τὴν χώραν καὶ τὴν σκιὰν τοῦ θανάτου, ἀνέτειλε γι’ αὐτοὺς φῶς».
Ἀπὸ τότε ἄρχισε ὁ Ἰησοῦς νὰ κηρύττῃ καὶ νὰ λέγῃ, «Μετανοεῖτε, διότι ἐπλησίασε ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν».

ΤΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΣΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

 

Η βάπτιση του Ιησού σηματοδοτεί την αρχή ενός νέου κόσμου

του Ιωάννη Καραβιδόπουλου, Ομότ. Καθηγητή της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ., στο Αmen.gr

«Τότε έρχεται ο Ιησούς από τη Γαλιλαία στον Ιορδάνη, προς τον Ιωάννη για να βαφτιστεί απ' αυτόν. Ο Ιωάννης όμως τον εμπόδιζε λέγοντάς του: «Εγώ έχω ανάγκη να βαφτιστώ από σένα κι έρχεσαι εσύ σ' εμένα;» Ο Ιησούς όμως του αποκρίθηκε: «Ας τ' αφήσουμε τώρα αυτά, γιατί πρέπει να εκπληρώσουμε κι οι δυο μας ό,τι προβλέπει το σχέδιο του Θεού». Τότε ο Ιωάννης τον άφησε να βαφτιστεί. Βαφτίστηκε, λοιπόν, ο Ιησούς κι αμέσως βγήκε από το νερό. Κι αμέσως άνοιξαν γι' αυτόν οι ουρανοί και είδε το Πνεύμα του Θεού σαν περιστέρι να κατεβαίνει και να έρχεται πάνω του. Ακούστηκε τότε μια φωνή από τα ουράνια που έλεγε: «Αυτός είναι ο αγαπημένος μουΥιός, αυτός είναι ο εκλεκτός μου» (Ματθ. 3,13-17).
Τρία είναι τα σημεία που θέλουμε να σχολιάσουμε στη σύντομη και λιτή διήγηση της βάπτισης του Ιησού από τον ευαγγελιστή Ματθαίο: α) η διάνοιξη των ουρανών, β) η εμφάνιση του Αγίου Πνεύματος με τη μορφή περιστεράς και γ) η εξ ουρανών φωνή του Θεού Πατέρα, με την οποία ολοκληρώνεται η Επιφάνεια ή Θεοφάνεια. Η Αγία Τριάδα μετέχει στο γεγονός με το οποίο αρχίζει η επί γης δραστηριότητα του Μεσσία. Ο ευαγγελιστής δεν ενδιαφέρεται να καθορίσει ως ιστορικός το χρόνο κατά τον οποίο έλαβε χώρα το γεγονός της βαπτίσεως (αντίθετα βλ. Λουκ 3, 1-2), αλλά κυρίως ενδιαφέρεταιως θεολόγος ναεξάρει τη σημασία του γεγονότος πουβρίσκεται στα τρία σημεία που θα σχολιάσουμε:
α) Η διάνοιξη των ουρανών, γνωστό θέμα της αποκαλυπτικής φιλολογίας του Ιουδαϊσμού, δηλώνει με παραστατικό τρόπο την επικοινωνία επίγειου και ουράνιου κόσμου, κατά την οποία «τὰ ἄνω τοῖς κάτω συνεορτάζει, καὶ τὰ κάτω τοῖς ἄνω συνομιλεῖ» (Απότο ποίημαΣωφρονίουΠατριάρχου Ιεροσολύμων, που διαβάζεταιστονΜ.Αγιασμότης εορτήςτων Θεοφανείων). Δεδομένου ότι οι ουρανοί παραμένουν κλειστοί και μόνο σεεξαιρετικές περιπτώσεις ανοίγουν, η διάνοιξή τους στην πα­ρούσα περίσταση εκφράζει, με τις παραστάσεις βέβαια του κοσμοειδώλου της εποχής εκείνης, την άμεση σχέση Θεού καιανθρώπου πουεπιτυγχάνεται με το έργο του Χριστού. Ο Θεός βρίσκεται κοντά στον άνθρωπο, χωρίς να υπάρχει κάποιο εμπόδιο ανάμεσά τους. Το ίδιο νόημα έχει και το σχίσιμο του καταπετάσματος του Ναού που χώριζε τα «Άγια των Αγίων» από τα «΄Αγια» την ώρα του θανάτου του Ιησού επί του σταυρού προς το τέλος του Ευαγγελίου (Ματθ. 27,51 κ.παρ.).

Για περισσότερα στο: http://www.amen.gr/article16519

π. Βασίλειος Ι. Καλλιακμάνης, “Εόρτια γράμματα από το Άγιον Όρος”

Γράφει ο π. Βασίλειος Ι. Καλλιακμάνης

α) Η Θεσσαλονίκη γειτνιάζει με το Άγιον Όρος. Η γειτνίαση αυτή δημιουργεί και γεννά πνευματικούς δεσμούς και αναπτύσσει άρρηκτες πνευματικές σχέσεις. Διαμορφώνεται έτσι ένα κλίμα δέους και θάμβους για το υψηλότερο μέρος του κόσμου, τον Άθωνα. Και το κλίμα αυτό επηρεάζει και τη Θεσσαλονίκη. Ο ευλαβής προσκυνητής που αποφασίζει να επισκεφθεί το Περιβόλι της Παναγίας φθάνει συνήθως πρώτα στην πόλη που κήρυξε τη χριστιανική πίστη ο Απόστολος Παύλος, στην πόλη του μεγαλομάρτυρος Αγίου Δημητρίου, στην πόλη που έζησε ο Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς και τόσοι άλλοι άγιοι.
β) Η Θεσσαλονίκη αποτελεί την πύλη εισόδου στο Άγιον Όρος. Αλλά κι από εκεί, από το Άγιον Όρος, φθάνουν σ’ αυτή φιλόκαλοι μοναχοί, απλοί ασκητές, λόγιοι και σοφοί πνευματικοί πατέρες με διάφορες ευκαιρίες. Άλλοι για λόγους υγείας, άλλοι για προμήθειες αγαθών και άλλοι για να βοηθήσουν, να παραμυθήσουν και να αναπαύσουν πνευματικά με τον ησυχαστικό και νηφάλιο λόγο τους τις ταραγμένες ψυχές των αδελφών τους που ζουν στον κόσμο. Έτσι η σχέση είναι διαρκής και αλληλοτροφοδοτούμενη.
γ) Υπάρχει όμως κι ένας άλλος τρόπος επικοινωνίας του Αγίου Όρους γενικότερα με τον κόσμο: η έκδοση και κυκλοφορία πατερικών και λειτουργικών βιβλίων, η αποστολή επιστολών καθώς και η συχνή αρθρογραφία σε περιοδικά και εφημερίδες από λογίους μοναχούς. Έτσι, κάθε καλοπροαίρετος χριστιανός μπορεί να εντρυφήσει στην αγιορείτικη ησυχαστική σκέψη και να αλατίσει τη ζωή του με τον νηπτικό, προσευχητικό και παρακλητικό λόγο.
δ) Στο πλαίσιο αυτό εδώ και χρόνια ο οσιολογιότατος αγιορείτης μοναχός Μωυσής, εκτός από το πλούσιο συγγραφικό του έργο, που υπερβαίνει τα 60 βιβλία, στέλνει από το ησυχαστήριό του στις Καρυές, κυρίως στην εφημερίδα “Μακεδονία” της Κυριακής που εκδίδεται στη Θεσσαλονίκη, καθώς και σε άλλα έντυπα, τα δικά του μεστά και δραστικά κείμενα. Απευθύνεται με αγάπη και πόνο, γι’ αυτό και ωφελεί. Οικοδομεί πνευματικά και προτείνει τη θεραπεία άρρωστων κοινωνικών και εκκλησιαστικών καταστάσεων. Και το κάνει αυτό υπακούοντας στις σύγχρονες ποιμαντικές ανάγκες και στην παράκληση των χριστιανών που ζουν στον κόσμο.
ε) Πρόσφατα, χάρη στη φροντίδα του σεβασμιότατου μητροπολίτου Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβα, κυκλοφόρησε μια συλλογή από αυτά τα κείμενα στο νέο βιβλίο του π. Μωυσή με τίτλο: “Εόρτια γράμματα από το Άγιον Όρος” (έκδ. Ι. Μητροπολέως Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως, Νεάπολη 2012, σ. 443). Πρόκειται για άρθρα που έχουν γραφεί με αφορμή εορτές της ορθοδόξου πίστεως, αγιορειτικές πανηγύρεις, μνήμες οσίων και ιστορικές επετείους. Τα άρθρα αυτά, όπως γράφει ο π. Μωυσής: “Θέλουν να υπενθυμίζουν και να προτείνουν την αγάπηση του αγαθού, την προτίμηση του αληθινού, την προτεραιότητα του τίμιου και καθαρού”.
στ) Για την εορτή των Θεοφανίων ο π. Μωυσής γράφει: “Μεγάλη η αξία, το νόημα και το περιεχόμενο της εορτής των Θεοφανίων. Εορτή φωτός, φωτισμού, καθαρότητος, διαφάνειας. Σε ημέρες άφωνες, αδιαφανείς, μουντές και γκρίζες, της αρχής ενός νέου χρόνου, είναι ανάγκη να φωτίσουμε τη διάνοια, τις σκέψεις, τους λόγους, τις κινήσεις, τα διανοήματα. Να φωτισθούν πτυχές του νου και της καρδιάς για μια πιο φωτεινή ζωή, πιο φωτεινά πρόσωπα και λόγια... Μας κούρασε η σκοτεινιά, το ημίφως, τα μισόλογα, οι σκοτεινές ματιές, τα υπονοούμενα και η συννεφιά”.
ζ) Ο δραστικός και κοφτερός λόγος του π. Μωυσή λειτουργεί θεραπευτικά για τα μέλη της Εκκλησίας, αλλά ταυτόχρονα αναχαιτίζει δυναμικά και το κοινωνικό κακό. Αφενός αποκόπτει το σαθρό και αφετέρου οικοδομεί το αγαθό. Τον ευχαριστούμε από καρδιάς για το νέο πόνημά του και του ευχόμαστε να του χαρίζει ο Θεός υγεία, για να προσφέρει την πεμπτουσία των πνευματικών ανθέων του Αγίου Όρους προς δόξαν του εν Τριάδι προσκυνουμένου Θεού και ωφέλεια του λαού του.

 

Πηγή: http://www.makthes.gr/news/opinions/115336/

Π. Εὐδοκίμωφ: Η ερμηνεία της εικόνας της Βαπτίσεως του Κυρίου (Τα Θεοφάνεια)

Μέχρι τόν Δ ́ αἰώνα, ἡ Γέννηση καί ἡ Βάπτιση τοῦ Κυρίου ἑορτάζονταν τήν ἴδια ἡμέρα. Ἡ ἑνότης τους εἶναι ἀκόμη ὁρατή στήν παρόμοια σύσταση τῶν ἀκολουθιῶν αὐτῶν τῶν δύο ἑορτῶν καί δείχνει μιά ὁρισμένη συμπλήρωση τοῦ γεγονότος τῆς Γεννήσεως σ ̉ ἐκεῖνο τῆς Βαπτίσεως. Στή Γέννησή του, λέγει ὁ ἅγιος Ἰερώνυμος, ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ ἦλθε στόν κόσμο μέ κρυφό τρόπο, στήν Βάπτισή του ἐμφανίστηκε μέ φανερό τρόπο. Ἐπίσης ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος: Τά Θεοφάνεια δέν εἶναι ἡ ἑορτή τῆς Γεννήσεως ἀλλά τῆς Βαπτίσεως. Πρίν ἦταν ἄγνωστη ἀπό τό λαό, μέ τή Βάπτιση, ἀποκαλύπτεται σέ ὅλους.
Τό Ἅγιο Πνεῦμα ἀναπαύεται αἰώνια ἐπάνω στόν Υἱό· ἐκδηλωτική δύναμη ἀποκαλύπτει τόν Υἱό στόν Πατέρα καί τόν Πατέρα στόν Υἱό καί πραγματοποιεῖ ἔτσι τή θεία γενεαλογία, εἶναι ἡ αἰώνια χαρά... ὅπου οἱ τρεῖς χαίρονται μαζί. Ἡ ἐνσάρκωση ριζώνεται στήν ἴδια πράξη γενεαλογίας ἀλλά πού καλύπτει προοδευτικά τήν ἀνθρωπότητα τοῦ Χριστοῦ.
Στή Γέννηση, τό Ἅγιο Πνεῦμα κατεβαίνει στήν Παρθένο καί τήν κάνει πραγματικά Θεοτόκο, Μητέρα τοῦ Θεοῦ: «τό γενώμενον ἅγιον κληθήσεται υἱός Θεοῦ» (Λουκ. 1, 35). «Τό δέ παιδίον ηὔξανε... καί χάρις Θεοῦ ἦν ἐπ̉ αὐτό» (Λουκ. 2, 40). «Καί Ἰησοῦς προέκοπτε σοφίᾳ καί ἡλικίᾳ καί χάριτι» (Λουκ. 2, 52). Γιά νά εἶναι ἀληθινός ἄνθρωπος, ἡ ἀνθρώπινη φύση τοῦ Χριστοῦ περνᾶ ἀπό τή φυσική καί προοδευτική ἀνάπτυξή της· ἡ χάρη τοῦ Πνεύματος τή συνοδεύει, ἀλλά δέν εἶναι ἀκόμη ἡ Ὑπόσταση τοῦ Πνεύματος πού ἀναπαύεται σ ̉ αὐτόν ὅπως αὐτή ἀναπαύεται αἰώνια στή θεότητά του. Λοιπόν, μιλώντας γιά τή Βάπτιση, ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἰεροσολύμων καί ὁ ἅγιος Ἰωάννης Δαμασκηνός ἀναφέρουν τίς Πράξεις (10, 38): «Ἰησοῦν τόν ἀπό Ναζαρέτ, ὡς ἔχρισεν αὐτόν ὁ Θεός Πνεύματι Ἁγίῳ», καί ὑπογραμμίζουν στό γεγονός τό ὕψιστο σημεῖο τῆς ὡριμότητος, τήν κατακόρυφη ἐκδήλωση τῆς ἀνθρωπότητος τοῦ Κυρίου ἀπό τότε ἐντελῶς θεοποιημένη. Εἶναι ὁ Χριστός, ὁ Κεχρισμένος· τό πνεῦμα ἀποκαλύπτει τήν Ἀνθρωπότητά του στόν Πατέρα, καί ὁ Πατήρ τή δέχεται σάν τόν Υἱό του: «Καί ἰδού φωνή ἐκ τῶν οὐρανῶν λέγουσα: οὗτος ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ὧ εὐδόκησα» (Ματθ. 3, 17). Τό πνεῦμα κατεβαίνει στόν σαρκωθέντα Υἱό σάν ἡ πνοή υἱοθεσίας κατά τήν ἴδια στιγμή ὅπου ὁ Πατήρ λέγει: «ἐγώ σήμερον γεγέννηκά σε».
Ἡ στοργή μου ἤ ἡ εὔνοιά μου εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ πού ἀπό τότε ἀναπαύεται στό Χριστό στήν ὑποστατική κάθοδο τοῦ Πνεύματος. Ὁ Θεός - Ἄνθρωπος ἀποκαλύπτεται πραγματικά Υἱός στίς δύο φύσεις του καί αὐτό τό πλήρωμα τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ καί ἀληθινοῦ ἀνθρώπου θά διαβεβαιωθεῖ πάλι κατά τό χρόνο τῆς Μεταμορφώσεως σάν ἐνέργεια πιά ἐκδηλωμένη στή Βάπτιση: «Οὗτος ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός». Γι ̉ αὐτό ἡ Βάπτιση ὀνομάζεται Θεοφάνεια, Ἐπιφάνεια, ἐκδήλωση τῶν Τριῶν Προσώπων στήν ὁμόφωνη μαρτυρία τους. Ἐάν τό τροπάριο τῆς Μεταμορφώσεως λέγει: Μεταμορφώθηκες γιά νά δείξεις στούς μαθητές σου τή δόξα σου, τό τροπάριο τῆς Βαπτίσεως ἀναγγέλει: Κατά τήν Βάπτισή σου στόν Ἰορδάνη, Χριστέ... ἡ φωνή τοῦ Πατρός σέ μαρτύρησε δίνοντάς σου τό ὄνομα τοῦ ἀγαπημένου Υἱοῦ καί τοῦ Πνεύματος, μέ τή μορφή τοῦ περιστεριοῦ, διαβεβαίωσε τήν ἀναμφισβήτητη ἀλήθεια αὐτοῦ τοῦ λόγου...
Ἔτσι ὁ Ἰησοῦς αὐξάνει μέχρι τήν ὡριμότητά του «καί αὐτός ἦν ὡσεί ἐτῶν τριάκοντα» (Λουκ. 3, 23) — ὅταν στή συναγωγή τῆς Ναζαρέτ ἀναγγέλει αὐτός ὁ ἴδιος πανηγυρικά. «Πνεῦμα Κυρίου ἐπ̉ ἐμέ, οὗ εἵνεκεν ἔχρισέ με» (Λουκ. 4, 18). Εἶναι ἐκεῖ τό ἴδιο τό μυστήριο στήν Ἐνσάρκωση.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 5-1-2013 ΠΡΟ ΦΩΤΩΝ

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ Κατά Μάρκον (α΄ 1-8) 

Ἀρχὴ τοῦ εὐαγγελίου Ἰησοῦ Χριστοῦ, υἱοῦ τοῦ Θεοῦ.

Ὡς γέγραπται ἐν τοῖς προφήταις, ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω τὸν ἄγγελόν μου πρὸ προσώπου σου, ὃς κατασκευάσει τὴν ὁδόν σου ἔμπροσθέν σου· φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ, ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν Κυρίου, εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους αὐτοῦ, ἐγένετο Ἰωάννης βαπτίζων ἐν τῇ ἐρήμῳ καὶ κηρύσσων βάπτισμα μετανοίας εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν. Καὶ ἐξεπορεύετο πρὸς αὐτὸν πᾶσα ἡ Ἰουδαία χώρα καὶ οἱ Ἱεροσολυμῖται, καὶ ἐβαπτίζοντο πάντες ἐν τῷ Ἰορδάνῃ ποταμῷ ὑπ᾿ αὐτοῦ ἐξομολογούμενοι τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν.

Ἦν δὲ ὁ Ἰωάννης ἐνδεδυμένος τρίχας καμήλου καὶ ζώνην δερματίνην περὶ τὴν ὀσφὺν αὐτοῦ, καὶ ἐσθίων ἀκρίδας καὶ μέλι ἄγριον. Καὶ ἐκήρυσσε λέγων· ἔρχεται ὁ ἰσχυρότερός μου ὀπίσω μου, οὗ οὐκ εἰμὶ ἱκανὸς κύψας λῦσαι τὸν ἱμάντα τῶν ὑποδημάτων αὐτοῦ.

Ἐγὼ μὲν ἐβάπτισα ὑμᾶς ἐν ὕδατι, αὐτὸς δὲ βαπτίσει ὑμᾶς ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ.

  
Ἀπόδοση στη νεοελληνική:
  Ἡ ἀρχὴ τοῦ εὐαγγελίου τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ υἱοῦ τοῦ Θεοῦ ἔγινε σύμφωνα μὲ ἐκεῖνο ποὺ εἶναι γραμμένον εἰς τοὺς προφήτας: Ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω τὸν ἄγγελόν μου πρὶν ἀπὸ σέ, ὁ ὁποῖος θὰ πρετοιμάσῃ τὸν δρόμον σου ἐμπρός σου. Φωνὴ ἕνὸς ποὺ φωνάζει εἰς τὴν ἔρημον· ἐτοιμάσατε τὴν ὁδὸν τοῦ Κυρίου, κἀμετε ἴσιους τοὺς δρόμους του. Ἐμφανίσθηκε ὁ Ἰωάννης, ὁ ὁποῖος ἐβάπτιζεν εἰς τὴν ἔρημον καὶ ἐκήρυττε βάπτισμα μετανοίας πρὸς συγχώρησιν τῶν ἀμαρτιῶν. Καὶ ἐρχότανε πρὸς αὐτὸν ὁλόκληρη ἡ χώρα τῆς Ἰουδαίας καὶ οἱ κάτοικοι τῆς Ἱερουσαλὴμ καὶ ἐβαπτίζοντο ὅλοι ἀπὸ αὐτὸν εἰς τὸν Ἰορδάνην ποταμόν, ἀφοῦ ἐξωμολογοῦντο τὰς ἁμαρτίας των.

Ὁ Ἰωάννης ἐφοροῦσε ἔνδυμα ἀπὸ τρίχες καμήλου καὶ δερμάτινην ζώνην γύρω ἀπὸ τὴν μέσην του καὶ ἔτρωγε ἀκρίδες καὶ ἄγριο μέλι. Ἐκήρυττε καὶ ἔλεγε, «Ἔρχεται ὕστερα ἀπὸ ἐμὲ ἐκεῖνος, ὁ ὁποῖος εἶναι ἰσχυρότερος ἀπὸ ἐμὲ καὶ τοῦ ὁποίου δὲν εἶμαι ἱκανὸς νὰ σκύψω καὶ νὰ λύσω τὰ λουριὰ ἀπὸ τὰ ὑποδήματά του.

Ἐγὼ σᾶς ἐβάπτισα μὲ νερό, αὐτὸς ὅμως θὰ σᾶς βαπτίσῃ μὲ Ἅγιον Πνεῦμα». 

Πολύβιος Στράντζαλης, Η ελληνική εκπαίδευση στην Κωνσταντινούπολη την περίοδο του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου (1914-1918): Οι εγκύκλιοι της Μ. Πρωτοσυγκελλίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου, Εκδοτικός Οίκος Αντ. Σταμούλη, Θεσσαλονίκη 2014, σελ. 208

Συγγραφέας: Πολύβιος Ι. Στράντζαλης
Εκδότης: Εκδοτικός Οίκος Αντ. Σταμούλης
ISBN: 978-960-9533-48-5  Έκδοση:  2014
Σελίδες: 208

Πλήρης τίτλος του βιβλίου: Η ελληνική εκπαίδευση στην Κωνσταντινούπολη την περίοδο του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου (1914-1918): Οι εγκύκλιοι της Μ. Πρωτοσυγκελλίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου

 

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α

Πρόλογος                                                                                                                  9

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

Η ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ  ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 1914-1918

1.    Η Αυτοκρατορία στις παραμονές του Α΄  Παγκοσμίου Πολέμου…………………………………………………………………………………13

2.    Η εμπλοκή της Αυτοκρατορίας στον Πόλεμο…………………………………….16

3.    Η πολιτική των Νεότουρκων κατά τη διάρκεια του Πολέμου………………………………………………………………………………..18

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

ΤΟ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 1914-1918

ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ

Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 1914-1918

1.    Οι κοινότητες και τα σχολεία    …………………………………………………......31

2.    Ζητήματα λειτουργίας των Σχολείων………………………………………….......37

2.1.   Σχολικοί τύποι – Αριθμός σχολείων – Μαθητές………………………........37

2.2.   Έναρξη του σχολικού έτους και εγγραφές – μετεγγραφές – κατατάξεις……………………………………………………………………......45

2.3.   Δίδακτρα………………………………………………………………….…........53

2.4.   Επίσημα βιβλία των σχολείων……………………………………….….........55

2.5.   Αναλυτικά Προγράμματα  -  Ωρολόγια Προγράμματα……………..........57

2.6.   Εξετάσεις - Βαθμολογία - Μεταξεταστέοι………………..............................67

2.7.   Ενδεικτικά – Απολυτήρια  ……………………………………………….........70

2.8.   Σχολική υγιεινή      ………………………………………………………..........71

2.9.   Προσκοπισμός……………………………………………………………...........72

2.10.                    Διδακτικό προσωπικό…………………………………………….........74

3.    Προβλήματα λειτουργίας των σχολείων την περίοδο του Πολέμου………………………………………………………………………...79

3.1.   Κτιριακά προβλήματα εξαιτίας των επιτάξεων …………………...79

3.2.   Επιστράτευση ανδρών………………………………………………….80

3.3.   Οικονομικά προβλήματα  ……………………………………………..80

Αντί επιλόγου           ……………………………………………………………...83

Παράρτημα   ……………………………………………………………………....85

Αρχειακό Υλικό…………………………………………………….………….....172

Summary………………………………………………………………...................189

Βιβλιογραφία……………………………………………………….…………......191