"ΕΣΤΙΝ ΠΑΙΔΕΙΑ ΑΓΩΓΗ ΤΙΣ ΩΦΕΛΙΜΟΣ ΤΗ ΨΥΧΗ ΕΠΙΠΟΝΩΣ ΠΟΛΛΑΚΙΣ ΤΩΝ ΑΠΟ ΚΑΚΙΑΣ ΚΗΛΙΔΩΝ ΑΥΤΗΝ ΕΚΚΑΘΑΙΡΟΥΣΑ ..." (ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ)

Κυριακή 27 Απριλίου 2014

«Κανόνες της Εκκλησίας και σύγχρονες προκλήσεις» - Διεθνές Συνέδριο της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών στο Βόλο

Η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου διοργανώνει από τις 8 έως τις 11 Μαΐου 2014, στο Συνεδριακό Κέντρο Θεσσαλίας (Μελισσιάτικα, Βόλος) Διεθνές Συνέδριο με θέμα: «Κανόνες της Εκκλησίας και σύγχρονες προκλήσεις».

Είναι αλήθεια ότι οι ιεροί Κανόνες, μαζί με την Αγία Γραφή και τους δογματικούς και συνοδικούς Όρους, αποτελούν κεντρικό πυλώνα στη ζωή και την παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Οι κανόνες, ειδικά, απηχούν, αντανακλούν και καταγράφουν την ζωντανή εμπειρία του εκκλησιακού σώματος, ενώ σε πολλές περιπτώσεις αποτελούν οδοδείκτες που το προσανατολίζουν για την υπέρβαση ή την επίλυση ποικίλων ζητημάτων που ανακύπτουν στην πορεία του μέσα στην ιστορία προς τα έσχατα. Όπως κάθε πατερικό κείμενο που αποτελεί στοιχείο της εκκλησιαστικής παράδοσης, έτσι και ο κάθε κανόνας προέρχεται από μια συγκεκριμένη εποχή και απηχεί, εκτός από τη διαχρονική σωτηριώδη εμπειρία της Εκκλησίας, και τα συγχρονικά χαρακτηριστικά του τόπου και χρόνου διαμόρφωσής του. Το κεντρικό ζήτημα που τίθεται για μια ακόμη φορά είναι εάν υπάρχει η δυνατότητα η Ορθόδοξη θεολογία, όσον αφορά ειδικά στην κανονική της παράδοση, να κατανοηθεί και να λειτουργήσει όχι μόνο ως «παραδοσιακή», μένοντας αμετακίνητα πιστή στο γράμμα μιας υποτιθέμενης «παράδοσης», αλλά και ως συναφειακή, υπερβαίνοντας τις συντεταγμένες ενός προ-νεωτερικού κοσμοειδώλου, το οποίο αποτελεί τελεσίδικα παρελθόν για τον χρόνο της Εκκλησίας. Τίθεται, λοιπόν, το αγωνιώδες ερώτημα κατά πόσο, μέσα στο αναμφισβήτητο κύρος που τους περιβάλλει, οι κανόνες αυτοί διατηρούν την υπαρκτική δυναμική τους, για να ανταποκρίνονται στα αιτήματα του ολοένα και περισσότερο μεταβαλλόμενου κόσμου.

ΕΙΣΗΓΗΤΕΣ - ΘΕΜΑΤΑ: 

Οι εισηγητές του συνεδρίου και τα θέματά τους θα είναι οι εξής:


π. Γρηγόριος Παπαθωμάς, Καθηγητής Κανονικού Δικαίου της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και του Ορθοδόξου Θεολογικού Ινστιτούτου Αγίου Σεργίου, Πρόεδρος του FORUM Ορθοδόξων Θεολογικών Σχολών (EFOST), Μέλος του Δ. Σ. της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών, Ιστορική Συνάφεια της Κανονογέννησης και Θεολογία των Ιερών Κανόνων.

Σπυρίδων Τρωϊάνος, Ομότιμος Καθηγητής της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Η αρχή της Οικονομίας στην Ορθόδοξη παράδοση άλλοτε και τώρα.

Χρήστος Καρακόλης, Αναπληρωτής Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Μέλος του Δ.Σ. της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών, Βίβλος και Κανόνες.

Σεβ. Μητροπολίτης Μεσσηνίας Χρυσόστομος Σαββάτος, Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Δόγμα, Σύνοδοι, Κανόνες

π. Δημήτριος Μπαθρέλλος, Διδάσκων στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ), Επισκέπτης καθηγητής στο Ινστιτούτο Χριστιανικών Σπουδών του Cambridge, Μέλος του Δ. Σ. της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών, Δογματική Θεολογία και Ιεροί Κανόνες.

Σταύρος Γιαγκάζογλου, Σύμβουλος Α΄ ΥΠΑΙΘ, Διευθυντής του περιοδικού «Θεολογία», Διδάσκων στο ΕΑΠ, Ευχαριστιακή Εκκλησιολογία και κανονική παράδοση.

Θεόδωρος Γιάγκου, Πρόεδρος του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ., Αυθεντικό και νόθο στην Ορθόδοξη κανονική παράδοση.

David Heith-Stade, Υπ. Δρ. του Πανεπιστημίου της Lund (Σουηδία), Υπάρχει «consensus canonum»;

π. Alexander Rentel, Επίκουρος Καθηγητής Κανονικού Δικαίου του Ορθοδόξου Σεμιναρίου Αγίου Βλαδιμήρου (Νέα Υόρκη), Κανονικότητα και Εκκλησιακότητα των ετεροδόξων.

Michel Stavrou, Καθηγητής του Ορθοδόξου Θεολογικού Ινστιτούτου Αγίου Σεργίου (Παρίσι), Κανόνες και βάπτισμα των ετεροδόξων.

Rastko Jovic, Δρ. Θ. Παιδαγωγικό και Κατηχητικό Ινστιτούτο Βελιγραδίου (Σερβία), Εκκλησιολογικές και κανονικές συνεπαγωγές από την τέλεση μεικτών και ανόμοιων γάμων.

Νικόλαος Μαγγιώρος, Επίκουρος Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ., Ζητήματα θρησκευτικής ελευθερίας και ετερότητας στους Κανόνες.

Δώρα Δημανοπούλου- Cohen, Ερευνήτρια στην École des Hautes Études en Sciences Sociales (Παρίσι), Η θέση των Ιουδαίων στους Κανόνες της Εκκλησίας.

Radu Preda, Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου Babes-Boyai (Ρουμανία), Διευθυντής του Ρουμανικού Ινστιτούτου Διορθοδόξων, Διαχριστιανικών και Διαθρησκειακών Σπουδών (INTER, Cluj-Napoca), Νομικό πνεύμα και κανονική παράδοση: από το ήθος της ελευθερίας στην ηθική του φόβου και του νόμου.

Κωνσταντίνος Κορναράκης, Αναπληρωτής Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Κανόνες και Ηθική.

Μοναχή Vassa Larin, Δρ. Θ., Ινστιτούτο Ιστορικής Θεολογίας, Πανεπιστήμιο Βιέννης (Αυστρία), Οι Κανόνες της Εκκλησίας στη θεωρία και την πράξη.

Teva Regule, Master Θεολογίας, Εκδότρια του Ορθοδόξου γυναικείου περιοδικού St Nina Quaterly, Γυναίκες και εκκλησιαστικοί Κανόνες: μια δύσκολη σχέση.

Γεώργιος Γκαβαρδίνας, Επίκουρος Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ.,
Κανόνες και Νηστεία.

π. Αδαμάντιος Αυγουστίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Η ποιμαντική φύση των Ιερών Κανόνων.

Αθανάσιος Ν. Παπαθανασίου, Δρ. Θ. Αρχισυντάκτης του περιοδικού «Σύναξη», Διδάσκων στο ΕΑΠ, Αντίσταση, λαϊκή εξέγερση, επανάσταση κατά τους Ιερούς Κανόνες.

π. Αυγουστίνος Μπαϊρακτάρης, Καθηγητής της Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Κρήτης, Επιστημονικός Συνεργάτης της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών, Κανόνες και Περιβάλλον.

π. Patriciu Vlaicu, Αναπληρωτής Καθηγητής του Πανεπιστημίου Babes-Bolyai, Cluj-Napoca (Ρουμανία), Σύγχρονη προσέγγιση της εφαρμογής των Ιερών Κανόνων στα θέματα αυτοκεφαλίας και «διασποράς».

Δημήτριος Νικολακάκης, Επίκουρος Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ., Προβλήματα από την εθνοφυλετική διαχείριση της ορθόδοξης «διασποράς».

Ιωάννης Κονιδάρης, Καθηγητής Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών,
Κανόνες και πολιτειακή έννομη τάξη.

Παντελής Καλαϊτζίδης, Διευθυντής της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου, Διδάσκων στο ΕΑΠ, Κράτος και Εκκλησία στον Ορθόδοξο κόσμο.

Πάνος Νικολόπουλος, Λέκτωρ της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Κανονική περί γάμου παράδοση και σύγχρονες μορφές συμβίωσης.

Βλάσιος Φειδάς, Ομότιμος Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Κοσμήτωρ του Ινστιτούτου Μεταπτυχιακών Σπουδών Ορθοδόξου Θεολογίας του Ορθοδόξου Κέντρου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, Σαμπεζύ, Γενεύη, Συμπροσευχή και Οικουμενικός Διάλογος κατά τους Ιερούς Κανόνες.

Έναρξη του Συνεδρίου: Πέμπτη 8 Μαΐου 2014, ώρα 6.00 μ.μ. – Κυριακή 11 Μαίου 14.00 μ.μ.

* Πληροφορίες και δηλώσεις συμμετοχής στη Γραμματεία της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών (τηλ. 24210 - 93553, 93573), www.acadimia.gr ,
e-mail: info@acadimia.org  

Πηγή: http://religiousnet.blogspot.gr/2014/04/blog-post_11.html

Επιμορφωτικό σεμινάριο των Θεολόγων καθηγητών της ΔΔΕ Δυτικής Θεσσαλονίκης


 
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
ΚΑΙ  ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
 
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ
 Α/ΘΜΙΑΣ &  Β/ΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ                           ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
 
ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
 Ν. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
 
Πληροφορίες: Πολύβιος Στράντζαλης
                           Μαρία Συργιάννη
Ταχ. Δ/νση:  Χάλκης 8,     10ο Χιλ.
                   Θεσσαλονίκης - Μουδανιών
Ταχ. Κωδ. :  57001
Ταχ. Θυρ. :  Δ. 5019
Τηλέφωνο : 2310/365346
FAX          : 2310/286715
E-MAIL     : grss@kmaked.pde.sch.gr
 
 
 
 
 
 
 
     Θεσσαλονίκη 28-04-2014
     Αρ. Πρωτ.: 1182
 
 
                      
 
Προς
 
τους εκπαιδευτικούς κλ. ΠΕ01
της Δ/θμιας Δ/νσης Εκπ/σης
Δυτ. Θεσσαλονίκης.
 
 
 
(Δια μέσου της Δ/νσης Δ.Ε. Δυτ. Θεσσαλονίκης)
 
Κοιν.: Περιφερειακή Διεύθυνση Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας
 

ΘΕΜΑ :  «Πρόσκληση σε επιμορφωτικό σεμινάριο»


ΣΧΕΤ: Τα υπ’ αριθμ.8187/15-04-2014 & 8178/15-04-2014 έγγραφα έγκρισης της Περιφερειακής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας
 
             Αγαπητοί συνάδελφοι,
 σας  προσκαλούμε στο επιμορφωτικό σεμινάριο των θεολόγων καθηγητών ΔΔΕ Δυτικής Θεσσαλονίκης με θέμα:
«Σχεδιασμός – Διαφοροποίηση - Αξιολόγηση στη διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών»,
που θα πραγματοποιηθεί:
1. την Παρασκευή 2 Μαΐου 2014, και ώρα 12:00-15:30 στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων της Διεύθυνσης Δ.Ε. Δυτικής Θεσσαλονίκης για τους εκπαιδευτικούς ΠΕ01 που υπηρετούν στα σχολεία αρμοδιότητας του κ. Πολύβιου Στράντζαλη (πρώην Γ΄ περιοχή μετάθεσης ),  και
2. την Δευτέρα 5 Μαΐου 2014 και ώρα 12:00-15:30 στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων της Διεύθυνσης Δ.Ε. Δυτικής Θεσσαλονίκης για τους εκπαιδευτικούς ΠΕ01 που υπηρετούν στα σχολεία αρμοδιότητας της κ. Μαρίας Συργιάννη (πρώην Δ΄& Ε΄ περιοχές μετάθεσης).      
 
            Παρακαλούνται οι Διευθυντές των σχολείων να τροποποιήσουν τα ωρολόγια προγράμματα, έτσι ώστε να μην υπάρξει απώλεια διδακτικών ωρών. Η συμμετοχή των εκπαιδευτικών είναι προαιρετική και η μετακίνησή τους θα γίνει χωρίς δαπάνη για το δημόσιο.
 
Σημ.: Οι συνάδελφοι που θα συμμετέχουν στα επιμορφωτικά σεμινάρια να φέρουν ένα τουλάχιστον από τα σχολικά εγχειρίδια που διδάσκουν.
                                                                          Οι Σχολικοί Σύμβουλοι Θεολόγων
                                                                                    Δρ. Πολύβιος  Στράντζαλης
                                                                                    Δρ. Μαρία Συργιάννη


 

Τα ίδια βιβλία Θρησκευτικών στα ΕΠΑΛ για το σχολικό έτος 2014-2015

Με απόφαση του Υφυπουργού Παιδείας Συμεών Κεδίκογλου ορίζεται η «Ανατύπωση εγκεκριµένων διδακτικών βιβλίων (ως έχουν) για την Α΄, Β΄ και Γ΄ τάξη Ηµερησίων ΕΠΑ.Λ. και Α΄, Β΄, Γ΄ και ∆΄ τάξη Εσπερινών ΕΠΑ.Λ. για το σχολικό έτος 2014-2015».

Για τα Θρησκευτικά στην Α΄ τάξη ΕΠΑΛ θα χρησιμοποιηθεί και την επόμενη σχολική χρονιά το βιβλίο «Ορθόδοξη Πίστη και Λατρεία» και για τη Β΄ τάξη ΕΠΑΛ το βιβλίο «Βήματα Πίστης και Ζωής».

ΔΕΙΤΕ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΤΥΠΩΣΗ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΣΤΑ ΕΠΑΛ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΟΛ.ΕΤΟΣ 2014-2015

Νέο Ωρολόγιο Πρόγραμμα των μαθημάτων της Α΄ τάξης του Εσπερινού Επαγγελματικού Λυκείου

Nέο ωρολόγιο πρόγραμμα στη Α΄τάξη των Εσπερινών ΕΠΑΛ που έχει εφαρμγή από το σχολικό έτος 2013-2014, προβλέπει απόφαση την οποία υπέγραψε ο υπουργός Παιδείας Κ. Αρβανιτόπουλος.
Σύμφωνα με την απόφαση στην Α΄ Τάξη Εσπερινού Επαγγελματικού Λυκείου διδάσκονται μαθήματα συνολικής διάρκειας είκοσι πέντε (25) ωρών εβδομαδιαίας διδασκαλίας. 
Οι μαθητές παρακολουθούν πέντε (05) μαθήματα Γενικής Παιδείας, που είναι κοινά για όλους τους μαθητές, διάρκειας δώδεκα (12) ωρών και τέσσερα (04) έως και έξι (06) μαθήματα ειδικοτήτων ανά Ομάδα Προσανατολισμού, διάρκειας δεκατριών (13) ωρών.
 
Πηγή: http://www.esos.gr/arthra/defterovathmia-ekpaidefsi/eidisis-defterovathmia-ekpaidefsi/neo-vrologio-programma-tvn-mauhmatvn-ths-a-tajhs-toy-esperinoy-epaggelmatikoy-lykeioy

Η χριστολογία του κατά Ιωάννην Ευαγγελίου ως παράδειγμα της προωθημένης θεολογίας του

Tου επίκουρου καθηγητή του Τμήματος Θεολογίας του ΑΠΘ Χαράλαμπου Ατματζίδη
Το κείμενο αποτελεί επιλογή από τη μελέτη με θέμα: «Η θεολογία του κατά Ιωάννην Ευαγγελίου στο πλαίσιο της Θεολογίας της Καινής Διαθήκης»

Κατ’ αρχήν θα πρέπει να διευκρινίσουμε, ότι όταν μιλούμε για «προωθημένη θεολογία» του κατά Ιωάννην Ευαγγελίου σε σχέση με τον Ιησού Χριστό εννοούμε εκείνους του όρους και εκφράσεις με τις οποίες ο ευαγγελιστής χαρακτηρίζει τον Ιησού ως Θεό και την συμπεριφορά του ως θεϊκή. Θα πρέπει, επίσης, να σημειώσουμε ότι και σε άλλα κείμενα της Κ. Δ., προγενέστερα και μεταγενέστερα του κατά Ιωάννην Ευαγγελίου, μπορούμε να συναντήσουμε αναφορές στη θεότητα του Ιησού. Αυτές είναι άλλοτε λιγότερο και άλλοτε περισσότερο ξεκάθαρες. Αναφέρουμε ενδεικτικά τα Φιλ 2,10-11· Α΄ Κορ 8,6· Ρωμ 9,5· Μκ 2,7· Κολ 1,15· Εβ 1,3. 8-9· Απ 5,6· 1,17· 22,13· Τιτ 2,13· Β΄ Πε 1,1. Τέλος τονίζουμε ξεχωριστά το Α΄ Ιω 5,20, όπου κατά τρόπο πανηγυρικό ο συγγραφέας τονίζει την θεότητα του Ιησού Χριστού λέγοντας: “οἴδαμεν δὲ ὅτι ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ ἥκει καὶ δέδωκεν ἡμῖν διάνοιαν ἵνα γινώσκωμεν τὸν ἀληθινόν, καὶ ἐσμὲν ἐν τῷ ἀληθινῷ, ἐν τῷ υἱῷ αὐτοῦ Ἰησοῦ Χριστῷ. οὗτός ἐστιν ὁ ἀληθινὸς θεὸς καὶ ζωὴ αἰώνιος”. Το τελευταίο χωρίο, που αποτελεί μέρος της ιωάννειας γραμματείας, και που αναγνωρίζει ξεκάθαρα την θεότητα του Ιησού και αποδεικνύει έτσι την προωθημένη θεολογία του συγγραφέα, μας νομιμοποιεί να υιοθετήσουμε την θέση της Εκκλησίας που χαρακτηρίζει τον Ιωάννη ως τον «Θεολόγο» της πρώτης Εκκλησίας.
Στη συνέχεια θα περιηγηθούμε το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο και θα σημειώσουμε εκείνα τα σημεία που κατά τη γνώμη μας φανερώνουν με τον ένα ή τον άλλον τρόπο την προωθημένη θεολογία του ευαγγελιστή σε ότι αφορά το πρόσωπο του Ιησού Χριστού. Για λόγους συστηματικούς ομαδοποιούμε τα χωρία σε τέσσερις σύνολα που αναφέρονται: α) στον Θεό – Πατέρα  και την στενή σχέση του με τον Υιό, β) στην προΰπαρξη και ενανθρώπιση του Υιού του Θεού, γ) στον χαρακτηρισμό του Υιού ως απεσταλμένου του Πατέρα και δ) στην  ταυτότητα του Υιού.
1. Ο Θεός – Πατέρας  και η στενή σχέση του με τον Υιό
α) Κεντρική διδασκαλία του Ευαγγελίου είναι η κοινή δράση του Θεού με τον Υιό. Επισημαίνεται ότι στην όλη αυτή δραστηριότητα ο Υιός δεν παρουσιάζεται να λειτουργεί ως μέσο ή εργαλείο του Θεού ούτε ως ένα είδος εντολοδόχου του Θεού, αλλά εμφανίζεται να μετέχει της βασικής αυτής ιδιότητας του Θεού.  Με τη δήλωση του Ιησού στο Ιω 10,30 ότι “ἐγὼ καὶ ὁ πατὴρ ἕν ἐσμεν” εκφράζεται πανηγυρικά η ενότητα Πατέρα και Υιού. Παράλληλα καθίσταται φανερό ότι μόνον η σύνδεση της θεολογίας με την χριστολογία στο Ευαγγέλιο βοηθά στην κατανόηση των όσων λέγονται για τον Θεό Πατέρα και τον Υιό.
β) Ένα δεύτερο χαρακτηριστικό, που εκφράζει τη στενή σχέση του Πατέρα με τον Υιό είναι ο τονισμός με διάφορες λέξεις ή εκφράσεις της αλληλοπεριχώρησης και συνεχούς συνύπαρξης του Πατέρα με τον Υιό. Ενδεικτικά αναφέρω όσα τονίζονται ήδη στην αρχή του Ευαγγελίου, δηλαδή στο Ιω 1,1-3: “Εν ἀρχῇ ἦν ὁ λόγος, καὶ ὁ λόγος ἦν πρὸς τὸν θεόν, καὶ θεὸς ἦν ὁ λόγος. οὗτος ἦν ἐν ἀρχῇ πρὸς τὸν θεόν. πάντα δι᾿ αὐτοῦ ἐγένετο, καὶ χωρὶς αὐτοῦ ἐγένετο οὐδὲ ἕν. ὃ γέγονεν” (πρβλ. και Ιω 10,38). Επίσης, ο Ιησούς τονίζει το ίδιο και στο Ιω, 10,38: “εἰ δὲ ποιῶ, κἂν ἐμοὶ μὴ πιστεύητε, τοῖς ἔργοις πιστεύετε, ἵνα γνῶτε καὶ γινώσκητε ὅτι ἐν ἐμοὶ ὁ πατὴρ κἀγὼ ἐν τῷ πατρί”. Στο χωρίο αυτό οι δηλωτικές της παραπάνω σχέσης εκφράσεις εκφέρονται με την πρόθεση “ἐν”. Αυτές μας θυμίζουν την παύλεια έκφραση “ἐν Χριστῷ”, με την οποία δηλώνεται η στενή σύνδεση του πιστού με τον Ιησού Χριστό.
 
Για περισσότερα: ΘΕΟΛΟΓΙΚΑ ΔΡΩΜΕΝΑ

Το πασχάλιο μήνυμα του Μητροπολίτη Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου και Καθηγητή του Τμήματος Θεολογίας του ΑΠΘ κ. Ανδρέα Νανάκη

Ἀδελφοί καί πατέρες, χριστιανοί καί χριστιανές,


«Φῶς ἐκ φωτός, Θεόν ἀληθινόν… ἀναστάντα τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ κατά τάς Γραφάς. Καί ἀνελθόντα εἰς τούς Οὐρανούς…». Κατά τήν ὁμολογία τοῦ Συμβόλου τῆς Πίστεώς μας καί κατά τήν ἐμπειρία τῆς Ἐκκλησίας μας, ὁ Χριστός, «φῶς ἐκ φωτός, Θεός ἀληθινός», ἀναστήθηκε καί ἀνῆλθε εἰς τούς οὐρανούς. Ὡς πρόσωπα καί ὑποστάσεις, πατέρες καί ἀδελφοί, χριστιανοί καί χριστιανές, τήν ἀναστάσιμη αὐτή βραδιά, λαμβάνομε τό φῶς τοῦ Χριστοῦ μας. Γιά ν’ ἁγιαστοῦμε, νά φωτιστοῦν οἱ ψυχές μας, οἱ καρδιές μας, ὁ νοῦς μας, οἱ οἰκογένειές μας, τά σπιτικά μας. Λαμβάνομε τό Ἅγιον Φῶς. Τό φῶς ἐκ τοῦ φωτός. Τό φῶς ἐκ τοῦ ἀνεσπέρου φωτός. Ἀπό τόν Πανάγιο Τάφο. Τό φῶς ἀπό τό καινό μνημεῖο τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Τό πρόσωπό μας, ἡ ὑπόστασή μας, καταυγάζεται καί συγκλονίζεται ἀπ’ αὐτή τήν μοναδική ἐμπειρία τῆς ἀποκάλυψης, τῆς καρδιακῆς, τῆς ψυχικῆς, τῆς πνευματικῆς μας κοινωνίας μέ τό Ἅγιον φῶς. Μέ τό φῶς τοῦ Χριστοῦ, πού φαίνει πᾶσι. Ὅλους ἐμᾶς. Αὐτή ἡ ἐμπειρία τοῦ Ἁγίου φωτός, αὐτό τό μυστήριο τῆς ἀποκαλύψεως τοῦ ἀκατάλυτου Θείου φωτός εἶναι τό αἰτούμενο γιά τόν ὀρθόδοξο χριστιανό. Γιά τόν κάθε ἄνθρωπο πού βαπτίστηκε στό ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
Ἡ ἐμπειρία καί ἡ ἀποκάλυψη τοῦ μυστηρίου τοῦ Χριστοῦ προϋποθέτει τήν ἄσκηση, τήν νηστεία καί τήν προσευχή τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς. Τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Ἑβδομάδος. Καί ἔτσι πορευόμεθα στό φῶς τῆς Ἀναστάσεως. Ἄλλωστε ἡ λέξη «Πάσχα» σημαίνει πέρασμα. Διάβαση ἀπό τό σκοτάδι στό φῶς.
Ἡ ζωή μας, ὡς ὀρθοδόξων χριστιανῶν, ἄν δέν στηρίζεται στό ἀσκητικό φρόνημα τῆς Ἐκκλησίας, στήν ταπείνωση, στήν φιλανθρωπία, στήν προσευχή μας, τότε ἐμποδίζομε, τυφλώνομε τά μάτια τῆς ψυχῆς μας. Δέν μᾶς ἀποκαλύπτεται ὁ Χριστός. Δέν ἔχομε ἐμπειρία ἀπό τό φῶς τοῦ Χριστοῦ. Δέν γνωρίζομε τό Ἅγιον φῶς, πού ἀφειδώλευτα δίνει ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία στά ἐνυπόστατα, ἐν Χριστῷ, πρόσωπά Σας, ὡς δῶρο πνευματικό στόν ἀγώνα τῆς ἄσκησης, τῆς συνέπειας, τοῦ καθημερινοῦ χρέους καί τῆς διαρκοῦς εὐθύνης, ὅπως ἐκφράζονται καί μέ τήν παρουσία Σας τήν ἀναστάσιμη αὐτή βραδιά στήν Ἐκκλησία.
Τό πρόβλημα τοῦ πολιτισμοῦ μας καί τῆς κρίσης πού ζοῦμε εἶναι κατ’ οὐσίαν πρόβλημα πνευματικό. Ζητήσαμε νά μᾶς φωτίσουν, νά μᾶς διαφωτίσουν καί νά μᾶς λυτρώσουν ἄνθρωποι. Ἀνθρώπινα φῶτα τῆς φιλοδοξίας, τῆς φιλοχρηματίας, τῆς κενοδοξίας, τῆς ματαιοδοξίας, τῆς σύγχρονης εἰδωλολατρίας. Δηλαδή, φῶτα ἐγωκεντρικῆς ἰδιοτέλειας, πού ἀνάβουν γιά νά σβήσουν. Λησμονήσαμε, ἀπομακρυνθήκαμε ἀπό τό φῶς τοῦ Χριστοῦ, ἀπό τό φῶς τοῦ ἡλίου τῆς δικαιοσύνης, πού ἡ Ἐκκλησία καθημερινά καί ἐξαιρετικά τήν ἀναστάσιμη αὐτή βραδιά τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, μᾶς προσφέρει ἀφειδώλευτα, ἁπλόχερα, μέ ἀγάπη, ταπείνωση καί συγχωρητική διάθεση.
Σᾶς εὔχομαι Πατέρες καί Ἀδελφοί, Χριστιανοί καί Χριστιανές, τό ἀναστάσιμο φῶς τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, τό προαιώνιο, τό ἀΐδιο, τό ἀτελεύτητο, τό ἄσβεστο, τό ἀκατάλυπτο καί καταλυπτό φῶς τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τό φῶς πού ἐμπνέει, παραμυθεῖ, ζωοποιεῖ, εὐλογεῖ, συγχωρεῖ, τό φῶς πού συνθλίβει καί καθαγιάζει τόν παλαιό ἄνθρωπο τῆς ἁμαρτίας, νά φωτίζει τίς καρδιές μας, τίς ψυχές μας, τά πρόσωπά μας καί τίς ὑποστάσεις μας.
Χρόνια Πολλά!  Χριστός Ἀνέστη!
Αὐτοῦ τό κράτος, τό ἔλεος, ἡ δύναμις καί ἡ δόξα εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν.
  Ἅγιον Πάσχα 2014
Διάπυρος πρός τόν ἀναστάντα Χριστόν εὐχέτης πάντων Ὑμῶν
†Ο ΑΡΚΑΛΟΧΩΡΙΟΥ, ΚΑΣΤΕΛΛΙΟΥ ΚΑΙ ΒΙΑΝΝΟΥ
 Α Ν Δ Ρ Ε Α Σ

Πηγή: ΘΕΟΛΟΓΙΚΑ ΔΡΩΜΕΝΑ
 

Ειρήνη, χαρά και πίστις, τα δώρα του Αναστάντος

Του αρχιμανδρίτη Ανανία Κουστένη*
Χριστός Ανέστη! αγαπητοί. Κυριακή του Θωμά σήμερα ή Κυριακή του Αντίπασχα, και η Εκκλησία μας εορτάζει τα εγκαίνια της Αναστάσεως του Χριστού. Είναι σήμερα η ογδόη ημέρα και η πρώτη Κυριακή από το Πάσχα, και η Εκκλησία κάθε οκτώ ημέρες -αρχίζοντας από σήμερα του Θωμά και κάνοντας εγκαίνια- εορτάζει την εορτή της Αναστάσεως. Γι’ αυτό και κάθε Κυριακή ονομάζεται και μικρό Πάσχα. Κι ακόμη σήμερα εορτάζει και την ψηλάφηση του αποστόλου Θωμά.
Το ιερό Ευαγγέλιο, εκ του κατά Ιωάννην, αναφέρεται στον Θωμά. Μας κάνει λόγο αρχικά για την εμφάνιση του Αναστάντος κατά τη μεγάλη Κυριακή του Πάσχα, αργά το βράδυ, στους Αποστόλους και μαθητάς, απόντος του Θωμά. Κι ο Κύριος εκεί τους έδωσε την ειρήνη Του. Γιατί ήσαν κλεισμένοι στο ανώγειο της Ιερουσαλήμ διά τον φόβον των Ιουδαίων. Και τους έδωσε δύναμη γιατί η ειρήνη του Χριστού είναι ο ίδιος ο Χριστός κι είναι και το πρώτο δώρο Του στον άνθρωπο. Και η ειρήνη αυτή είναι και συμφιλίωση με τον Θεό και συμφιλίωση μεταξύ μας, και εσωτερική συμφιλίωση κυρίως με τον διχασμένο εαυτό μας. Κι έχομε τόση ανάγκη απ’ αυτή την ειρήνη, γιατί οι άλλοι στον κόσμο μιλάνε για άλλου είδους ειρήνη. Αυτό δεν έχει και τόση σημασία αν δεν υπάρχει το πρώτο.
Και στη συνέχεια οι μαθηταί εχάρησαν που είδαν τον Κύριο. Το δεύτερο δώρο της Αναστάσεως είναι η χαρά, η αληθινή χαρά· η πηγαία και ουράνια και παντοτινή χαρά. Η χαρά του Κυρίου. Γι’ αυτό κι ο μέγας Παύλος έλεγε αργότερα: “Χαίρετε πάντοτε εν Κυρίω, και πάλιν ερώ -δηλαδή θα πω- χαίρετε”. Και η Εκκλησία με μύριους τόνους στην Ανάσταση, αλλά και κάθε Κυριακή και σε κάθε γιορτή, τονίζει αυτή τη χαρά της Αναστάσεως, αυτή τη χαρά του Κυρίου. Μπορεί κάποιος να ’ναι φτωχός και πονεμένος και να την έχει και να αισθάνεται στον Παράδεισο. Αυτό είναι πολύ σημαντικό.
Στη συνέχεια τους έδωσε το Πνεύμα το άγιο για να καταλάβουν οι Απόστολοι και μαθηταί την Ανάσταση. Γιατί η Ανάστασις είναι γεγονός πέραν του τάφου, και δεν μπορούμε εμείς με τα σκεύη που έχουμε στην παρούσα φάση και με τα όργανα να κατανοήσουμε αυτό το υπέρθειο και μέγα γεγονός.
Ήρθε, λοιπόν, ο Θωμάς την ογδόη ημέρα -σαν σήμερα του Θωμά, που λέμε- γιατί έλειπε στην πρώτη εμφάνιση του Κυρίου, είχε φοβηθεί πολύ κι είχε πάει πολύ μακριά από την Ιερουσαλήμ. Είχε φοβηθεί από τους Ιουδαίους, κι ο Χριστός είχε πει πριν το Πάθος Του ότι: “Αν εμένα εδίωξαν κι εσάς θα διώξουν”. Κι αφού είδε να διώχνουν και σταυρώνουν τον Χριστό, σου λέει: “Η σειρά μας τώρα”. Κι έφυγε μακριά. Αλλά γύρισε στους μαθητάς και Αποστόλους. Εκείνοι του είπαν για την Ανάσταση, αυτός, όπως λέει και το Συναξάρι, δεν πίστεψε στους μαθητάς ότι είδαν τον Αναστάντα, αλλά δεν πίστεψε καθόλου στην Ανάσταση, ότι έγινε η Ανάστασις. Κι είχε δίκιο, γιατί κανείς δεν είχε αναστήσει ποτέ τον εαυτό του. Κι ο Ιησούς και οι προφήται είχαν αναστήσει άλλους. Αλλά ο Ιησούς είναι Θεάνθρωπος, είναι ο Κύριος ο παντοδύναμος, ο βασιλεύς του σύμπαντος και των καρδιών μας. Και τον κάλεσε τον Θωμά να ψηλαφήσει - γιατί η Ανάσταση είναι γεγονός χειροπιαστό και ψηλαφητό, κι αν εμείς την αμφισβητούμε, αυτή έγινε, κι αυτό είναι το σπουδαιότερο κι ο Θωμάς τότε εφώναξε: “Ο Κύριός μου και ο Θεός μου”, που δηλώνει πίστη και στη θεότητα, στη θεία δηλαδή φύση του Χριστού, και στην ανθρώπινη φύση του Χριστού.
Ο Κύριος όμως τον γλυκομάλωσε και του είπε: “Επειδή με είδες με επίστεψες. Μακάριοι εκείνοι οι οποίοι δεν βλέπουν όπως είδες εσύ και πιστεύουν”. Κι ο Ιωάννης έγραψε το Ευαγγέλιο και τελειώνει: “...για να πιστεύσομε ότι ο Ιησούς έστιν ο Υιός του Θεού, και καθώς θα πιστεύσομε θα έχομε τη δύναμη Αυτού”.
Το τρίτο, λοιπόν, δώρο της Αναστάσεως είναι η πίστη. Θείο και ουράνιο και μέγα δώρο. Και δυστυχώς δεν είναι ίδιον όλων των ανθρώπων η πίστη.
Είθε ο αναστάς Κύριος, με τις πρεσβείες του Αποστόλου Θωμά, να χαρίζει σε όλους μας τα δώρα Του: την ειρήνη, τη χαρά και την πίστη σ’ Εκείνον.
Χριστός Ανέστη!

* Από το βιβλίο “Το κήρυγμα της Κυριακής”, των εκδόσεων Αρμός.

http://www.makthes.gr/news/opinions/120724/

Σάββατο 26 Απριλίου 2014

Το μήνυμα της Αναστάσεως

Του Ιωάννη Καραβιδόπουλου, Ομότ.Καθηγητή της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ.

Η Αποστολική περικοπή της Κυριακής του Θωμά είναι από τις Πράξεις των Αποστόλων που άρχισαν να διαβάζονται στη θεία Λειτουργία από την Κυριακή του Πάσχα και συνεχίζονται μέχρι την Πεντηκοστή. Η περικοπή της Κυριακής αυτής είναι η εξής:
«Μέσω των αποστόλων γίνονταν πολλά εκπληκτικά θαύματα στο λαό. Οι πιστοί συνήθιζαν να συγκεντρώνονται όλοι μαζί στη Στοά του Σολομώντα. Από τους άλλους που ήταν στον ναό κανείς δεν τολμούσε να προσκολληθεί σ' αυτούς, όμως ο λαός τούς είχε σε μεγάλη υπόληψη. 'Ολο και περισσότερα πλήθη από άντρες και γυναίκες πίστευαν στον Κύριο και γίνονταν μέλη της εκκλησίας. Ακόμη και στις πλατείες έφερναν τους ασθενείς και τους ξάπλωναν σε κρεβάτια και σε φορεία, για να πέσει πάνω σε κάποιον απ' αυτούς έστω και η σκιά του Πέτρου όταν αυτός ερχόταν. Κι από τις πόλεις που ήταν γύρω στην Ιερουσαλήμ συνέρρεε το πλήθος, φέρνοντας αρρώστους κι άλλους που τους βασάνιζαν πνεύματα πονηρά· κι όλοι αυτοί γιατρεύονταν.
Τότε ο αρχιερέας και όλοι όσοι ήταν μαζί του, δηλαδή αυτοί που ανήκαν στο κόμμα των Σαδδουκαίων, γεμάτοι φθόνο έπιασαν τους αποστόλους και τους έβαλαν στη φυλακή. Αλλά, τη νύχτα, ένας άγγελος Κυρίου άνοιξε τις πόρτες της φυλακής, τους έβγαλε έξω και τους είπε. «Πηγαίνετε στο ναό και κηρύξτε στο λαό το μήνυμα γι' αυτή την καινούργια ζωή» (Πράξ.5,12-20).
Τους μαθητές που είδαν τον Αναστημένο Χριστό δεν μπορεί να εμποδίσει καμιά ενδοκοσμική δύναμη και εξουσία να διακηρύττουν το μήνυμα της Αναστάσεως. Είναι επιφορτισμένοι με την αποστολή από τον ίδιο τον Χριστό να γίνουν μάρτυρες της Αναστάσεώς του ως τα πέρατα της γης» (Πράξ,1,8). Την ίδια αποστολή τούς υπενθυμίζει κατά τη διήγηση της περικοπής μας άγγελος Κυρίου με τα ακόλουθα λόγια: «Κηρύξτε στον λαό το μήνυμα για την καινούργια ζωή». Ρήματα ζωής, κήρυγμα και μήνυμα ζωής είναι ο λόγος της Αναστάσεως που μεταλαμπαδεύτηκε από τους αποστόλους σε όλες τις γενιές και σε όλη τη γη. Σ’αυτό το λόγο της Αναστάσεως θα στραφούμε κι εμείς σήμερα για να ανιχνεύσουμε το νόημά του για την εποχή μας.
  Η Ανάσταση του Χριστού σαν γεγονός τεράστιας σημασίας και σαν κήρυγμα της Εκκλησίας προς την ανθρωπότητα δεν μπορεί να εξαντλείται στην απολογητική προσπάθεια αποδείξεως της ιστορικής πραγματικότητας του συντελεσθέντος γεγονότος, αλλά κυρίως και κατεξοχήν πρέπει να αποβλέπει στο να αναδεικνύει την αρχή της αναδημιουργίας, του καινούργιου κόσμου που προσφέρεται σαν δωρεά του Θεού προς την ανθρωπότητα. Ο καινούργιος αυτός κόσμος δεν έχει καμιά σχέση με τη σαπίλα της φθοράς, με τον τρόμο του εκμηδενισμού και αφανισμού, με τις ποικίλες εχθρικές εκδηλώσεις του ανθρώπου προς τους συνανθρώπους. Η Ανάσταση του Χριστού είναι η ανατολή του ήλιου της δικαιοσύνης που θερμαίνει τις καρδιές, τις δυναμώνει στην αγάπη, τις ενθαρρύνει στην ελπίδα. Η ανάσταση έχει νόημα όχι σαν κοσμοϊστορικό  και σωτηριολογικό γεγονός στη γενικότητά του, αλλά σαν γεγονός που σχετίζεται αμέσως με τη ξεχωριστή ύπαρξη του κάθε ανθρώπου. Η ζωοποίηση ενός νεκρού αποτελεί πρόκληση για το ανθρώπινο μυαλό αλλά και πρόσκληση αποδοχής του. Δεν είναι δυνατόν μετά από αυτήν την πρόκληση και συγχρόνως πρόσκληση να μείνει κανείς αδιάφορος και ουδέτερος. Όταν ο Θεός προσφέρει τη ζωή, δεν αποτελεί συνετή εκδήλωση του ανθρώπου να προτιμά τον θάνατο. Όταν ο Θεός δίνει ελπίδες και μάλιστα ελπίδες με αντίκρισμα και περιεχόμενο, ποια δικαίωση μπορεί να έχει αυτός που προτιμά την απελπισία, την απόγνωση, το μηδέν; Ο Θεός με την Ανάσταση του Χριστού ξαναδημιουργεί τον χαλασμένο κόσμο, δίνει τη δυνατότητα αναπλάσεως του κάθε ανθρώπου χωρίς εξαίρεση. Μπροστά σ΄ένα άνοιγμα τέτοιας ελπίδας και ζωής, θα κλείσει ο άνθρωπος τα μάτια του υπογράφοντας μόνος του την καταστροφή του; Το μήνυμα της Αναστάσεως σε κάθε εποχή, και στη δική μας ιδιαίτερα, μαρτυρεί την ανεξάντλητη αγάπη του Θεού, που παρά τις συνεχείς και υβριστικές αρνήσεις των ανθρώπων, παρά την επίμονη υποταγή τους στο κακό, καλεί όλους μας να μετάσχουμε στην καινούργια δημιουργία, στον καινούργιο αναστάσιμο κόσμο μιας άλλης βιοτής, που είναι «της αιωνίου απαρχή».

Αυτή η άλλη βιοτή δεν έχει σχέση με το μίσος εναντίον του συνανθρώπου αλλά κατά τον αναστάσιμο ύμνο αποτελεί πραγμάτωση του «αλλήλους περιπτυξώμεθα», δεν έχει σχέση με τον φόβο του θανάτου γιατί απ’ αυτόν μας «ηλευθέρωσεν ο του Σωτήρος θάνατος», δεν έχει σχέση με την ενοχή, διότι «συγνώμη εκ του τάφου ανέτειλε», δεν έχει σχέση με το σκοτάδι της κακίας, διότι «νυν πάντα πεπλήρωται φωτός, ουρανός τε και γη και τα καταχθόνια», τέλος δεν έχει σχέση με την απόγνωση αλλά με την ελπίδα της Αναστάσεως. «Χριστός γαρ εγήγερται, ευφροσύνη αιώνιος».  

Πηγή: http://www.amen.gr/article17796

Ευαγγέλιο της Κυριακής 27 Απριλίου 2014 (ΤΟΥ ΘΩΜΑ)

Το Ευαγγελικό Ανάγνωσμα
Κατά Ιωάννην (κ΄ 19-31)
Οὔσης οὖν ὀψίας τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ τῇ μιᾷ τῶν σαββάτων, καὶ τῶν θυρῶν κεκλεισμένων ὅπου ἦσαν οἱ μαθηταὶ συνηγμένοι διὰ τὸν φόβον τῶν Ἰουδαίων, ἦλθεν ὁ Ἰησοῦς καὶ ἔστη εἰς τὸ μέσον, καὶ λέγει αὐτοῖς· εἰρήνη ὑμῖν.
Καὶ τοῦτο εἰπὼν ἔδειξεν αὐτοῖς τὰς χεῖρας καὶ τὴν πλευρὰν αὐτοῦ. Ἐχάρησαν οὖν οἱ μαθηταὶ ἰδόντες τὸν Κύριον. Εἶπεν οὖν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς πάλιν· εἰρήνη ὑμῖν. Καθὼς ἀπέσταλκέ με ὁ πατήρ, κἀγὼ πέμπω ὑμᾶς. Καὶ τοῦτο εἰπὼν ἐνεφύσησε καὶ λέγει αὐτοῖς· λάβετε Πνεῦμα Ἅγιον· ἄν τινων ἀφῆτε τὰς ἁμαρτίας, ἀφίενται αὐτοῖς, ἄν τινων κρατῆτε, κεκράτηνται.
Θωμᾶς δὲ εἷς ἐκ τῶν δώδεκα, ὁ λεγόμενος Δίδυμος, οὐκ ἦν μετ' αὐτῶν ὅτε ἦλθεν ὁ Ἰησοῦς. Ἔλεγον οὖν αὐτῷ οἱ ἄλλοι μαθηταί· ἑωράκαμεν τὸν Κύριον. Ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς· ἐὰν μὴ ἴδω ἐν ταῖς χερσὶν αὐτοῦ τὸν τύπον τῶν ἥλων, καὶ βάλω τὸν δάκτυλόν μου εἰς τὸν τύπον τῶν ἥλων, καὶ βάλω τὴν χεῖρά μου εἰς τὴν πλευρὰν αὐτοῦ, οὐ μὴ πιστεύσω.
Καὶ μεθ' ἡμέρας ὀκτὼ πάλιν ἦσαν ἔσω οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ καὶ Θωμᾶς μετ' αὐτῶν. Ἔρχεται ὁ Ἰησοῦς τῶν θυρῶν κεκλεισμένων, καὶ ἔστη εἰς τὸ μέσον καὶ εἶπεν· εἰρήνη ὑμῖν. Εἶτα λέγει τῷ Θωμᾷ· φέρε τὸν δάκτυλόν σου ὧδε καὶ ἴδε τὰς χεῖράς μου, καὶ φέρε τὴν χεῖρά σου καὶ βάλε εἰς τὴν πλευράν μου, καὶ μὴ γίνου ἄπιστος, ἀλλὰ πιστός. Καὶ ἀπεκρίθη Θωμᾶς καὶ εἶπεν αὐτῷ· ὁ Κύριός μου καὶ ὁ Θεός μου. Λέγει αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· ὅτι ἑώρακάς με, πεπίστευκας· μακάριοι οἱ μὴ ἰδόντες καὶ πιστεύσαντες.
Πολλὰ μὲν οὖν καὶ ἄλλα σημεῖα ἐποίησεν ὁ Ἰησοῦς ἐνώπιον τῶν μαθητῶν αὐτοῦ, ἃ οὐκ ἔστι γεγραμμένα ἐν τῷ βιβλίῳ τούτῳ· ταῦτα δὲ γέγραπται ἵνα πιστεύσητε ὅτι Ἰησοῦς ἐστιν ὁ Χριστὸς ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ, καὶ ἵνα πιστεύοντες ζωὴν ἔχητε ἐν τῷ ὀνόματι αὐτοῦ.


Απόδοση:
Κατὰ τὴν ἑσπέραν τῆς ἡμέρας ἐκείνης, τῆς πρώτης τῆς ἑβδομάδος, καὶ ἐνῷ οἱ πόρτες ἦσαν κλειστές, ἐκεῖ ὅπου ἦσαν συγκεντρωμένοι οἱ μαθηταί, διότι ἐφοβοῦντο τοὺς Ἰουδαίους, ἦλθε ὁ Ἰησοῦς καὶ στάθηκε εἰς τὸ μέσον καὶ τοὺς λέγει, «Εἰρήνη νὰ εἶναι μαζί σας».
Ὅταν εἶπε αὐτό, τοὺς ἔδειξε τὰ χέρια του καὶ τὴν πλευράν του. Οἱ μαθηταὶ ἐχάρησαν διότι εἶδαν τὸν Κύριον. Ὁ Ἰησοῦς τοὺς εἶπε καὶ πάλιν, «Εἰρήνη νὰ εἶναι μαζί σας. Καθὼς ἔστειλε ἐμὲ ὁ Πατέρας καὶ ἐγὼ στέλνω ἐσᾶς». Ὅταν εἶπε αὐτό, ἐφύσησε εἰς τὸ πρόσωπον καὶ τοὺς λέγει, «Λάβετε Πνεῦμα Ἅγιον· ἐὰν συγχωρέσετε τὶς ἁμαρτίες κανενὸς τοῦ εἶναι συγχωρημένες· ἂν κανενὸς δὲν τὶς συγχωρήσετε, θὰ μείνουν ἀσυγχώρητες».
Ὁ Θωμᾶς, ἕνας ἀπὸ τοὺς δώδεκα, ὁ ὀνομαζόμενος Δίδυμος, δὲν ἦτο μαζί τους ὅταν ἦλθε ὁ Ἰησοῦς. Τοῦ εἶπαν λοιπὸν οἱ ἄλλοι μαθηταί, «Εἴδαμε τὸν Κύριον». Αὐτὸς δὲ τοὺς εἶπε, «Ἐὰν δὲν ἰδῶ εἰς τὰ χέρια του τὸ σημάδι ἀπὸ τὰ καρφιὰ καὶ δὲν βάλω τὸ δάκτυλό μου εἰς τὸ σημάδι ἀπὸ τὰ καρφιὰ καὶ δὲν βάλω τὸ χέρι μου εἰς τὴν πλευράν του, δὲν θὰ πιστέψω».
Ὕστερα ἀπὸ ὀκτὼ ἡμέρες ἦσαν πάλιν μέσα εἰς τὸ σπίτι οἱ μαθηταί του καὶ ὁ Θωμᾶς μαζί τους. Ἔρχεται ὁ Ἰησοῦς, ἐνῷ οἱ πόρτες ἦσαν κλειστές, ἐστάθηκε εἰς τὸ μέσον καὶ εἶπε, «Εἰρήνη νὰ εἶναι μαζί σας». Ἐπειτα λέγει εἰς τὸν Θωμᾶν, «Φέρε τὸ δάκτυλό σου ἐδῶ καὶ κύτταξε τὰ χέρια μου καὶ φέρε τὸ χέρι σου καὶ βάλε το εἰς τὴν πλευράν μου καὶ μὴ γίνεσαι ἄπιστος ἀλλὰ πιστός». Ὁ Θωμᾶς τοῦ ἀπεκρίθη, «Ὁ Κύριός μου καὶ ὁ Θεός μου». Ὁ Ἰησοῦς τοῦ λέγει, «Ἐπειδὴ μὲ εἶδες, ἐπίστεψες. Μακάριοι εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ δὲν μὲ εἶδαν καὶ ὅμως ἐπίστεψαν».
Καὶ ἄλλα πολλὰ θαὐματα ἔκανε ὁ Ἰησοῦς ἐνώπιον τῶν μαθητῶν του, τὰ ὁποῖα δὲν εἶναι γραμμένα εἰς τὸ βιβλίον τοῦτο. Αλλ’ αὐτὰ ἔχουν γραφῆ γιὰ νὰ πιστέψετε ὅτι ὁ Ἰησοῦς εἶναι ὁ Χριστὸς ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ καὶ πιστεύοντες νὰ ἔχετε ζωὴν εἰς τὸ ὄνομα αὐτοῦ.

Δευτέρα 21 Απριλίου 2014

Μάρτυρες και κήρυκες της Αναστάσεως ως τα πέρατα της γης

Του Ιωάννη Καραβιδόπουλου, Ομότ.Καθηγητή της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ.

Από την Κυριακή του Πάσχα αρχίζει να διαβάζεται στη θεία Λειτουργία για μεν τα ευαγγελικά αναγνώσματα το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο για δε τα αποστολικά οι Πράξεις των Αποστόλων. Το αποστολικό λοιπόν ανάγνωσμα στην πρώτη αναστάσιμη Λειτουργία είναι το ακόλουθο (σε μετάφραση) από τις Πράξεις των Αποστόλων 1,1-8:
«Στο πρώτο μου βιβλίο, Θεόφιλε, διηγήθηκα όλα όσα ο Ιησούς έκανε και δίδαξε, από την αρχή ως την ημέρα που αναλήφθηκε, αφού πρώτα έδωσε εντολές, με τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος, στους αποστόλους που είχε διαλέξει ο ίδιος. Μετά το θάνατό του παρουσιάστηκε σ' αυτούς ζωντανός με πολλές αποδείξεις· για σαράντα μέρες τούς εμφανιζόταν και τους μιλούσε σχετικά με τη βασιλεία του Θεού.
Ενόσω ήταν μαζί τους κι έτρωγε, τους παρήγγειλε: ‘Μην απομακρυνθείτε από τα Ιεροσόλυμα, αλλά να περιμένετε από τον Πατέρα την εκπλήρωση της υποσχέσεως για την οποία σας μίλησα· ότι, δηλαδή, ενώ ο Ιωάννης βάφτιζε με νερό, εσείς θα βαφτιστείτε σε λίγες μέρες με το 'Αγιο Πνεύμα’.Οι μαθητές, λοιπόν, συγκεντρώθηκαν μια μέρα και τον ρωτούσαν: ‘Κύριε, έφτασε άραγε η ώρα να αποκαταστήσεις τη βασιλεία στον Ισραήλ;’ 7Κι αυτός τους απάντησε: ‘Εσείς δεν μπορείτε να γνωρίζετε τον ακριβή χρόνο· αυτόν τον κρατάει ο Πατέρας στην αποκλειστική του εξουσία. Θα λάβετε όμως δύναμη όταν θα 'ρθει το 'Αγιο Πνεύμα σ' εσάς, και θα γίνετε μάρτυρες δικοί μου, στην Ιερουσαλήμ, σε όλη την Ιουδαία και στη Σαμάρεια και ως τα πέρατα της γης’».
Το αποστολικό ανάγνωσμα αφηγείται τις επί σαράντα μέρες συναντήσεις του Αναστημένου Χριστού με τους μαθητές του. Απευθυνόμενος ο συγγραφέας των Πράξεων των Αποστόλων, ο Λουκάς, στο ίδιο πρόσωπο, τον Θεόφιλο, όπως και στο Ευαγγέλιό του, συνοψίζει το περιεχόμενο του πρώτου βιβλίου του με τη φράση «όλα όσα ο Ιησούς έκανε και δίδαξε, από την αρχή ως την ημέρα που αναλήφθηκε». Το «όλα» πρέπει να το εννοήσουμε όχι με απόλυτη έννοια αλλά μάλλον ως αναφερόμενο σε όλα τα σημαντικά και απαραίτητα για τη σωτηρία των ανθρώπων. Ως προς το πρόσωπο του Θεόφιλου δεν έχουμε πληροφορίες από την Κ.Δ. Εάν δεν ισχύει η άποψη περί φιλολογικού τεχνάσματος του ευαγγελιστή να απευθύνεται σε κάποιο συγκεκριμένο ή ιδεατό πρόσωπο – κάτι που ήταν σύνηθες στα αρχαία έργα – πρόκειται κατά πάσαν πιθανότητα για Ρωμαίο αξιωματούχο που κατηχήθηκε στον Χριστιανισμό, τον οποίο ο ιερός συγγραφέας θέλει να στηρίξει στη νέα πίστη με τα δύο έργα του.
Την εμφάνιση «με πολλές αποδείξεις» του Αναστημένου Χριστού στους μαθητές αφηγούνται τόσο τα Ευαγγέλια της Καινής Διαθήκης (βλ. Ματθ. 28, Μάρκ. 16, Λουκ. 24, Ιω 20-21) όσο και ο Απ. Παύλος (Α΄ Κορ 15,3-8). Οι συνομιλίες του Αναστάντος Χριστού με τους μαθητές είχαν ως περιεχόμενο  τα «σχετικά με τη βασιλεία του Θεού». Οι μαθητές είχαν την ευκαιρία τώρα να λάβουν περισσότερες εξηγήσεις για όσα ο Ιησούς κήρυξε πριν από το πάθος του. Στην εμπειρία αυτή αναφερόμενος ο Απ Πέτρος γράφει εξ ονόματος όλων των μαθητών: «Εμείς φάγαμε και ήπιαμε μαζί του μετά την ανάστασή του από τους νεκρούς» (Πράξ.10,41). Ίσως με βάση το χωρίο αυτό μπορεί κανείς να υποθέσει ότι οι συναντήσεις έλαβαν χώρα στη διάρκεια φαγητού. Προς την κατεύθυνση αυτή μας οδηγεί το ρήμα του πρωτοτύπου κειμένου (στον στίχ. 4) «συναλίζομαι», το οποίο σημαίνει αρχικά κοινωνώ αλών και τραπέζης, τρώγω στο ίδιο τραπέζι, και συνεπώς συναναστρέφομαι, έχω στενή επαφή με κάποιον (πρβλ. Νεοελληνική έκφραση «φάγαμε μαζί ψωμί και αλάτι»).
Κεντρική θέση μεταξύ των υποδείξεων του Αναστημένου Χριστού προς τους μαθητές του αποτελεί να περιμένουν στην Ιερουσαλήμ την εκπλήρωση της επαγγελίας του Πατέρα περί της αποστολής του Αγίου Πνεύματος, για την οποία μίλησε πολλές φορές ο Ιησούς στους μαθητές πριν από την Ανάστασή του. Η φράση του «ενώ ο Ιωάννης βάφτιζε με νερό, εσείς θα βαφτιστείτε σε λίγες μέρες με το 'Αγιο Πνεύμα» μας είναι γνωστή από το κήρυγμα του Ιωάννη του Βαπτιστή, ο οποίος διέκρινε το δικό του βάπτισμα με νερό από το βάπτισμα του Μεσσία με το Άγιο Πνεύμα (βλ.Ματθ.3,11.Λουκ.3,16). Το βάπτισμα με το Άγιο Πνεύμα, λέγει εδώ ο Αναστημένος Χριστός, θα συντελεστεί μετά από λίγες ημέρες, δηλ. κατά την ημέρα της Πεντηκοστής, όταν οι μαθητές θα «χειροτονηθούν» - για να χρησιμοποιήσουμε τη μεταγενέστερη ορολογία της Εκκλησίας - σε ιερείς, στους πρώτους ιερείς της Εκκλησίας μετά τον Μ.Αρχιερέα Χριστό, για να μεταδώσουν και αυτοί κατόπιν δια των Επισκόπων το χάρισμα της ιερωσύνης στους διαδόχους τους.
 
Για περισσότερα στο: ΑΜΕΝ

Μάρτυρες της Αναστάσεως

Γράφει ο π. Βασίλειος Ι. Καλλιακμάνης

α) Η Ανάσταση του Χριστού ευφραίνει τις καρδιές των εορταζόντων και προσημαίνει την ανάσταση ολόκληρου του ανθρώπινου γένους. Το φως του Αναστάντος λαμπρύνει τα πρόσωπα των πιστών χριστιανών, αποδιώχνοντας τη σκυθρωπότητα, το σκοτάδι της πλάνης και τον πειρασμό της απόγνωσης.
Ο Αναστημένος Χριστός καταλύει το κράτος του θανάτου, αφανίζει τη δύναμη του Άδη και ανοίγει ξανά τις πύλες του παραδείσου. Οπότε έχουμε τη δυνατότητα ως πιστοί μαθητές Του και συνοδοιπόροι στο Σταυρό να γευόμαστε και τη χαρά της Ανάστασης.

β) Όμως, επειδή συχνά περιοριζόμαστε στα επιφαινόμενα, δυσκολευόμαστε να δεχθούμε το μήνυμα της Ανάστασης. Έχουμε ανάγκη από αψευδείς μάρτυρες. Κι αυτοί είναι πολλοί και ανήκουν σε διάφορες εποχές. Οι ιεροί συγγραφείς, προκειμένου να ομιλήσουν για την Ανάσταση, επικαλούνται τις μυροφόρες, τους αποστόλους, τους μάρτυρες, τους οσίους και όλους τους αγίους που έγιναν μέτοχοι του αναστάσιμου θείου φωτός. Κυρίως όμως παραπέμπουν στους λόγους του αναστημένου Χριστού προς τους μαθητές, οι οποίοι τον θεωρούσαν φάντασμα: “Ψηλαφίστε με και δέστε τα χέρια και την πλευρά μου” (βλ. Ιωάν. 20, 20-27).

γ) Ο Απόστολος Παύλος, που κλήθηκε στη χριστιανική πίστη από τον ίδιο τον Αναστάντα Κύριο σχεδόν τρία χρόνια μετά την Ανάσταση, γράφει ότι, αν πιστεύουμε ότι ο Ιησούς απέθανε και αναστήθηκε, έτσι και ο Θεός εκείνους που έχουν κοιμηθεί όντας ενωμένοι μαζί του με την πίστη σε Αυτόν θα τους πάρει κοντά του (Α’ Θεσ. 4,14). Ενώ σε άλλο σημείο τονίζει: “Ει δε Χριστός ουκ εγήγερται, κενόν άρα το κήρυγμα ημών, κενή δε και η πίστις υμών” (Α' Κορ. 15, 14).

δ) Μπορεί ο Απόστολος Παύλος να μην έζησε εκ του σύνεγγυς τα γεγονότα του Σταυρού και της Ανάστασης, αλλά διά της χάριτος του Αγίου Πνεύματος έγινε μέτοχος της Αναστάσιμης εμπειρίας. Υπάρχουν όμως και άλλοι αξιόπιστοι αυτήκοοι και αυτόπτες μάρτυρες της εμπειρίας αυτής.
Πρώτες οι Μυροφόρες γυναίκες έρχονται πρωί, πρωί στον τάφο, για να αλείψουν το νεκρό σώμα του διδασκάλου. Εκεί έκθαμβες πληροφορούνται από λαμπροφορεμένο άγγελο το “ηγέρθη, ουκ έστιν ώδε” (βλ. Ματθ. 28,6).

ε) Έλεγε σχετικά ο χαρισματικός γέροντας Παΐσιος: “Οι Μυροφόρες είχαν μεγάλη εμπιστοσύνη στον Χριστό, είχαν πνευματική κατάσταση και γι’ αυτό δεν υπολόγιζαν τίποτε. Αν δεν είχαν πνευματική κατάσταση, θα έκαναν αυτό που έκαναν; Ξεκίνησαν χαράματα, ώρα που απαγορευόταν η κυκλοφορία, με αρώματα στα χέρια για τον Πανάγιο Τάφο του Χριστού, από αγάπη προς τον Χριστό. Γι’ αυτό αξιώθηκαν να ακούσουν από τον Άγγελο το χαρμόσυνο μήνυμα της Αναστάσεως” (Λόγοι ς', Περί προσευχής, Σουρωτή Θεσσαλονίκης 2012, σ. 203).

στ) Μετά τις Μυροφόρες οι μαθητές δίδουν τη δική τους μαρτυρία. Τόσο ο Πέτρος όσο κι ο Ιωάννης έρχονται στο κενό μνημείο, όπου βρίσκουν μόνο τα νεκρικά σάβανα, με τα οποία είχε τυλιχθεί το σώμα του Κυρίου και το “σουδάριο”, με το οποίο είχε καλυφθεί το κεφάλι (βλ. Ιωάν. 20,4 κ.ε.).
Ακόμη οι ένδεκα μαθητές και ορισμένοι από τους εβδομήκοντα δέχονται διάφορες επισκέψεις του Αναστάντος και έτσι ενθαρρύνονται, αποβάλλουν το φόβο και γίνονται διαπρύσιοι κήρυκες του αναστάσιμου γεγονότος. Ξεχωριστή η περίπτωση του Αποστόλου Θωμά, ο οποίος ζητά επίμονα την εμπειρική επιβεβαίωση των όσων μαρτυρούν οι άλλοι μαθητές. Κι ο αναστάς Κύριος συγκαταβαίνει στην αμφιβολία του μαθητή και τον καλεί σε έρευνα και ψηλάφηση...

ζ) Μάρτυρας της Αναστάσεως είναι και ο Μεγαλομάρτυρας Γεώργιος ο Τροπαιοφόρος. Για την αγάπη του αναστημένου Χριστού αρνήθηκε δόξα, τιμές, πλούτη, εξουσία και εγκόσμια αγαθά. Για την αγάπη του Αναστημένου Χριστού υπέμεινε φρικτά βασανιστήρια και αξιώθηκε με την προσευχή του να αναστήσει ακόμη και νεκρό. Για την αγάπη του αναστημένου Χριστού έγινε μάρτυρας της αληθείας της πίστεως και τιμάται δεόντως από το λαό του Θεού.

Κυριακή 20 Απριλίου 2014

Ευαγγέλιο της Κυριακής 20 Απριλίου 2014 (ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΠΑΣΧΑ)

Το Ευαγγελικό Ανάγνωσμα
Κατά Ιωάννην (α΄ 1-17)
Ἐν ἀρχῇ ἦν ὁ Λόγος, καὶ ὁ Λόγος ἦν πρὸς τὸν Θεόν, καὶ Θεὸς ἦν ὁ Λόγος. Οὗτος ἦν ἐν ἀρχῇ πρὸς τὸν Θεόν. Πάντα δι' αὐτοῦ ἐγένετο, καὶ χωρὶς αὐτοῦ ἐγένετο οὐδὲ ἓν ὃ γέγονεν. Ἐν αὐτῷ ζωὴ ἦν, καὶ ἡ ζωὴ ἦν τὸ φῶς τῶν ἀνθρώπων. Καὶ τὸ φῶς ἐν τῇ σκοτίᾳ φαίνει, καὶ ἡ σκοτία αὐτὸ οὐ κατέλαβεν.
Ἐγένετο ἄνθρωπος ἀπεσταλμένος παρὰ Θεοῦ, ὄνομα αὐτῷ Ἰωάννης· οὗτος ἦλθεν εἰς μαρτυρίαν, ἵνα μαρτυρήσῃ περὶ τοῦ φωτός, ἵνα πάντες πιστεύσωσι δι' αὐτοῦ. Οὐκ ἦν ἐκεῖνος τὸ φῶς, ἀλλ' ἵνα μαρτυρήσῃ περὶ τοῦ φωτός. Ἦν τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν, ὃ φωτίζει πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον. Ἐν τῷ κόσμῳ ἦν, καὶ ὁ κόσμος δι' αὐτοῦ ἐγένετο, καὶ ὁ κόσμος αὐτὸν οὐκ ἔγνω. Εἰς τὰ ἴδια ἦλθε, καὶ οἱ ἴδιοι αὐτὸν οὐ παρέλαβον. Ὅσοι δὲ ἔλαβον αὐτόν, ἔδωκεν αὐτοῖς ἐξουσίαν τέκνα Θεοῦ γενέσθαι, τοῖς πιστεύουσιν εἰς τὸ ὄνομα αὐτοῦ, οἳ οὐκ ἐξ αἱμάτων, οὐδὲ ἐκ θελήματος σαρκός, οὐδὲ ἐκ θελήματος ἀνδρός, ἀλλ' ἐκ Θεοῦ ἐγεννήθησαν.

Καὶ ὁ Λόγος σὰρξ ἐγένετο καὶ ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν, καὶ ἐθεασάμεθα τὴν δόξαν αὐτοῦ, δόξαν ὡς μονογενοῦς παρὰ πατρός, πλήρης χάριτος καὶ ἀληθείας. Ἰωάννης μαρτυρεῖ περὶ αὐτοῦ καὶ κέκραγε λέγων· οὗτος ἦν ὃν εἶπον, ὁ ὀπίσω μου ἐρχόμενος ἔμπροσθέν μου γέγονεν, ὅτι πρῶτός μου ἦν. Καὶ ἐκ τοῦ πληρώματος αὐτοῦ ἡμεῖς πάντες ἐλάβομεν, καὶ χάριν ἀντὶ χάριτος· ὅτι ὁ νόμος διὰ Μωυσέως ἐδόθη, ἡ χάρις καὶ ἡ ἀλήθεια διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐγένετο.


Απόδοση:
Ἐν ἀρχῇ ὑπῆρχεν ὁ Λόγος καὶ ὁ Λόγος ἦτο πρὸς τὸν Θεὸν καὶ Θεὸς ἦτο ὁ Λόγος. Αὐτὸς ὑπῆρχε ἐν ἀρχῇ πρὸς τὸν Θεόν. Ὅλα ἔγιναν δι’ αὐτοῦ καὶ χωρὶς αὐτὸν τίποτε δὲν ἔγινε ἀπὸ ὅσα ἔχουν γίνει. Μέσα εἰς αὐτὸν ὑπῆρχε ζωὴ καὶ ἡ ζωὴ ἦτο τὸ φῶς τῶν ἀνθρώπων. Καὶ τὸ φῶς φωτίζει εἰς τὸ σκοτάδι ἀλλὰ τὸ σκοτάδι δὲν τὸ κατενίκησε.

Παρουσιάσθηκε κάποιος ἄνθρωπος, ἀπεσταλμένος ἀπὸ τὸν Θεόν, τοῦ ὁποίου τὸ ὄνομα ἦτο Ἰωάννης. Αὐτὸς ἦλθε χάριν μαρτυρίας, νὰ μαρτυρήσῃ διὰ τὸ φῶς, διὰ νὰ πιστέψουν ὅλοι δι’ αὐτοῦ. Δὲν ἦτο ἐκεῖνος τὸ φῶς ἀλλὰ ἦλθε νὰ μαρτυρήσῃ διὰ τὸ φῶς. Τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν, τὸ ὁποῖον φωτίζει κάθε ἄνθρωπον, ἤρχετο εἰς τὸν κόσμον. Εἰς τὸν κόσμον ἦτο καὶ ὁ κόσμος δι’ αὐτοῦ ἔγινε ἀλλ’ ὁ κόσμος δὲν τὸν ἀνεγνώρισε. Εἰς τοὺς δικούς του ἦλθε ἀλλ’ οἱ δικοί του δὲν τὸν ἐδέχθησαν. Εἰς ὅσους ὅμως τὸν ἐδέχθησαν, ἔδωκε ἐξουσίαν νὰ γίνουν παιδιὰ τοῦ Θεοῦ, εἰς ἐκείνους δηλαδὴ ποὺ πιστεύουν εἰς τὸ ὄνομά του, οἱ ὁποῖοι οὔτε ἀπὸ αἵματα οὔτε ἀπὸ τὸ θέλημα σαρκὸς οὔτε ἀπὸ τὸ θέλημα ἀνδρὸς ἀλλ’ ἀπὸ τὸν Θεὸν ἐγεννήθηκαν.

Καὶ ὁ Λόγος ἐνσαρκώθηκε καὶ ἔμεινε μεταξύ μας καὶ εἴδαμε τὴν δόξαν του, μίαν δόξαν ποὺ ἔχει ἕνας μονογενὴς Υἱὸς ἀπὸ τὸν Πατέρα, γεμᾶτος χάριν καὶ ἀλήθειαν. Ὁ Ἰωάννης μαρτυρεῖ δι’ αὐτὸν καὶ ἐφώναζε, «Αὐτὸς εἶναι διὰ τὸν ὁποῖον εἶπα, Ἐκεῖνος, ποὺ ἔρχεται ὕστερα ἀπὸ ἐμέ, εἶναι ἀνώτερος ἀπὸ ἐμέ, διότι ὑπῆρχε πρὶν ἀπὸ ἐμέ». Καὶ ἀπὸ τὸ πλήρωμα αὐτοῦ ἐπήραμε ὅλοι ἐμεῖς καὶ τὴν μίαν χάριν κατόπιν τῆς ἄλλης· διότι ὁ νόμος ἐδόθηκε διὰ τοῦ Μωϋσέως· ἡ χάρις καὶ ἡ ἀλήθεια ἦλθαν διὰ τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Παρασκευή 18 Απριλίου 2014

Πρόσωπα και γεγονότα της Μεγάλης Εβδομάδας

 Γράφει ο π. Βασίλειος Ι. Καλλιακμάνης
 
α) Μπορεί η Μεγάλη Εβδομάδα να έχει τις ίδιες ημέρες με τις άλλες εβδομάδες του έτους, αλλά τα γεγονότα που παρουσιάζονται ενώπιόν μας στη διάρκειά της είναι θαυμαστά και μεγάλα. Το «ωσαννά» της Κυριακής των Βαΐων, το «Σταύρωσον, σταύρωσον Αυτόν» της Μεγάλης Πέμπτης, η προδοσία του μαθητή, η μετάνοια του ληστή και η ομολογία του εκατόνταρχου αποκαλύπτουν το ευμετάβολο του ανθρώπου αλλά και τη λαχτάρα της λύτρωσης.

β) Επίσης ο Ιερός Νιπτήρας, η προσευχή της Γεσθημανής, το «τετέλεσται» και η ολόσωμη ταφή φανερώνουν το μυστήριο της άρρητης κένωσης και θείας συγκατάβασης του Υιού και Λόγου του Θεού. Δίκαιοι της Παλαιάς Διαθήκης, που εντάσσονται στο σχέδιο της θείας οικονομίας για τη σωτηρία του ανθρωπίνου γένους, προτυπώνουν τα γεγονότα του πάθους. Κριματισμένοι μετανοούν και σώζονται. Μαθητές εγκαταλείπουν το Διδάσκαλο. Άφοβες μαθήτριες βρίσκονται κάτω από το Σταυρό και γίνονται στη συνέχεια κήρυκες της Αναστάσεως.

γ) Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή: «Την Αγία και Μεγάλη Δευτέρα μνείαν ποιούμεθα του μακαρίου Ιωσήφ του παγκάλου», γράφει το Συναξάρι. Μπορεί ο Ιωσήφ να μην άκουσε το γλυκόηχο άγγελμα της αγάπης προς τους εχθρούς, μπορεί να μη γνώρισε από κοντά το ιλαρόν πρόσωπο του Νυμφίου της Εκκλησίας, το οποίο εμπνέει τη διακονία, τη θυσία και την τιμιότητα, μπορεί να έζησε εκατοντάδες χρόνια πριν από Αυτόν. Όμως, όλα αυτά δεν τον εμπόδισαν να αναδειχθεί άνθρωπος του Θεού, ευαγγελιστής πριν το ευαγγέλιο, σώφρων σε καιρούς αφροσύνης, υπάκουος μαθητής πριν την εμφάνιση του Διδασκάλου.

δ) Εκτός από τον πάγκαλο Ιωσήφ που προεικονίζει τον Χριστό, η Εκκλησία προβάλλει και τον πολύαθλο Ιώβ, ο οποίος υπομένει αγόγγυστα τα δεινά και την οδυνηρή ασθένεια, φθάνοντας στην αληθινή θεογνωσία. Αξίζει να αναφερθεί ότι ως πατέρας, βλέποντας τα παιδιά του να πίνουν και να μεθούν «καθ’ εκάστην», έστελνε μετά «τον πότον και εκαθάριζεν αυτούς». Και πρόσφερε θυσίες για να ελκύσει το έλεος του Θεού, μήπως «εν τη ώρα του πότου» τα παιδιά του σκέφθηκαν βλάσφημα εναντίον του Θεού. Ο Ιώβ ξεπλένει τις αμαρτίες των παιδιών του, ο Κύριος παίρνει πάνω του το βάρος όλων των αμαρτιών του κόσμου!

ε) «Τη Αγία και Μεγάλη Τετάρτη της αλειψάσης τον Κύριον μύρω πόρνης γυναικός μνείαν ποιείσθαι οι θειότατοι πατέρες εθέσπισαν». Η γυναίκα αυτή, που αποτελεί πρότυπο ταπεινωμένης καρδιάς, ανοίγει παράθυρο ελπίδας στους απεγνωσμένους και βυθισμένους στην αμαρτία. Κι όπως δείχνει η πολλή ευγνωμοσύνη, συγχωρήθηκαν οι αμαρτίες της οι πολλές. Οι στεναγμοί για τον πρότερο βορβορώδη βίο και τα καυτά δάκρυα έλκυσαν τη χάρη του Κυρίου και λυτρώθηκε.

στ) Ακολουθεί την Μεγάλη Πέμπτη ο Νιπτήρας, ο Μυστικός Δείπνος, η υπερφυής προσευχή και η προδοσία. Κι ενώ ο Διδάσκαλος μυσταγωγεί τους μαθητές στο μυστήριο του πάθους, ο Ιούδας μελετά την παράδοση. Ενώ ο Χριστός «λεντίω ζωννύμενος» πλένει τα πόδια των μαθητών του, διδάσκοντας τη διακονία και την ταπείνωση, εκείνοι ερίζουν για τις πρωτοκαθεδρίες. Ενώ Εκείνος προσεύχεται εναγωνίως στον κήπο των ελαιών, οι στενοί μαθητές του κοιμούνται.

ζ) Και εδώ ίσως βρίσκεται ένα από τα σημαντικότερα μηνύματα της Μεγάλης Εβδομάδος. Ο Χριστός πορεύεται εκουσίως προς τον Σταυρό υπέρ όλου του κόσμου και οι χριστιανοί μένουν ασυγκίνητοι, αμέτοχοι και ράθυμοι. Εκείνος προσκαλεί σε εστίαση πνευματική, κι εκείνοι δεν διαθέτουν «ένδυμα γάμου». Όμως, η βίωση των ιερών γεγονότων με καθαρή καρδιά φέρει εσωτερική ειρήνη και γεννά τη φιλαδελφία. Η συμπόρευση με τον Χριστό στο πάθος προοιωνίζει τη μετοχή στη χαρά της Ανάστασης.
 

Ορισμένες από τις γνωστότερες αρχαιότητες που συνδέονται με τις ευαγγελικές διηγήσεις της τελευταίας εβδομάδας του Ιησού

Του λέκτορα του Τμήματος Θεολογίας του ΑΠΘ Μόσχου Γκουτζιούδη
 
Το κείμενο αποτελεί επιλογή από τη μελέτη «Το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο και οι Σχετικές Αρχαιολογικές Ανακαλύψεις», που περιέχεται στο έργο: Καινοδιαθηκικές Μελέτες με τη Συνδρομή της Αρχαιολογίας, εκδόσεις Μέθεξις, Θεσσαλονίκη 2012, 107-126.
 
Οι αρχαιότητες που μέχρι σήμερα έχουν ανακαλυφθεί και συνδέονται με το περιβάλλον της Κ.Δ. είναι ανυπολόγιστης αξίας για την κατανόηση διαφόρων πτυχών της. Σε όσα ακολουθούν κάνουμε μια συνοπτική αναφορά στις σπουδαιότερες αρχαιολογικές ανακαλύψεις, οι οποίες συνδέονται με πρόσωπα και χώρους που μας είναι γνωστά από τις ευαγγελικές διηγήσεις της τελευταίας εβδομάδας του Ιησού.
Κανένα από τα ευαγγέλια δεν αναφέρει ότι ο Ιησούς επισκέφτηκε την Καισάρεια της Μεσογείου. Σε αυτή την πόλη ο Ηρώδης ο Μέγας είχε κατασκευάσει ένα μνημειώδες λιμάνι και εδώ βρισκόταν η έδρα του Ρωμαίου επιτρόπου. Εδώ ανακαλύφθηκε το 1962 από Ιταλούς αρχαιολόγους η επιγραφή του Πιλάτου. Πρόκειται για μια ενεπίγραφη στήλη από το θέατρο της πόλης, στην οποία αναγράφεται στα λατινικά το όνομα και το διοικητικό αξίωμα του γνωστού από τις ευαγγελικές διηγήσεις Πιλάτου[1].
Τα ερείπια του τείχους της Ιερουσαλήμ ανακαλύφθηκαν στα ανατολικά του ναού του Παναγίου Τάφου. Το τείχος αυτό ισχυρίζονται οι αρχαιολόγοι ότι οικοδομήθηκε πριν από τον Ηρώδη τον Μεγάλο[2]. Η ανακάλυψη είναι σημαντική, διότι έτσι αποδείχτηκε ότι το σημερινό τείχος της πόλης που βρίσκεται στα δυτικά του ναού είναι το «τρίτο τείχος» το οποίο οικοδομήθηκε από τον Αγρίππα Α΄ στο διάστημα 41-44 μ.Χ. Συνεπώς, ο Γολγοθάς βρισκόταν πριν το 40 μ.Χ. εκτός των τειχών της πόλης. Ο λευκός βράχος, ο οποίος βρίσκεται σήμερα εντός του Ναού του Παναγίου τάφου και δείχνεται στους προσκυνητές, αποτελεί πιθανότατα το σημείο όπου σταυρώθηκε ο Ιησούς. Οι αρχαιολόγοι συμφωνούν στο γεγονός ότι δεν είναι απολύτως σίγουρο, αλλά δεν υπάρχει κάποιος άλλος χώρος που να αποτελεί το πιθανότερο σημείο της σταύρωσης και δεν υπάρχει λόγος να απορριφθεί η αυθεντικότητά του[3]. Το συγκρότημα του Παναγίου Τάφου περικλείει σήμερα και το σημείο σταύρωσης και το σημείο ταφής του Ιησού.
Στο Ιω. 19:41-42 περιγράφεται η ταφή του Ιησού. Η διήγηση διαφοροποιείται από εκείνες των συνοπτικών και είναι πιο λεπτομερής. Εδώ λέγεται ότι ο τάφος βρισκόταν σε κάποιον κήπο κοντά στο σημείο της σταύρωσης. Επιπλέον, νωρίτερα αναφέρεται και ο Νικόδημος να συμμετέχει στην ταφή. Τα αρχαιολογικά ευρήματα επιβεβαιώνουν τις πληροφορίες του Ιωάννη. Η ανασκαφή στον Πανάγιο Τάφο ξεκίνησε το 1960 και ολοκληρώθηκε μετά από είκοσι χρόνια[4]. Σήμερα, αν και έχει γίνει δεκτή η θέση πως και τα δύο σημεία βρίσκονται εντός του Παναγίου Τάφου, εξακολουθούν να υπάρχουν ερωτήματα. Η αρχαιολογική ανασκαφή έδειξε ότι η περιοχή γύρω από το Γολγοθά λειτουργούσε ως λατομείο από τον 8ο αι. π.Χ., ενώ κατά τον 1ο αι. μ.Χ. επιχωματώθηκε και μέρος της καλλιεργήσιμης γης που προέκυψε, αποτελούσε ο κήπος για τον οποίο κάνει λόγο ο Ιωάννης στα 19:41 και 20:15. Ο Ιώσηπος αναφέρει την παρουσία μιας πύλης (Γενάθ) προς τον κήπο[5] και η αρχαιολογική έρευνα στο δυτικό λόφο της Ιερουσαλήμ έφερε στο φως ερείπια από το πρώτο τείχος, στο οποίο υπάρχει ένα κενό στο συγκεκριμένο σημείο του. Φαίνεται πως ο τέταρτος ευαγγελιστής γνωρίζει πολύ καλά τη θέση του τείχους πριν την επέκτασή του κατά το διάστημα 41-44 από τον Ηρώδη Αγρίππα Α΄.
Στην περιοχή γύρω από τον Πανάγιο Τάφο ανακαλύφθηκαν τέσσερις λαξευτοί τάφοι, οι οποίοι ανάγονται στον 1ο αι. μ.Χ. Αυτός που θεωρείται σήμερα ότι ήταν του Ιησού[6] είναι ο μόνος που έχει στο εσωτερικό του αρκοσόλιο. Ο τάφος ταιριάζει στην πληροφορία του Ιω. 20:5 που λέει ότι ο τάφος ήταν άδειος. Αυτό θα μπορούσε να διαπιστωθεί άμεσα μόνο σε έναν τάφο αυτού του τύπου, ενώ αν ο τάφος περιείχε kokhim θα ήταν αδύνατο να δει κανείς τα οθόνια χωρίς να εισέλθει μέσα[7]. Αυτός ο τάφος βρίσκεται κάτω ακριβώς από τη ροτόντα του Παναγίου Τάφου. Στο πέρασμα των χρόνων ο τάφος αλλοιώθηκε σταδιακά από τους προσκυνητές, οι οποίοι έκοβαν μικρά τμήματα του βράχου για να τα πάρουν μαζί τους ως ανάμνηση και καλύφθηκε από μεταγενέστερη τοιχοποιία.
Μετά από όσα προηγήθηκαν μπορούμε να αναφερθούμε τώρα σε πιο γνωστές και πρόσφατες αρχαιολογικές ανακαλύψεις, οι οποίες με την προβολή τους από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης αναστάτωσαν τον χριστιανικό κόσμο. Το Μάρτιο του 2007 προβλήθηκε για πρώτη φορά από το Discovery Channel  ένα ντοκιμαντέρ (The Lost Tomb of Jesus), το οποίο επιχειρούσε να αποδείξει ότι ένας τάφος στο Talpiot ήταν ο χαμένος οικογενειακός τάφος του Ιησού. Κύριος εμπνευστής του εγχειρήματος ο Καναδός κινηματογραφιστής Simcha Jacobovici και παραγωγός ο James Cameron[8]. Οι θέσεις του ντοκιμαντέρ ξεσήκωσαν αμέσως όχι μόνο τους θεολόγους, αλλά και τους αρχαιολόγους[9]. Ας δούμε παρακάτω το ιστορικό του. Ο τάφος στο Talpiot ανακαλύφθηκε τυχαία από οικοδόμους το 1980. Ειδοποιήθηκε τότε η Εφορεία Αρχαιοτήτων του Ισραήλ, η οποία διαπίστωσε πως ο τάφος είχε διαταραχθεί ήδη από την αρχαιότητα. Μέσα στα kokhim του τάφου βρέθηκαν δέκα οστεοφυλάκια, τα οποία αφού αρχειοθετήθηκαν, τοποθετήθηκαν στις αποθήκες της Εφορίας Αρχαιοτήτων. Ένα από τα οστεοφυλάκια αργότερα χάθηκε, τρία ήταν άδεια και έξι ήταν ενεπίγραφα.
 
Για περισσότερα στο: ΘΕΟΛΟΓΙΚΑ ΔΡΩΜΕΝΑ