"ΕΣΤΙΝ ΠΑΙΔΕΙΑ ΑΓΩΓΗ ΤΙΣ ΩΦΕΛΙΜΟΣ ΤΗ ΨΥΧΗ ΕΠΙΠΟΝΩΣ ΠΟΛΛΑΚΙΣ ΤΩΝ ΑΠΟ ΚΑΚΙΑΣ ΚΗΛΙΔΩΝ ΑΥΤΗΝ ΕΚΚΑΘΑΙΡΟΥΣΑ ..." (ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ)

Τρίτη 26 Φεβρουαρίου 2013

Πανελλήνιος Θεολογικός Σύνδεσμος ΚΑΙΡΟΣ: ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ


 
ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ

ΣΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

 
Α. ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΑΙ ΚΡΙΤΉΡΙΑ

Ο Πανελλήνιος Θεολογικός Σύνδεσμος ΚΑΙΡΟΣ –για την αναβάθμιση της θρησκευτικής εκπαίδευσης, μετά την ανακοίνωση το Φθινόπωρο του 2011 του νέου Πρόγραμμα Σπουδών (ΠΣ) για το μάθημα των Θρησκευτικών (ΜτΘ) στο Δημοτικό και Γυμνάσιο όπως και του Οδηγού για τον εκπαιδευτικό, επιφυλάχθηκε ως προς την επίσημη τοποθέτησή του. Τούτο δε επειδή θεώρησε απαραίτητες αφενός την προσεκτική μελέτη και ανάλυσή τους από συναδέλφους – μέλη του, που συνδυάζουν μακρά θητεία όσο και ειδικές επιστημονικές προϋποθέσεις, αφετέρου δε την κατάθεση της εμπειρίας όσων δίδαξαν το ΠΣ κατά το πρώτο έτος της πιλοτικής εφαρμογής του. Ο Σύνδεσμός μας δεν αρνείται κατηγορηματικά ή αναιτιολόγητα αλλά ούτε ταυτίζεται εκ προοιμίου με τις όποιες εκπαιδευτικές πολιτικές και πρακτικές που εφαρμόζονται από τις εκάστοτε πολιτικές ηγεσίες στο χώρο της παιδείας, όπως αποδεικνύεται και από την τοποθέτησή μας για το Νέο Λύκειο (2011). Αυτή η εκλεκτική στάση ισχύει και για την κατάρτιση των νέων ΠΣ ακόμη κι αν κατά την διάρκεια της διαδικασίας αυτής, στήριξε και στηρίζει ομόθυμα τα μέλη του που συμμετείχαν στην επιτροπή σύνταξης.

Εξετάζοντας τη σημερινή κατάσταση διαπιστώνουμε ότι το μέλλον του ΜτΘ επηρεάζεται αναπόφευκτα από τα γενικότερα προβλήματα προσανατολισμού, στόχων, δυσλειτουργίας και αναποτελεσματικότητας του σύγχρονου ελληνικού σχολείου. Η πίεση του ανταγωνισμού για την εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση επηρεάζει καταλυτικά και διαλυτικά όχι μόνο το Λύκειο αλλά και το Γυμνάσιο και το Δημοτικό. Η εκπαιδευτική διαδικασία συχνά παραμερίζει τη σχολική ζωή και μετατρέπεται σε σύστημα παροχής γνώσεων και πληροφοριών σε μαθητές αντιπάλους μάλλον παρά συμμαθητές, με απώτερο στόχο τη διεκδίκηση μιας θέσης εργασίας στην κοινωνία της αγοράς. Η άρνηση των περισσοτέρων μαθητών να ενταχθούν και να ανταποκριθούν σε ένα σχολείο χωρίς δημιουργικότητα, χαρά, έμπνευση και όραμα είναι μάλλον η φυσική συνέπεια. Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο λειτουργίας του σχολείου, το ΜτΘ επιβαρύνθηκε ακόμη περισσότερο με την έκδοση των υπουργικών εγκυκλίων περί απαλλαγών του 2002 και κυρίως του 2008 που σταδιακά οδηγούν στον εκφυλισμό του μαθήματος σε επιλεγόμενο, καθώς επιτρέπονται οι απαλλαγές όχι τόσο για λόγους συνείδησης όσο για λόγους προσωπικής διευκόλυνσης.

Προβλήματα σαν αυτά κατέδειξαν την ανάγκη για την αναβάθμιση του ΜτΘ και οδήγησαν το 2009 εκπαιδευτικούς Θεολόγους όλων των βαθμίδων στη δημιουργία του Πανελλήνιου Θεολογικού Συνδέσμου «ΚΑΙΡΟΣ». Βασικό κριτήριο για την τοποθέτησή μας είναι οι πάγιες θέσεις του Συνδέσμου μας για ένα ΜτΘ, στο οποίο θα μπορούν «οι μαθητές να διαλέγονται απροκατάληπτα και δημιουργικά γύρω από τα θρησκευτικά ζητήματα, με αποδοχή και σεβασμό στη θρησκευτική ετερότητα, και ταυτόχρονα να μορφώνουν μια προσωπική στάση ζωής χωρίς να απεμπολούν τη δική τους θρησκευτική ταυτότητα» διαπιστώνοντας ότι «ο ευαίσθητος χώρος της εκπαίδευσης έχει ανάγκη σήμερα από μια Θεολογία "ανοιχτών οριζόντων", όπως άλλωστε τη συναντούμε στο ήθος και την πνευματική διαύγεια της ορθόδοξης χριστιανικής παράδοσης -διαλεκτική με τον Άλλο και τίμια με τον Εαυτό της» (Διακήρυξη ΚΑΙΡΟΥ). Με βάση αυτά το ΜτΘ έχει μέλλον μόνο ως Μάθημα Παιδείας, υποχρεωτικό για όλους τους μαθητές που να καλύπτει τις ανάγκες τους ανεξάρτητα από τις θρησκευτικές ή μη δεσμεύσεις τους. Το Μτθ οφείλει να προσφέρει τις μορφωτικές προϋποθέσεις για τη διαμόρφωση ελεύθερης συνείδησης του μαθητή και τη σύνδεσή του με το θρησκευτικό, ιστορικό, πολιτιστικό και κοινωνικό περιβάλλον. Ένα τέτοιο ΜτΘ δεν μπορεί να είναι κατηχητικό ή ομολογιακό ή θρησκειολογικό. O μαθητής σήμερα, ως αυριανός πολίτης δε μπορεί να μην γνωρίζει για την Ορθοδοξία, τον Χριστιανισμό και τα άλλα θρησκεύματα. Η κατήχηση είναι σημαντικό έργο της Εκκλησίας που προϋποθέτει την ελεύθερη συμμετοχή του ανθρώπου και δεν είναι ευθύνη της Πολιτείας. Εξάλλου, το ομολογιακό μάθημα δημιουργεί προϋποθέσεις θρησκευτικού ανταγωνισμού στο χώρο του σχολείου. Κάθε ομολογία ή θρησκεία διεκδικεί για τον εαυτό της το δικό της ΜτΘ και το μάθημα γίνεται αναγκαστικά επιλεγόμενο. Από την άλλη πάλι ένα μάθημα με χαρακτήρα θρησκειολογικό βλέπει τη θρησκεία ως ιστορικό απολίθωμα του παρελθόντος ξεκομμένο από τη ζωή του ανθρώπου σήμερα.

Ένα μάθημα – και το αντίστοιχο ΠΣ – με τέτοιους στόχους δεν αρκεί να μεταφέρει αυτούσια μια έτοιμη πρόταση όπως εφαρμόζεται σε άλλες χώρες, αλλά οφείλει να λαμβάνει υπόψη την ελληνική εμπειρία επιστημονικών και εκπαιδευτικών κύκλων, όπως και τη συζήτηση για θέματα, που σχετίζονται με το μάθημα των Θρησκευτικών, όπως τις ιδιαιτερότητες της θρησκευτικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα σε σχέση με άλλες χώρες, τη θέση των θεολόγων εκπαιδευτικών-δημοσίων λειτουργών στην ελληνική εκπαίδευση, τις σχέσεις Eκκλησίας και Kράτους, τη σημασία της αναφοράς στην Ορθόδοξη πλειονότητα, τα χαρακτηριστικά της νεοελληνικής ταυτότητας, την ποικιλία θρησκευτικότητας, την παρουσία διαφόρων πολιτισμικών κοινοτήτων, την ετερότητα και μετανάστευση, καθώς και τις σύγχρονες κοινωνικές προκλήσεις.


Β. O ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ

Με βάση τα παραπάνω κριτήρια πρέπει να αναγνωρίσουμε κατ’ αρχήν τον φιλόδοξο στόχο του νέου ΠΣ που, ενώ προτείνει τη διδασκαλία ενός ΜτΘ για όλους τους μαθητές ανεξάρτητα από τη θρησκευτική τους τοποθέτηση, ταυτόχρονα δεν το αποχρωματίζει, αφού θεωρεί ως αφετηρία του την γνωριμία και κατανόηση της Ορθόδοξης χριστιανικής πίστης και ζωής. Ο συνδυασμός αυτός προφανώς δεν ήταν καθόλου εύκολος, επειδή ακριβώς τα προαναφερθέντα στοιχεία της ελληνικής πραγματικότητας αντανακλώνται στην αντινομία της ίδιας της ελληνικής κοινωνίας, η οποία από τη μια σφυρηλατείται στη μακρά ιστορική της πορεία από το βίωμα της ορθόδοξης χριστιανικής πίστης και από την άλλη – ιδιαίτερα σήμερα – είναι ανοιχτή σε ρεύματα ανθρώπων και ιδεών που καλούν σε γνωριμία και διάλογο με το διαφορετικό, ενώ ταυτόχρονα υιοθετεί με άνεση σχήματα και τρόπους ζωής που αντιστρατεύονται την εκκλησιαστική της παράδοση.

Με δεδομένο αυτό το υπόβαθρο, καταστρώθηκε ένα μάθημα που δεν εξυπηρετεί την υποχρεωτική αποδοχή της Ορθόδοξης χριστιανικής διδασκαλίας (μονοφωνικό μάθημα), ούτε όμως μεταβάλλεται σε εγκυκλοπαίδεια θρησκειολογικού υλικού, ενώ φυσικά απέχει κάθε ιδέας περί «κατασκευής» άλλης ή νέας θρησκείας. Η πρόταση αυτή υπηρετείται από τη χρήση σύγχρονων παιδαγωγικών προσεγγίσεων, όπως του κονστρουκτιβισμού και της αρχής για «θρησκευτικό γραμματισμό», ενώ υλοποιείται με την απομάκρυνση από την κρατούσα μέχρι πρόσφατα – ιδιαίτερα στο Γυμνάσιο – αυστηρά με ακαδημαϊκά πρότυπα κατανομή της ύλης σε θεολογικούς κλάδους. Ο τρόπος αυτός οργάνωσης του ΜτΘ, κατ’ εξοχήν στις πρώτες βαθμίδες της εκπαίδευσης, δεν στηριζόταν σε ισχυρά επιχειρήματα από παιδαγωγική και διδακτική σκοπιά. Ωστόσο, αντλώντας θέματα, ουσιαστικά από την ίδια ύλη, συνθέτει μια νέα πρόταση αρθρωμένη σε Θεματικές Ενότητες, συναρμόζοντας κάτω από ένα γενικό τίτλο, στοιχεία από τους κύριους θεολογικούς κλάδους. Η προσπάθεια αυτή εμπλουτίζεται διακριτικά, κατά περίπτωση, με δεδομένα άλλων χριστιανικών Ομολογιών, όπως και άλλων θρησκειών, επεκτείνοντας τα ήδη υπάρχοντα, στα μέχρι τώρα εφαρμοζόμενα ΔΕΠΠΣ-ΑΠΣ, ενώ στην διαδικασία διαπραγμάτευσης αφορμάται από ζητήματα καθημερινής ζωής, με ματιές στο στενό αλλά και στο ευρύτερο περιβάλλον των μαθητών. Από τα στοιχεία αυτά γίνεται σαφές ότι το νέο ΠΣ κινείται στη σωστή κατεύθυνση με βάση τα κριτήρια που εκθέσαμε στο Α΄ μέρος. Επειδή, όμως, η δομή του ΠΣ εξαρτάται αποκλειστικά από την παιδαγωγική εφαρμογή και την διδακτική υλοποίησή του, ξεκινά μια νέα πορεία που θα δείξει πόσο και πώς η προσπάθεια αυτή θα ενταχθεί ομαλά στην εκπαιδευτική πραγματικότητα μεταστοιχειώνοντας σε πράξη το μάθημα, όπως το οραματίζεται ο ΚΑΙΡΟΣ.

 
Γ. ΟΙ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ

Το δεύτερο θετικό στοιχείο του νέου ΠΣ είναι ότι ρητά και σύννομα εξαρτά ορθά το ΜτΘ από τις δεσμεύσεις της Ελληνικής Πολιτείας σε διεθνείς και Ευρωπαϊκές συνθήκες (Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων των Ανθρώπου), στη Σύσταση – υποχρεωτικού χαρακτήρα – του Συμβουλίου της Ευρώπης (CM/Rec (2008)12/28-7-09), σε κείμενα μεστά ευρωπαϊκής εμπειρίας με προτεινόμενα κριτήρια για τη διαμόρφωση της Θρησκευτικής Εκπαίδευσης σε κάθε κράτος μέλος (Λευκή Βίβλος για το Διαπολιτισμικό Διάλογο, Toledo Guiding Principles on Teaching about Religions and Beliefs in Public Schools) και, οπωσδήποτε, στο Ελληνικό Σύνταγμα, στο οποίο προβλέπονται η καλλιέργεια θρησκευτικής συνείδησης (άρθρο 16, παρ.2) αλλά και η θρησκευτική ελευθερία (άρθρο 13, παρ. 1). Περαιτέρω εντάσσει το ΜτΘ στους γενικότερους σκοπούς του σχεδιαζόμενου και προαναγγελλόμενου από την Ελληνική Πολιτεία Νέου Σχολείου – για τα χαρακτηριστικά του οποίου η συζήτηση είναι ακόμα ανοικτή από τη πλευρά μας – και ειδικά στο πρόγραμμα της υποχρεωτικής εκπαίδευσης ως κανονικό μάθημα και ισότιμο προς όλα τα άλλα, με φορείς εκπαίδευσης θεολόγους καθηγητές (δημοσίους υπαλλήλους), αποφοίτους των Θεολογικών Σχολών του Ελληνικού Κράτους. Μια ματιά στους συγκεκριμένους σκοπούς της εκπαίδευσης κάνει φανερή τη σχέση τους με αυτούς της φιλοσοφίας του ΠΣ για το ΜτΘ, δηλαδή πνευματική καλλιέργεια και γνωστική επάρκεια, αναλυτική και κριτική ικανότητα, γλωσσομάθεια, ερευνητικό πνεύμα και κοινωνιογνωσία.

Όσο κι αν επιδίδεται κανείς, πιστός ή άπιστος, ειδικός ή μη κλπ. σε θεωρητικές αναλύσεις για τη θέση του ΜτΘ και τους στόχους του, η νομική και πραγματική βάση της παρουσίας του στην εκπαίδευση είναι η προαναφερθείσα ελληνική και διεθνής έννομη τάξη, όπως και το σύνολο των στόχων του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος. Με την παραπάνω σύνδεση το μάθημα δεν αποτελεί πλέον τον «Μεγάλο Ασθενή», καταλαμβάνοντας την αρμόζουσα θέση του στο σχολικό πρόγραμμα· ταυτόχρονα η διασφάλιση του δημόσιου χαρακτήρα, της παρεχόμενης από επαγγελματίες ειδικούς θρησκευτικής αγωγής παρεμποδίζει την αδιαφανή και εκτός δημοκρατικού ελέγχου παρα-εκπαίδευση από άλλες πηγές (σέκτες, ΜΜΕ, κατευθυνόμενα κέντρα, θρησκευτικές οργανώσεις κ.λπ.).


Δ. Ο ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ

Αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι η σύγχρονη διδακτική μεθοδολογία που χαρακτηρίζει το νέο Πρόγραμμα, καθώς επιχειρείται μία σύγχρονη παιδαγωγική προσέγγιση της Θρησκευτικής Εκπαίδευσης, χωρίς να παραθεωρείται η ελληνική εμπειρία, όπως αυτή αποτυπώνεται στο μέσο όρο της σημερινής σχολικής τάξης και που αφορά τόσο στην προέλευση-σύνθεση του μαθητικού πληθυσμού της όσο και στο βαθμό έντασης της όποιας θρησκευτικής του δέσμευσης. Σύμφωνα με αυτήν προτείνονται νέες μέθοδοι και τεχνικές – μετά από παιδαγωγικές έρευνες – προσφοράς του μαθήματος με αναφορές στη ζωή των παιδιών και στην εμπειρία τους από τη σχέση τους με το περιβάλλον (οικογενειακό, κοινωνικό, σχολικό, θρησκευτικό). Οι στρατηγικές αυτές μάθησης αναδεικνύουν τον συνθετικό (γνωσιακό και βιωματικό) χαρακτήρα του ΜτΘ και το καθιστούν ανοιχτό σε όλους, ώστε πλέον να μην δικαιολογούνται εύκολα και άκριτα εξαιρέσεις και απαλλαγές. Το νέο ΠΣ είναι πρόγραμμα διαδικασίας (και όχι Πρόγραμμα κλειστού τύπου), το οποίο επιτρέπει στον εκπαιδευτικό να οργανώνει την ενεργό μάθηση των μαθητών του συνδυάζοντας τα θέματα του ΠΣ με την εμπειρία και τις ανάγκες των μελών της μαθητικής κοινότητας. Είναι δομημένο σε Θεματικές Ενότητες, που παραθέτουν στόχους, βασικά θέματα, δραστηριότητες και εκπαιδευτικό υλικό, επιτρέποντας στον εκπαιδευτικό να οργανώσει στο πλαίσιο κάθε Ενότητας το δικό του μικρό «αναλυτικό πρόγραμμα» για να εφαρμόσει τις κατάλληλες δραστηριότητες και να επιτύχει τους προτεινόμενους μαθησιακούς στόχους που οργανώνονται προσεκτικά πριν, κατά τη διάρκεια και μετά από κάθε Ενότητα, τάξη και κύκλο.

Οι νέες μέθοδοι υποστηρίζονται από έναν πλουσιότατο Οδηγό Εκπαιδευτικού, που περιλαμβάνει πλήθος διδακτικά παραδείγματα, οδηγίες αξιολόγησης αλλά και αναλυτική θεωρητική τεκμηρίωση. Η αξία της νέας διδακτικής πρότασης του ΠΣ έχει αναγνωρισθεί από όλους ως μια αναγκαία όσο και φυσιολογική εξέλιξη, καθώς το δασκαλοκεντρικό μοντέλο μάθησης εξάντλησε τον ιστορικό του βίο, όπως εύκολα μπορεί να αντιληφθεί κανείς σήμερα, αν αναλογισθεί τον τρόπο και το περιεχόμενο διδασκαλίας του ΜτΘ στην εποχή που ήταν μαθητής και ψηλαφήσει τα ίχνη που άφησε στη μετέπειτα ζωή του.

 
Ε. ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

Βεβαίως, όπως οποιαδήποτε προσπάθεια έτσι και το νέο ΠΣ δεν είναι απαλλαγμένο από προβλήματα, που δίνουν λαβή για κριτική αλλά θέτουν και προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπισθούν με ωριμότητα και ευθύνη. Το σημαντικότερο θετικό – κατά την άποψή μας – του νέου ΠΣ, ο καινοτόμος δηλαδή χαρακτήρας του στη διδακτική πράξη, που συνδυάζει καίρια εμπλοκή του εκπαιδευτικού όσο και των άλλων παραγόντων της εκπαιδευτικής κοινότητας (μαθητών, διεύθυνσης, συλλόγου διδασκόντων, σχολικού συμβούλου αλλά και γονέων) εμφανίζει ακριβώς και τα μεγαλύτερα προβλήματα, όπως υπαινιχθήκαμε ήδη:

α. Διαδικασία εφαρμογής. Το νέο ΠΣ εφαρμόζεται ήδη πιλοτικά για δεύτερη χρονιά με αρχικό προγραμματισμό την καθολική από το 2013-2014 και όχι σταδιακή εφαρμογή του. Όμως, η δομή του ΠΣ απαιτεί συνέπεια στη διδασκαλία του ΜτΘ στην α΄ βαθμίδα της εκπαίδευσης με προσήλωση στους στόχους που υπηρετούν μια συγκεκριμένη συνέχεια, όπως αυτή αποκαλύπτεται σταδιακά στις θεματικές ενότητες και ελέγχεται στην πορεία της από τις κατά κύκλο προσδοκώμενες επάρκειες, ώστε να προχωρήσει κανείς με απαιτήσεις στην επόμενη βαθμίδα. Μια γενική εφαρμογή οπωσδήποτε θα δημιουργήσει μεγάλα κενά σε διάφορες βαθμίδες και τάξεις. Στο πρόβλημα αυτό προστίθεται και η δυσκολία εμπλοκής των εκπαιδευτικών, καθώς οι μεν συνάδελφοι του Δημοτικού έχουν κενά στη θεολογική και θρησκειολογική τους αρχική κατάρτιση, οι δε θεολόγοι του Γυμνασίου μικρή εξοικείωση με τις νέες διδακτικές τεχνικές. Τέλος, η επιμόρφωση ειδικά κατά την διάρκεια του δεύτερου αυτού διανυόμενου χρόνου καρκινοβατεί και μάλλον έχει αφεθεί στη τύχη της. Όλα αυτά απειλούν με ακύρωση στην πράξη το νέο ΠΣ, καθώς η πλήρης αποδοχή και εφαρμογή του θα καθυστερήσει δραματικά, αν φυσικά δεν ματαιωθεί οριστικά θυσιαζόμενο στο βωμό μικροπολιτικών συμφερόντων που υπακούουν σε εκκλήσεις εξωθεσμικών και παραπολιτικών κύκλων. Συνάμα, ελλοχεύει και ο κίνδυνος, η ενδημική αδυναμία εθνικής διακομματικής συνεννόησης σε μακροπρόθεσμους σταθερούς στόχους εκπαιδευτικής πολιτικής να το ματαιώσει μέσα στη δίνη μιας απρόβλεπτης πολιτικής κρίσης, αφήνοντας μια «μαύρη τρύπα» ετών στη Θρησκευτική Εκπαίδευση και αποθαρρύνοντας τους συναδέλφους που μόχθησαν και θα συνεχίσουν να μοχθούν για την εφαρμογή του.

β. Προβλήματα περιεχομένου. Το ίδιο το περιεχόμενο είναι ανοιχτό στον κίνδυνο αλλοιώσεων στο στάδιο της εφαρμογής, ενώ ενέχει και δυσκολίες παρακολούθησης από αρκετούς εκπαιδευτικούς, που έρχονται αντιμέτωποι με άγνωστα πιθανώς γι’ αυτούς στοιχεία άλλων θρησκειών, εφόσον καλούνται να κατασκευάσουν διδακτικό υλικό και να προβαίνουν σε διδακτικές πρωτοβουλίες κ.λπ. Τα θέματα που προτείνονται στις ενότητες είναι ίσως υπερβολικά σε αριθμό και τα διαθρησκειακά παράλληλα προτείνουν πολλές φορές εξειδικευμένα θέματα, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται διλήμματα σε εκπαιδευτικούς στη διαδικασία επιλογής τους, αλλά και στην υιοθέτηση των ενδεδειγμένων στρατηγικών μάθησης. Είναι ορατός ο κίνδυνος επιλογής ανάλογα με τις προκατανοήσεις ή τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα του εκπαιδευτικού, γεγονός που θα αναιρέσει στη πράξη την ιδέα, ότι το πρόγραμμα διαδικασίας απευθύνεται κυρίως στις ανάγκες των μαθητών και όχι στις προτιμήσεις ή στην κοσμοθεωρία του διδάσκοντος, ενώ ενδέχεται να δυσχεράνει και την αξιολόγηση των μαθησιακών στόχων.

γ. Τεχνικές δυσκολίες. Το εκπαιδευτικό Υλικό που προτείνεται στις ενότητες περιορίζεται σε βιβλία του ΠΙ/ΟΕΔΒ ή σε εγκεκριμένα λογισμικά και δεν περιλαμβάνει πολυτροπικά κείμενα (Video, εικόνες κ.ά.). Βέβαια, όπως φαίνεται, κύρια πρόθεση του νέου ΠΣ είναι η άμεση εμπλοκή του εκπαιδευτικού για την ανακάλυψη ή και παραγωγή πρωτότυπου υλικού, που στηρίζεται μεταξύ άλλων στη σύγχρονη τεχνογνωσία και τεχνολογία (χρήση ΤΠΕ). Ωστόσο, επειδή δεν είναι όλοι εξοικειωμένοι με τα ζητήματα αυτά ή διστάζουν για την υιοθέτησή τους στη διδακτική διαδικασία, το ΠΣ πρέπει να κατευθύνει και να ενθαρρύνει, δίνοντας κατά περίπτωση, τα κατάλληλα ερεθίσματα μέσα από συγκεκριμένα παραδείγματα. Ακόμη, ο Οδηγός του εκπαιδευτικού περιλαμβάνει μεγάλο σε όγκο θεωρητικό υλικό, ενώ λείπουν αναλογικά, επαρκή δείγματα καλών πρακτικών για όλες τις προτεινόμενες τεχνικές. Το πρόβλημα μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη διαμόρφωση και εισαγωγή ενός υποδείγματος Φακέλου Υλικού για τον εκπαιδευτικό ή τουλάχιστον με την παροχή εξειδικευμένης συνδρομής για την διαμόρφωσή του από τον ίδιο. Επίσης, αρκετοί επιστημονικοί όροι και θεωρίες χρήζουν επεξήγησης και σύντομης ερμηνείας μέσω ενός γλωσσάριου, ενώ δεν θα ήταν άνευ λόγου και η σύνθεση ενός αλφαβητικού ευρετηρίου όρων, εννοιών, ονομάτων κ.λπ. Είναι επίσης αισθητή η απουσία μέσω παραδειγμάτων του τρόπου οργάνωσης ομάδων εργασίας σε μια σχολική τάξη και του χειρισμού των μελών τους από τον εκπαιδευτικό· αυτό τουλάχιστον έδειξε η επαφή με εκπαιδευτικούς πιλοτικών σχολείων, που αιτιολόγησαν και με αυτό το επιχείρημα τη δυσκολία τους στη διδακτική προσέγγιση του προγράμματος.

 
ΣΤ. ΑΙΤΗΜΑΤΑ

Το κείμενο αυτό δεν αποτελεί μια αποστασιοποιημένη έκθεση για το νέο Πρόγραμμα, αλλά επιδιώκει να συλλάβει και να θέσει αιτήματα για δράση στην Εκπαίδευση, ώστε να αξιοποιηθούν τα θετικά και να αντιμετωπισθούν τα παραπάνω εντοπισθέντα προβλήματα στο νέο ΠΣ προς την κατεύθυνση που ο ίδιος ο ΚΑΙΡΟΣ οραματίζεται το μάθημα. Με βάση όλες τις παραπάνω θέσεις αλλά και κρίσεις καλούμε:

α) τα μέλη μας, όσο και εκείνους που ανήκουν ευρύτερα στην θεολογική εκπαιδευτική κοινότητα αλλά και τους λοιπούς εμπλεκόμενους στη διδασκαλία του ΜτΘ να οργανώσουν τη διδακτική τους παρέμβαση με στόχο να δώσουν υπόσταση στο νέο ΠΣ ανάλογη προς τη συγκεκριμένη μαθητική κοινότητα με τις εμπειρίες και τα προβλήματά της, αντιμετωπίζοντας το ΠΣ με παιδαγωγική ευαισθησία και κριτική στάση, όπου απαιτείται, χωρίς προκαταλήψεις και φοβίες. Ο ΚΑΙΡΟΣ στέκεται και θα σταθεί αλληλέγγυος και αρωγός στο πεδίο παρέμβασης των συναδέλφων με υποστηρικτικές δράσεις, σεμινάρια, παροχή διδακτικού υλικού κ.λπ.

β) η Πολιτεία να αναλάβει αποφασιστικά την ολοκλήρωση του έργου που η ίδια έθεσε σε κίνηση με ουσιαστική και συστηματική οργάνωση της επιμόρφωσης, κάλυψη των διδακτικών κενών, υποστήριξη των επιμορφωτών, σχολικών συμβούλων κ.λπ., με παρεμβάσεις στην οργάνωση των σχολικών χώρων (αίθουσες, εξοπλισμός, ωρολόγιο πρόγραμμα που απαιτεί συνεχόμενα δίωρα κ.λπ.).

γ) τους μηχανισμούς κατάρτισης των εκπαιδευτικών (Παιδαγωγικά Τμήματα, Θεολογικές Σχολές) να κινητοποιηθούν προς την κατεύθυνση του αναγκαίου εκσυγχρονισμού των προγραμμάτων τους, ώστε το ΜτΘ να υποστηριχθεί στο μέλλον από πλήρως καταρτισμένους νέους εκπαιδευτικούς και να αναληφθούν ταυτόχρονα οι απαραίτητες πρωτοβουλίες για την έγκυρη επιμόρφωση των παλαιοτέρων.

Υπενθυμίζοντας το βασικό αξίωμα της διδακτικής πράξης ότι ψυχή και κινητήριος μοχλός της εκπαιδευτικής διαδικασίας δεν είναι τα Προγράμματα ούτε το διδακτικό υλικό ούτε τα τεχνικά μέσα, παρά ο Δάσκαλος, καλούμε, πρωτίστως, τους συναδέλφους κάθε βαθμίδας σε επαγρύπνηση, συστηματική και αδιάλειπτη συνεργασία, ώστε το ΜτΘ να μην χάσει μια ιστορική ευκαιρία για τη διακονία του νέου ανθρώπου και πολίτη στις ποικίλες ανάγκες του σε καιρούς δύσκολους για την πατρίδα μας.



Από το Δ.Σ
Χολαργός 23-2-2013

Αββά Κασσιανού: περί λύπης και διακρίσεως

Γράφει ο π. Βασίλειος Ι. Καλλιακμάνης

α) Στη Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών οι Άγιοι Μακάριος Νοταράς και Νικόδημος Αγιορείτης περιέλαβαν μεταξύ των άλλων αγιοπατερικών κειμένων και δύο έργα ενός λατίνου πατρός της Εκκλησίας, του Οσίου Κασσιανού. Tόσο το πρώτο, «Περί των οκτώ λογισμών της κακίας», όσο και το δεύτερο, «Περί διακρίσεως», «αποστάζουν παντοδαπή ωφέλεια και χάρη».
β) Ο όσιος Κασσιανός, προφανώς από τη Ρώμη, ασκήθηκε σε μοναστικά κέντρα της Βηθλεέμ και της Αιγύπτου, όπου ήλθε σε επαφή με σπουδαίους ασκητές και χαρισματικούς αββάδες. Από αυτούς μυήθηκε στη ζωή του Πνεύματος. Επισκέφθηκε ακόμη την Κωνσταντινούπολη και υπήρξε μαθητής του Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου. Μετά την εξορία του Χρυσοστόμου μετέβη στη Ρώμη, ζητώντας συμπαράσταση από τον πάπα Ιννοκέντιο Α’ για τον εξόριστο διδάσκαλό του. Τέλος, ίδρυσε δύο μοναστήρια στην περιοχή της Μασσαλίας. Η Εκκλησία τον τιμά στις 29 Φεβρουαρίου.
γ) Εντύπωση προξενεί ότι ανάμεσα στους οκτώ λογισμούς της κακίας ο Όσιος Κασσιανός περιλαμβάνει τη λύπη, η οποία τραυματίζει θανάσιμα την ψυχή και οδηγεί στην απελπισία, την πλήξη και τη μελαγχολία. Η λύπη είναι αρρώστια ψυχική, που εμποδίζει την προσευχή και προέρχεται από την οργή εξαιτίας διάψευσης προσδοκιών, από την απώλεια κέρδους ή από κάποια προσβολή. Ο κυριευμένος από λύπη είναι ευερέθιστος, ανυπόμονος, αμετάπειστος, θυμώδης, μνησίκακος, πλήρης ακάρπου πένθους και οδυνηρής απόγνωσης. Το πάθος αυτό πρέπει να αποφεύγεται, όπως η πορνεία και η φιλαργυρία, τονίζει ο όσιος.
δ) Όμως υπάρχει και η κατά Θεόν λύπη που είναι σωτήρια, διότι οδηγεί στη μετάνοια και την αγαθή ελπίδα. Η κατά Θεόν λύπη «τη χαρά σύμμεικτος υπάρχει». Ο κατά Θεόν λυπούμενος, επειδή ελπίζει στην πνευματική τελείωση και στην απολαβή των μελλόντων αγαθών, είναι ιλαρός, ευπροσήγορος, ταπεινός, πράος, ανεξίκακος και υπομονετικός σε κάθε αγαθό κόπο και συντριβή. Έτσι γεννιούνται οι καρποί του Αγίου Πνεύματος: αγάπη, χαρά, ειρήνη, μακροθυμία, καλοσύνη, πίστη, πραότητα και εγκράτεια (βλ. Γαλ. 5,22-23).
ε) Να σημειωθεί ακόμη ότι μέγιστη σημασία αποδίδει ο Όσιος Κασσιανός στην αρετή της διάκρισης. Διηγείται ότι στη σκήτη της Θηβαΐδας είχαν συγκεντρωθεί πολλοί γέροντες και συζητούσαν για την τελειότητα της αρετής και πώς μπορεί να φυλαχθεί ο μοναχός από τις παγίδες του πονηρού, για να προσεγγίσει τον Θεό. Ο καθένας κατέθετε τη δική του γνώμη δίδοντας την πρώτη θέση σε κάποια αρετή. Άλλοι πρόβαλλαν τη νηστεία και την αγρυπνία, άλλοι την αγνότητα, την ακτημοσύνη και την καταφρόνηση των υλικών αγαθών, ενώ άλλοι την ελεημοσύνη και διάφορες άλλες αρετές.
στ) Τελευταίος μίλησε ο Αββάς Αντώνιος. Όλες οι αρετές είναι απαραίτητες, είπε, αλλά δεν επιτρέπεται να δώσουμε σε αυτές τα πρωτεία, διότι πάντα υπάρχει ο κίνδυνος της πλάνης, είτε από την υπερβολή είτε από την έλλειψη. Η διάκριση ως «οφθαλμός της ψυχής» εκπαιδεύει τον νηπτικό να μην παραβιάζει από υπερβολικό ζήλο και έπαρση το μέτρο. Χωρίς το χάρισμα της διακρίσεως καμιά αρετή δεν μπορεί να είναι ασφαλής μέχρι τέλους. Έτσι η διάκριση «πασών των αρετών γεννήτρια και φύλαξ υπάρχει». Με τη γνώμη του Οσίου Αντωνίου συμφώνησαν και οι υπόλοιποι Πατέρες.
ζ) Από τα παραπάνω γίνεται ολοφάνερο πόσο επίκαιρη είναι η διδασκαλία του Οσίου Κασσιανού και πώς μπορεί να προσφέρει μήνυμα αυτογνωσίας και ελπίδας στον σύγχρονο απελπισμένο άνθρωπο. Πρόσφατη έρευνα θεωρεί τους Έλληνες ως τους πιο απαισιόδοξους πολίτες ανάμεσα σε 58 χώρες του πλανήτη. Κι αυτό διότι έχουμε κυριευθεί από την εμπαθή λύπη και έχουμε χάσει το μέτρο. Μήπως είναι καιρός να ανανήψουμε και να θέσουμε στο κέντρο της ζωής μας τον πνευματικό πλούτο του Ευαγγελίου και των Αγίων Πατέρων, που θα μας ανοίξουν ένα παράθυρο στην ελπίδα;

Πηγή: http://www.makthes.gr/news/opinions/100768/

Καθηγητής Ιωάννης Β. Κογκούλης, Το μάθημα των Θρησκευτικών -μάθημα Παιδείας και Ελληνορθόδοξης κληρονομιάς- ως «σημείον αντιλεγόμενον»

Στην ιστοσελίδα του Τμήματος Θεολογίας με ευστοχία σημειώνεται, ότι «Βασικός στόχος του είναι να προετοιμάσει, πρώτο, τους μελλοντικούς Θεολόγους εκπαιδευτικούς που θα στελεχώσουν τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, δεύτερο, θεολογικά καταρτισμένους κληρικούς που θα στελεχώσουν την Εκκλησία, τρίτο στελέχη για διαφόρους πολιτιστικούς, εκκλησιαστικούς και κοινωνικούς οργανισμούς, τέταρτο, τους μελλοντικούς επιστήμονες που θα ασχολούνται με τη μελέτη αφενός της χριστιανικής θεολογίας, με ιδιαίτερη έμφαση στην Ορθόδοξη Θεολογία και παράδοση, και αφετέρου της θρησκείας και της σχέσης με την κοινωνία και τον πολιτισμό». (βλ. www.ecclesia.gr). Μάλιστα για την υλοποίηση του πρώτου στόχου, δηλαδή την Ψυχοπαιδαγωγική και Διδακτική προετοιμασία των θεολόγων εκπαιδευτικών, το Τμήμα μας διαθέτει Υποτομέα Παιδαγωγικής στελεχωμένο παλαιότερα και τώρα από τέσσερα μέλη ΔΕΠ, όπως επίσης και Εργαστήριο Παιδαγωγικής. Κατά συνέπεια ήδη από καιρό οφείλαμε να προβληματιστούμε πάνω στα Νέα πιλοτικά Αναλυτικά Προγράμματά του (Δημοτικού – Γυμνασίου) του μαθήματος των Θρησκευτικών (ΜΘ). Παρά ταύτα, έστω και μετά τη μεγάλη αυτή καθυστέρηση, πιστεύω πως θα διαθέσουμε τον απαιτούμενο χρόνο για να τοποθετηθούμε υπεύθυνα πάνω στο εν λόγω θέμα.
Επειδή ως προς το καλούμενο ΜΘ, το οποίο τελευταία με αφορμή τα Νέα πιλοτικά Αναλυτικά Προγράμματά του (Δημοτικού – Γυμνασίου) οδήγησε τον θεολογικό κόσμο, και όχι μόνο, σε ένα θεολογικό διχασμό, υπάρχουν οι δύο ακόλουθοι ισχυρισμοί:
α) Ό, τι μέχρι χθες θεωρείτο αυτονόητο ως προς την υποχρεωτική διδασκαλία του ΜΘ στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια εκπαίδευση δεν ισχύει σήμερα και
β) Δεν μπορεί το εν λόγω μάθημα να έχει κατηχητικό και ομολογιακό χαρακτήρα,
εισαγωγικά θα ήθελα να αναφέρω τα ακόλουθα:
Το ΜΘ, καρπός του Διαφωτισμού, εντάχθηκε στα Αναλυτικά Προγράμματα των Ελληνικών σχολείων με την ίδρυση του Ελληνικού κράτους και αποτελούσε αντιγραφή των αντίστοιχων Βαυαρικών. Στο δικό μας το χώρο δεν υπήρχε ξεχωριστό μάθημα που να διακονήσει την υγιή Παιδεία και την ιδιοπροσωπία, την ταυτότητα του Γένους μας. Στο ρωμαίικο η διαπαιδαγώγηση και η καλλιέργεια του ήθους των μαθητών πραγματοποιούταν μέσα από όλα τα μαθήματα.

 
Περισσότερα στο:  ΘΕΟΛΟΓΙΚΑ ΔΡΩΜΕΝΑ

Το μάθημα των Θρησκευτικών: Μια άλλη άποψη

του Τρύφωνα Τσομπάνη, Λέκτορα Θεολογικής Α.Π.Θ.

Το έχει η ιστορία της φυλής μας,συχνά να συμφωνούμε διαφωνούντες ή να διαφωνούμε συμφωνούντες, με αποτέλεσμα μετά από λίγο καιρό να μη μπορούμε να βγάλουμε άκρη. Αυτή η περίεργη κατάσταση που θυμίζει Βαβέλ, συχνά μας ταλαιπωρεί κυρίως όταν τίθενται κάποια θέματα στο τραπέζι του διαλόγου, και ενώ τα θέματα θα μπορούσαν να λυθούν σε πολύ λίγο χρόνο, αναλισκόμαστε σε συζητήσεις επί συζητήσεων, σε γνωματεύσεις και ειδικά συνέδρια, σε επιτροπές και παραεπιτροπές, που ποτέ δεν παράγουν αποτέλεσμα και στο τέλος αυτός που θέλει να κάνει το δικό του (δηλ. το κράτος στην προκειμένη περίπτωση), περνά την θέση του όπως θέλει και εμείς ακόμα να συζητάμε. Παρακολουθούμε τον τελευταίο καιρό να εντείνεται η κόντρα σχετικά με το μάθημα των θρησκευτικών στα σχολεία και κυρίως στο να περάσουμε στο Υπουργείο τη θέση μας, για τον χαρακτήρα του μαθήματος, αν τελικά θα είναι «ομολογιακός-κατηχητικός» ή αν θα έχει «θρησκειολογικό» περιεχόμενο. Στον διάλογο έχουν εμπλακεί Εκκλησία,Σωματεία, Σύλλογοι Θεολόγων και Θεολογούντων, ακαδημαϊκοί δάσκαλοι, επιστήμονες ειδικοί και μη ειδικοί, σύλλογοι γονέων, Μοναχοί και Αγιορείτες Πατέρες, που άφησαν προς στιγμήν την μοναχική τους γαλήνη και ενεπλάκησαν στα κοινά του βίου μας, άλλοτε κατευναστικά και άλλοτε πυροδοτικά, απευθύνουν έκκληση για τη σωτηρία της ορθόδοξης νεολαίας και της ελληνικής φυλής, μερικές φορές μάλιστα αμφισβητώντας την εντιμότητα και την ορθοδοξία των «αντιφρονούντων». Προφανώς όλοι θεωρούμε εαυτούς αρμοδίους να αγωνιστούμε ώστε να σώσουμε τον κόσμο από την επερχόμενη καταστροφή του νέου νόμου. Αγνοώντας ίσως πως η σωτηρία του ανθρώπου και της νεολαίας μας, δεν ανήκει στη σφαίρα των αρμοδιοτήτων μας παρά μόνο στο χέρι του Θεού.

Έψαξα να βρώ αν κάτι παρόμοιο συνέβη με αντίστοιχους φορείς και συλλόγους για άλλα μαθήματα που διδάσκονται στα σχολειά μας τα παιδιά, π.χ φυσική , μαθηματικά κλπ, αλλά με έκπληξη είδα να μην υπάρχουν αντιδράσεις για τέτοιου είδους θέματα. Η μόνη αντίδραση που κατά καιρούς κατεγράφη, ήταν για το μάθημα των αρχαίων, όχι από τις Φιλοσοφικές σχολές και τους φιλολόγους, αλλά από τους ίδιους κύκλους που ασχολούνται τώρα με το μάθημα των θρησκευτικών. Βεβαίως η δυναμική αντίδραση όλων μας, για την ιστορική αλήθεια της Σμύρνης και τις παιδαριώδεις ιστορικές ανακρίβειες της κ.Ρεπούση, ήταν κάτι θεμιτό και αναγκαίο, γιατί την ιστορία μας την διασώζουμε εμείς, ενώ την Εκκλησία ο Θεός. Εντούτοις παρά το γεγονός ότι η επίσημη Εκκλησία δια της Ιεράς Συνόδου κατέθεσε τις απόψεις της, ως ο κατ΄εξοχήν αρμόδιος φορέας γι΄αυτό, όμως η συζήτηση εντείνεται χωρίς να υπάρχει λογική εξήγηση. Δηλαδή η θέση της επίσημης Εκκλησίας δεν μας καλύπτει και πρέπει οπωσδήποτε να ληφθεί υπόψιν και η θέση του καθενός ενδιαφερομένου;

Από την άλλη αναρωτιέμαι, ποιος είναι αρμόδιος για την μόρφωση των παιδιών μας;

- Φυσικά το Υπουργείο παιδείας.

-Ποιος είναι υπεύθυνος για την κατήχηση και την κατά Χριστόν αγωγή του λαού;

-Φυσικά η Εκκλησία, η ενορία, θα απαντήσουμε.

Γιατί λοιπόν δεν αναλαμβάνει ο καθείς την ευθύνη του, απέναντι στο Θεό και τους ανθρώπους;

Από πότε η εκκλησία και οι αγωνιώντες χριστιανοί και θεολόγοι εκχωρήσαμε το δικαίωμα της εκκλησίας να κατηχεί το λαό μας στο Κράτος και στο Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων και ζητούμε να γίνει δεκτή η θέση μας για τον τρόπο διδασκαλίας των μαθημάτων και κατήχησης των νέων; Δεν υπάρχουν αρμόδιοι ειδικοί επιστήμονες γι αυτό;

Δεν έχουν ακούσει ποτέ παράγοντες του Υπουργείου να λένε ότι εμείς είμαστε Υπουργείο Παιδείας και θρησκευμάτων και όχι ορθοδόξου εκκλησίας;

Μπορεί να μη συμφωνούμε, να μη μας αρέσει, αλλά έτσι είναι τα πράγματα. Δεν μπορούμε να αλλάξουμε τη δομή του κράτους.

Με ποια λογική ζητούμε ή υπαγορεύουμε σε ένα κράτος άσχετο ή και θρησκευτικά άχρωμο , να διδάξει στα παιδιά μας αυτό που θα έπρεπε λογικά να διδάσκουμε εμείς ως εκκλησία και ως οικογένεια; Γιατί η ραθυμία , για την αποστολή μας, πετιέται σαν μπαλάκι στα γραφεία του υπουργείου;

Ακόμα και για το μάθημα των αρχαίων ελληνικών, όταν κατά καιρούς ακούγονται εκκλησιαστικοί άνδρες να κατακεραυνώνουν το κράτος για την κατάργηση των αρχαίων, αναρωτιέμαι για τη λογική και την απεμπόληση του δικαιώματός μας , να διδάξουμε τη γλώσσα μας στο λαό και στα παιδιά του μέσα από τον πλούτο της ορθόδοξης λατρείας. Μήπως τελικά ο Θεός μας όρισε στη διακονία Του για να διδάσκουμε τον Λόγο της Αληθείας και της πατρώας γλωσσικής κληρονομιάς και μείς αγωνιζόμαστε , με λάθος τρόπο πάλι,να μεταφράσουμε ό,τι η ραθυμία και η απαιδευσιά του νεοέλληνα θεωρεί δύσκολο προς κατανόηση , ενώ με περισσή ευκολία μαθαίνουν 4 ξένες γλώσσες;

Κι αν το κράτος ολιγωρεί ή αθεϊζει, εμείς θα επιμένουμε στη συνταγματική επιταγή, όπου «το κράτος έχει την ευθύνη της δωρεάν παιδείας και της χριστιανικής αγωγής»; Οι συνταγματικοί νόμοι είναι αυτοί που κατοχυρώνουν την πίστη μας;

Από την άλλη ακούω πολλούς αδελφούς και πατέρες να υπερθεματίζουν για ένα μάθημα Ομολογιακό και κατηχητικό, και πάλι αναρωτιέμαι ποιός δάσκαλος θα διδάξει ένα ομολογιακό μάθημα, αφού δεν έχει ούτε τις γνώσεις ούτε τις προϋποθέσεις, ούτε την όρεξη να κάνει τον κατηχητή στο Δημοτικό; Είναι γνωστό ότι τα θρησκευτικά διδάσκονται στα σχολεία μας, μόνο όπου ο Δάσκαλος έχει σχέση με την εκκλησία. Όπου αυτή η σχέση είναι προβληματική , το μάθημα το παραδίδουν οι μαθητές, κάθε φορά και ένα παιδί αναλαμβάνει να παρουσιάσει το επόμενο μάθημα.

Όσοι έχουμε παιδιά στα σχολεία ξέρουμε.

Από την άλλη, γιατί είμαστε τόσο σίγουροι ότι οι απόφοιτοι των Θεολογικών μας σχολών, έχουν τη δύναμη και τη δυνατότητα να εμφανιστούν ως ομολογητές στα σχολεία;

Αγνοείται άραγε το πώς εισέρχονται τα παιδιά στο πανεπιστήμιο; Θα αγνοείτε βέβαια και το πόσα παρακολουθούν τα μαθήματα για να αποκτήσουν θεολογικές γνώσεις.

Ας μην έχουμε ως δεδομένο ότι οι θεολογικές σχολές βγάζουν Χρυσοστόμους και Παλαμάδες, έτοιμους να μεταδώσουν και να θυσιαστούν για την πίστη. Για να μη πω για τους κληρικούς-φοιτητές, που από τους 15 εγγεγραμμένους στο εξάμηνο,παρακολουθεί ένας (1).

Εγώ δεν λέω να μη κάνουμε πόλεμο,να κάνουμε, αλλά χρειάζεται και ετοιμοπόλεμος στρατός γι αυτό.

Ή μήπως όσοι πιστεύουν σε ένα θρησκειολογικό μάθημα, έχουν την εντύπωση ότι με 24ώρες που διδάχτηκαν Θρησκειολογία, έχουν την επιστημονική επάρκεια να διδάξουν ξένα θρησκεύματα;

Μήπως έτσι ανοίγουμε την πόρτα του ελληνικού σχολείου στον κάθε Ιμάμη ή Πάστορα, ή Μάρτυρα του Ιεχωβά να μπει στο σχολειό των παιδιών μας και να αναλάβει αυτός ως ειδικός τη διδασκαλία της πίστης του, στους έστω 5 μαθητές του σχολείου; Φαντάζεστε τι μπορεί να σημαίνει αυτό σε ένα σχολείο όπου ο θεολόγος δεν θα ομολογεί έργω και λόγω την πίστη του, ενώ ο επικοινωνιακός Πάστορας θα προσφέρει ακόμα και «φύκια για μεταξωτές κορδέλες», στα πλαίσια της επικοινωνιακής πολιτικής του ;

Καλός ο αγώνας και η αγωνία μας,αλλά ας ξεκινήσουμε όχι από του χρέος του κράτους απέναντι στα παιδιά μας, αλλά από το δικό μας χρέος ως Εκκλησία, ως οικογένεια, ως ενορία, απέναντι στα παιδιά. Ο Θεός και η Εκκλησία Του, σ΄εμάς εμπιστεύθηκαν την κατά Θεόν αγωγή και προκοπή των παιδιών μας. Σ΄εμάς εμπιστεύθηκαν να μορφώσουμε τον Χριστό στις καρδιές τους, σ΄εμάς πέφτει το βάρος να κατηχήσουμε και να μυσταγωγήσουμε τον λαό Του. Εμείς θα δώσουμε λόγο, κι όχι ο Υπουργός.

Όταν ο Θεολόγος μπει μέσα στην τάξη του, κανένα Υπουργείο δεν θα του πει πώς να μιλήσει και τι να διδάξει στα παιδιά. Κανένα πρόγραμμα σπουδών δεν μπορεί να μπει ανάμεσα στο δάσκαλο και τον μαθητή, όταν ο δεσμός της αγάπης και της εμπιστοσύνης συνδέουν δάσκαλο και μαθητή, κανένας δεν μπορεί να εμποδίσει τον θεολόγο, να μιλά στο θεό για τους μαθητές του και στους μαθητές του για τον θεό, για τον τρόπο που τον ζεί και στο μέτρο που τον ζεί. Τα παιδιά μας είναι πανέξυπνα και μπορούν εύκολα να αντιληφθούν αν ο καθηγητής κοροϊδεύει κι αυτά και το Θεό.

Με πολύ συγκίνηση θυμούμαι τον μαθητή μου Ισμίρ, από την Αλβανία, όταν παρακάλεσε να παρακολουθεί το μάθημα και να τον εξετάζω κάθε φορά. Το έκανα πάντα, γιατί δε μπορούσα να του αρνηθώ τη χαρά να μιλάει στους ορθόδοξους συμμαθητές του, για έναν θεό που δεν γνώριζε προσωπικά, και αυτοί κάθε φορά τον χειροκροτούσαν. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τη λάμψη των ματιών του, όταν μιλούσε για τη Σταύρωση και για την Παναγιά. Όταν κάποτε τους διάβασα το υμνογράφημα του Γεωργίου του Ακροπολίτου « δός μοι τούτον τον ξένον», μόνο τα δικά του μάτια έλαμψαν από συγκίνηση κι ίσως από χαρά ,για την αγάπη του Θεού που δεν γνώριζε.
 

Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου


Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου
για την Ορθόδοξη Ιεραποστολή στην Άπω Ανατολή με προσκεκλημένο τον Σεβ. Μητροπολίτη Χονγκ Κόνγκ κ. Νεκτάριο


Με μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκε η εκδήλωση της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με τον Σύλλογο Ορθοδόξου Ιεραποστολής «Οι Τρεις Ιεράρχες», την Κυριακή 24 Φεβρουαρίου 2013, και που έλαβε χώρα στη μεγάλη αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου της Ιεράς Μητροπόλεως Δημητριάδος. Στην εκδήλωση πλην του προσκεκλημένου ομιλητή Σεβ. Μητροπολίτη Χονκ Κονγκ κ. Νεκταρίου παρευρίσκονταν επίσης και οι Σεβ. Μητροπολίτες Σιγκαπούρης κ. Κωνσταντίνος και Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος, καθώς και πλήθος κόσμου, κληρικοί και λαϊκοί. Την εκδήλωση άνοιξε με εισαγωγικές σκέψεις για το νόημα και την κεντρική θέση της ιεραποστολής στη συγκρότηση και τη ζωή της Εκκλησίας καθώς και για τον εξ ορισμού διαλογικό χαρακτήρα της θεολογίας ο Διευθυντής της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Δρ Παντελής Καλαϊτζίδης, ο οποίος και παρουσίασε στο ακροατήριο τον ομιλητή, ενώ χαιρετισμό στην εκδήλωση απήυθυνε ο Πρόεδρος του Συλλόγου «ΟΙ Τρεις Ιεαράρχες» φιλόλογος κ. Ιωάννης Πατρίκος, αναφερόμενος στο ιστορικό και στις ιεραποστολικές δράσεις του συλλόγου που συνδιοργάνωσε την εκδήλωση. Στη συνέχεια το λόγο πήρε ο Ιεραπόστολος Ιεράρχης του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ο Σεβ. Μητροπολίτης Χονγκ Κόνγκ κ. Νεκτάριος, ο οποίος και ανέπτυξε το θέμα «Η Ορθόδοξη Ιεραποστολή στην Άπω Ανατολή».  Ο Σεβασμιώτατος με τη βοήθεια διαφανειών και άλλου οπτικού υλικού παρουσίασε το ιεραποστολικό έργο που επιτελείται με την ευθύνη του Οικουμενικού Πατριαρχείου στις χώρες της Άπω Ανατολής, και ιδιαίτερα στο Χονγκ Κονγκ, τη Σιγκαπούρη, την Ινδία, την Ινδονησία, την Ταιβάν και τις Φιλιππίνες. Μίλησε για την οργάνωση και τη δομή των εκεί Ορθόδοξων κοινοτήτων, τον αριθμό των μελών-πιστών, αλλά και τα προβλήματα και τις προκλήσεις που υπάρχουν, ανάμεσα στα οποία ξεχώρισε την έλλειψη ιεραποστόλων και κληρικών καθώς και την τεράστια γεωγραφική έκταση που καλούνται να καλύψουν οι δύο ορθόδοξες μητροπόλεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου, την επείγουσα και επιτακτική ανάγκη λειτουργικών μεταφράσεων στις δεκάδες ή και εκατοντάδες τοπικές γλώσσες και διαλέκτους, την οικονομική στενότητα και τη φτώχεια, τον εθνοφυλετισμό και τον θρησκευτικό φανατισμό και φονταμενταλισμό, κ. ά. Ο Σεβασμιώτατος αφού παρουσίασε τις ιεραποστολικές δράσεις των δύο ορθοδόξων μητροπόλεων της περιοχής (Χονκ Κονγκ και Σιγκαπούρης) οι οποίες περιλαμβάνουν, ανάμεσα στα άλλα, τις μεταφράσεις λειτουργικών και θεολογικών βιβλίων, σεμινάρια για τους κληρικούς, αγιογραφικές και κατηχητικές συνάξεις, το διαδικτυακό Θεολογικό Σεμινάριο (www.theology.cn), ιεραποστολικές εξορμήσεις σε διάφορες περιοχές και τελέσεις ιερών ακολουθιών, υποτροφίες σε υποψήφιους κληρικούς, διαλέξεις περί ορθοδόξου θεολογίας σε κολλέγια και πανεπιστήμια, διοργανώσεις εκθέσεων ορθόδοξου χριστιανικού βιβλίου και βυζαντινής αγιογραφίας, την έκδοση του τριμηνιαίο περιοδικού «The Censer», κατηχητικά φυλλάδια σε διάφορες τοπικές διαλέκτους, κ. ά., τόνισε τη σημασία της προσφοράς ανθρωπιστικής και ιατροφαρμακευτικής βοήθειας σε λαούς που συχνά ζουν κάτω από συνθήκες απόλυτης φτώχειας και εξαθλίωσης σε χώρες όπως αυτές της Άπω Ανατολής με τις ακραίες οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες. Η εκδήλωση έκλεισε με καταληκτήρια προσλαλιά του Σεβ. Μητροπολίτη Δημητριάδος κ. Ιγνατίου ο οποίος, αφού υπενθυμίσε τους ακατάλυτους πνευματικούς δεσμούς που τον συνδέουν τόσο με τον Σεβ. Μητροπολιτη Χονκ Κονγκ κ. Νεκτάριο όσο και με τον κατά σάρκα αδελφό του Σεβ. Μητροπολίτη Σιγκαπούρης κ. Κωνσταντίνο, ευχαρίστησε θερμά τον Ιεραπόστολο ιεράρχη για την παρουσία του στον Βόλο και τον διαβεβαίωσε για την αμέριστη συμπαράσταση και υποστήριξη της Μητροπόλεως Δημητριάδος στο σημαντικό έργο που επιτελείται στην Άπω Ανατολή.
 

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ: Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΙΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

 
ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
ΕΙΔΙΚΗ ΣΥΝΟΔΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΥΝΑΙΚΕΙΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ
ΔΙΑΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΓΥΝΑΙΚΩΝ
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ
Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΙΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
Αθήνα 2 Μαρτίου 2013 / 10:00 – 15:00
(Βασιλείου του Μεγάλου 15, Αθήνα – Στάση ΚΑΜΠΑ, οδός Πειραιώς)
Πρόγραμμα
9:30 -10:00 Εγγραφές
10:00 - 10:30 Χαιρετισμοί
10:30 - 11:45 Α΄ Συνεδρία
Οι διαστάσεις της κοινωνικό-οικονομικής κρίσης και Γυναίκες
Συντονίστρια: Βαρβάρα Μεταλληνού, μέλος ΕΣΕΓΘ
Ευανθία Αδαμτζίλογλου, Θεολόγος, μέλος ΕΣΕΓΘ
Βιβλικά παραδείγματα κοινωνικό-οικονομικής κρίσης
Ευγενία Κατούφα Δημοσιογράφος, μέλος ΕΣΕΓΘ:
Η οικονομική κρίση και οι επιπτώσεις στις γυναίκες
Δημήτρης Καραγιάννης, ψυχίατρος:
Επιπτώσεις της κρίσης στη ζωή και τη συναισθηματική μας ισορροπία:
Προτάσεις – τρόποι διεξόδου

11:45 - 12:30 Διάλλειμα – καφές

12:30 – 13:45 Β΄ Συνεδρία
Η συμβολή των γυναικών στην Αντιμετώπιση των επιπτώσεων
Συντονίστρια: Γλυκερία Αντωνέλλου, μέλος ΕΣΕΓΘ
Νίκη Παπαγεωργίου, κοινωνιολόγος, αν. καθηγήτρια ΑΠΘ
Γυναίκες, οικονομική κρίση και κοινωνική αλληλεγγύη
Ελένη Κασσελούρη Θεολόγος, διδάσκουσα στο Ε.Α.Π.
Εκκλησιαστικός λόγος και εκκλησιαστικές πρακτικές σε περίοδο κοινωνικό-οικονομικής κρίσης
Χριστίνα Βάγια, καθηγήτρια Κοινωνικής Εργασίας, μέλος ΕΣΕΓΘ
Αντιμετωπίζοντας την κρίση στην κοινότητα / ενορία με την βοήθεια της κοινωνικής Δικτύωσης

14:00 - 15:00 Συζήτηση Προτάσεων με το ακροατήριο
Συντονίστρια: Νινέττα – Λαμπρινή Ζώη, μέλος ΕΣΕΓΘ
15:00 Κλείσιμο της Ημερίδας
 

Παρασκευή 22 Φεβρουαρίου 2013

Η «Αποστολή» της Αρχιεπισκοπής Αθηνών στον Οικουμενικό Πατριάρχη

Κωνσταντινούπολη, ρεπορτάζ-φωτογραφίες του Νίκου Μαγγίνα
 
Τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο ενημέρωσε σήμερα για το φιλανθρωπικό έργο του Οργανισμού «Αποστολή» της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών ο Γενικός Διευθυντής του, Κωνσταντίνος Δήμτσας.
Ο κ. Δήμτσας χαρακτήρισε ως ευλογία τη συνάντηση με τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο και ανέφερε ότι με την ευχή του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Ιερωνύμου η «Αποστολή» περιέθαλψε το 2012 πάνω από 1.945.000 εμπεριστάτους συνανθρώπους μας ανεξαρτήτως χρώματος, θρησκείας και φυλής.Επίσης ανέφερε ότι με εντολή του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου επισκέφθηκε και συνέδραμε Μητροπόλεις της δικαιοδοσίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου στον Ελλαδικό χώρο, μεταξύ άλλων, τις Μητροπόλεις Σύμης, Καρπάθου, Κισάμου και Σελίνου, Κώου.
 
 
Ο κ. Δήμτσας στάθηκε στο Χριστουγεννιάτικο μήνυμα του Οικουμενικού Πατριάρχου με το οποίο χαρακτήριζε ως έτος πανανθρώπινης αλληλεγγύης το 2013 και ζήτησε την Πατριαρχική ευλογία και την πατρική στοργή στις προσπάθειες της «Αποστολής».
Ακόμη έκανε ιδιαίτερη αναφορά στη στήριξη της Αρχιεπισκοπής Αμερικής καθώς και άλλων Επαρχιών του Θρόνου στο Εξωτερικό. Να σημειωθεί ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης παρότρυνε Μητροπολίτες των Επαρχιών του στο Εξωτερικό να στηρίξουν τις φιλανθρωπικές δραστηριότητες της «Αποστολής».
 
«Παρακολουθούμε το έργο της Αρχιεπισκοπής και ιδιαίτερα της «Αποστολής», είμεθα περήφανοι γιατί η Εκκλησία της Ελλάδος βρίσκεται στο πλευρό εκείνων που έχουν ανάγκη. Το έργο σας εκτιμάται και ευρύτατα και εκτός ελλαδικού χώρου».
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης είπε ότι η Μητέρα Εκκλησία και προσωπικά επευλογούμε και στηρίζουμε την επαινετή προσπάθεια και τις φιλανθρωπικές δραστηριότητες της «Αποστολής».
 

 

Ανδρέας Αργυρόπουλος: Απαλλαγές! Θα πάει μακριά η βαλίτσα;

Το καλοκαίρι του 2008 επί υπουργίας Στυλιανίδη το μάθημα των Θρησκευτικών δέχθηκε τη χειρότερη πισώπλατη μαχαιριά όλων των εποχών. Όπως θυμόμαστε όλοι, κατακαλόκαιρο, άρχισε ένα «πάρτυ» εγκυκλίων σχετικών με τη δυνατότητα απαλλαγής από το μάθημά μας. Το περιεχόμενο κάθε μίας προκαλούσε περισσότερη σύγχυση στον εκπαιδευτικό κόσμο από ό,τι η προηγούμενη. Και μόνο το γεγονός της έκδοσης τριών εγκυκλίων σε μικρό χρονικό διάστημα για το ίδιο θέμα φανέρωνε και έλλειψη σοβαρότητας και απουσία πολιτικής. Να σημειωθεί ότι πριν προλάβει να εκδώσει το Υπουργείο την πρώτη εγκύκλιο, η ΟΛΜΕ έσπευσε να δηλώσει ότι η εγκύκλιος είναι "προς τη σωστή κατεύθυνση". Δεν ήταν η πρώτη φορά που το συνδικάτο άφηνε έκθετο τον κλάδο μας αλλά ούτε η πρώτη φορά που η "εθνικόφρων" παράταξη επέφερε πλήγμα στο μάθημά μας.(μη ξεχνάμε ότι τις μεγάλες ζημιές ως κλάδος τις πάθαμε από τους "προστάτες" μας.) Από εκείνη τη στιγμή αρχίζει ο Γολγοθάς των θεολόγων καθηγητριών και καθηγητών. Πριν προχωρήσουμε, να κάνουμε σαφές ότι ο θεολογικός κόσμος δεν είχε καμία αντίρρηση ποτέ στο να έχουν τη δυνατότητα απαλλαγής άθεοι, αλλόδοξοι και αλλόθρησκοι μαθητές. Η αντίρρηση έχει να κάνει με τον τρόπο που αυτές θα δίνονταν από δω και πέρα.
Συγκεκριμένα:
α)Δεν ήταν καθόλου σαφές ποιοι έχουν δικαίωμα απαλλαγής.
β)Δεν αναφερόταν πουθενά το χρονικό διάστημα εντός του οποίου είχε τη δυνατότητα ο μαθητής να απαλλαγεί από το μάθημα.
γ)Ο μαθητής που έπαιρνε απαλλαγή δεν διδασκόταν άλλο μάθημα στο οποίο θα εξεταζόταν στο τέλος του έτους όπως και οι συμμαθητές του, αλλά παρακολουθούσε απλά.
Ενώ το πρώτο διάστημα εκμεταλλευόμενοι τη δυνατότητα απαλλαγής δήλωναν μαζικά "πρόβλημα συνείδησης" μαθητές και μαθήτριες που "λυτρώθηκαν" από την παρουσία εκπαιδευτικών με ακραίες συμπεριφορές, στη συνέχεια τα πράγματα ξέφυγαν τελείως. Για να γίνω σαφής:
α)Το δικαίωμα ως λούφα και η λούφα ως δικαίωμα
Στις περισσότερες περιπτώσεις δε ζητούσαν και δε ζητάνε απαλλαγή αλλόδοξοι ή ετερόδοξοι αλλά ορθόδοξοι λουφαδόροι,(ακριβώς όπως το γράφω) νεοέλληνες λάτρεις της "ήσσονος προσπαθείας".(Ο μεγάλος αριθμός αλλοθρήσκων που παρακολουθούν το μάθημα πανελλαδικά φανερώνει την αλήθεια των γραφομένων) .Πρωτοπόροι στον "αγώνα" πολλοί γονείς-εκπαιδευτικοί που έσπευδαν να απαλλάξουν τα καμάρια τους "από ένα ακόμη μάθημα" .Οι ίδιοι βέβαια κατά την αξιολόγηση των μαθητών τους ήταν απαιτητικοί για το αντικείμενο τους και συχνά -πυκνά τους κατηγορούσαν για αδιαφορία.(ακόμη μία αντίφαση της νεοελληνικής πραγματικότητας).
β)Το δικαίωμα ως εκβιασμός και ο εκβιασμός ως δικαίωμα
Σε αρκετά σχολεία οι θεολόγοι έγιναν αντικείμενο εκβιασμού από τους μαθητές. Εκφράσεις του στυλ: "ή θα μας βάλεις από 18-20 σε όλους ή θα φύγουμε από το μάθημα ",δυστυχώς ακούστηκαν σε αρκετά σχολεία, αλλά και χειρότερες "θα κάνουμε ό,τι θέλουμε εμείς στο μάθημα, διαφορετικά θα πάρουμε απαλλαγή". Όλα αυτά είναι γνωστά. Ερωτώ λοιπόν: Τι έκανε η Πολιτεία όλα αυτά τα χρόνια για να υπερασπιστεί την προσωπικότητα και την αξιοπρέπεια των συναδέλφων; Τι έκανε το συνδικάτο; Που ήταν οι λαλίστατοι αιρετοί; Από συνθηματολογία έχουμε χορτάσει.

γ)Η μετά-γελοιότητα (όπως λέμε μετά-μοντέρνο) ως δυνατότητα και η γελοιοποίηση του δικαιώματος
Σαν να μην έφταναν τα προηγούμενα, ο νεοελληνάρας γονιός και μαθητής πέτυχε το ακατόρθωτο: να αλλάζει θρήσκευμα ανά εξάμηνο. Για να γίνω ξεκάθαρος. Αρχές Σεπτεμβρίου, ο μικρός Δημήτρης ήταν Ορθόδοξος. Με την άφιξη του νέου θεολόγου, "άρχισε να έχει αμφιβολίες για την πίστη του", βλέποντας ότι ο Θεολόγος έχει κάποιες απαιτήσεις από το μάθημα. Παίρνοντας ένα 14 το πρώτο τρίμηνο ο μικρός Δημήτρης καταστάλαξε: έχει "πρόβλημα συνείδησης" .Μετά τις γιορτές παίρνει την απαλλαγή του...μέχρι τον επόμενο Σεπτέμβριο ...που θα προσχωρήσει πάλι στην Ορθόδοξη Εκκλησία, αν βέβαια ο θεολόγος είναι "βολικός" .Αυτά μόνο στην Ελλάδα συμβαίνουν, ούτε καν στις ταινίες. Το εκπαιδευτικό σύστημα επιβραβεύει τον παρτάκια-λουφαδόρο μαθητή.

 Στη χώρα του μη-αυτονόητου υπάρχουν λύσεις.

 Το πρόβλημα θα μπορούσε να λυθεί από την πρώτη στιγμή αν οι υπεύθυνοι είχαν ακούσει τις προτάσεις μας οι οποίες και θεωρούμε ότι θα πρέπει να αποτελέσουν τη βάση για την έκδοση μιας νέας εγκυκλίου που θα δώσει οριστική λύση στο πρόβλημα. Η νέα λοιπόν εγκύκλιος πρέπει:

α)να κάνει ξεκάθαρο το πλαίσιο των απαλλαγών
β)να αναφέρει ακριβές χρονικό διάστημα μέσα στο οποίο δικαιούται ο μαθητής να πάρει απαλλαγή (π.χ. πρώτο δεκαήμερο Σεπτεμβρίου)
γ)ο μαθητής που απαλλάσσεται να διδάσκεται και να αξιολογείται κανονικά σε κάποιο άλλο μάθημα,(π.χ. Ψυχολογία, Φιλοσοφία, κ.λπ. ) όπως σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Οι παραπάνω προτάσεις αποτέλεσαν και θέσεις του Συνδέσμου-ΚΑΙΡΟΣ, και τις εισηγηθήκαμε στους παράγοντες του Υπουργείου Παιδείας ,όταν τους επισκεφθήκαμε ως Διοικητικό Συμβούλιο προηγούμενο διάστημα. Με την ελπίδα να εισακουστούμε,αναμένουμε...
 

Εκδήλωση της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου για την Ορθόδοξη Ιεραποστολή στην Άπω Ανατολή

Εκδήλωση της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου
για την Ορθόδοξη Ιεραποστολή στην Άπω Ανατολή
με προσκεκλημένο τον Σεβ. Μητροπολίτη Χονγκ Κόνγκ κ. Νεκτάριο
 
Η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών σε συνεργασία με τον Σύλλογο Ορθοδόξου Ιεραποστολής «Οι Τρεις Ιεράρχες», φιλοξενούν την Κυριακή 24 Φεβρουαρίου 2013, στο Πνευματικό Κέντρο της Ιεράς Μητροπόλεως Δημητριάδος (Κ. Καρτάλη 173 με Γαζή), στις 7.00 μ.μ., τον Ιεραπόστολο Σεβ. Μητροπολίτη Χονγκ Κόνγκ κ. Νεκτάριο, Ιεράρχη του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ο οποίος θα αναπτύξει το θέμα «Η Ορθόδοξη Ιεραποστολή στην Άπω Ανατολή».  Ο Σεβασμιώτατος θα παρουσιάσει το ιεραποστολικό έργο που επιτελείται με την ευθύνη του Οικουμενικού Πατριαρχείου στις χώρες της Άπω Ανατολής, και ιδιαίτερα στο Χονγκ Κονγκ και την Σιγκαπούρη, και θα μιλήσει για την προσφορά ανθρωπιστικής βοήθειας σε λαούς που ζουν κάτω από συνθήκες φτώχειας και εξαθλίωσης. Η ομιλία του θα συνοδεύεται από την προβολή διαφανειών από το Ιεραποστολικό έργο που επιτελείται στην Άπω Ανατολή. Την εκδήλωση θα συντονίσει ο Δρ Παντελής Καλαϊτζίδης, Διευθυντής της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών, χαιρετισμό θα απευθύνει ο Πρόεδρος του Συλλογου «Οι Τρεις Ιεράρχες» κ. Ιωάννης Πατρίκος, ενώ ο Σεβ. Μητροπολιτης  Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος θα κλείσει με την καταληκτήρια προσλαλιά.
Η είσοδος είναι ελεύθερη για το κοινό.
 

 

Πραγματοποιήθηκε με επιτυχία η πρώτη συνάντηση της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών με θέμα τον διάλογο Θεολογίας και Ψυχολογίας


Με μεγάλη επιτυχία διοργανώθηκε το Σάββατο το απόγευμα στις 7.00 μ.μ. από την Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών, σε συνεργασία με την Κοινωφελή Εταιρεία Ψυχοκοινωνικών Παρεμβάσεων «Πορεία Υγείας» και τον Σύνδεσμο Νέων της Ιεράς Μητροπόλεως Δημητριάδος, η πρώτη από σειρά συναντήσεων, με το γενικό θέμα «Από τα προσωπικά προβλήματα στα προβλήματα του προσώπου». Η συνάντηση αυτή επικεντρώθηκε στο θέμα του πονου, του υπαρξιακού και κοινωνικού, ως ευκαιρίας αλλαγής, και εντάσσεται στο πλαίσιο των διαλόγων θεολογίας και ψυχολογίας.
Στην κατάμεστη κεντρική αίθουσα του Δημαρχείου Βόλου, ο κ. Ιάκωβος Μαρτίδης, Ψυχίατρος, Ψυχοθεραπευτής και συγγραφέας του βιβλίου «Η αγάπη στην Πρίζα» (εκδ. «Αρμός» 2011), παρουσίασε την κατάσταση στην οποία μας φέρνει ο πόνος και πως εμείς μπορούμε να τον νικήσουμε και να καλλιεργήσουμε την αγάπη και τη χαρά στη ζωή μας. Όπως ανέφερε ο ομιλητής «ο άνθρωπος χωρίς ωδίνες δεν γεννάται, το νεογέννητο για να ζήσει πρέπει να κλάψει και ο άνθρωπος σε όλη του την ζωή ζει παντρεμένος με την οδύνη. Γεννιέται με πόνο, ζει με πόνο, πεθαίνει με πόνο. Συνήθως ο πόνος από μόνος του είναι ένα πρόβλημα. Πολύ συχνά όμως η προσωπική η στάση απέναντι στο πρόβλημα επικαθορίζει το ίδιο το πρόβλημα. Ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε τον πόνο, ο τρόπος που τον ερμηνεύουμε και αντιμετωπίζουμε, μπορεί να δυναμώνει τον πόνο ή να τον αποχρωματίζει. Ο πόνος μπορεί να μας κάνει να υποφέρουμε, καθώς ο υπερβολικός και ανεξέλεγκτος πόνος εξαντλεί τις σωματικές δυνάμεις και μπορεί να διαλύσει την ψυχική ηρεμία και να εξαθλιώσει την αξιοπρέπεια και τη ζωή ενός ανθρώπου».
 
Στη συνέχεια ο π. Βαρνάβας Γιάγκου, Υπεύθυνος Γραφείου Νεότητος της Ι. Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης, ανέπτυξε την αξία της αγάπης και την ευθύνη που ο κάθε άνθρωπος φέρει για τις πράξεις του και πως αυτές δρουν τόσο στον ψυχικό του κόσμο αλλά και πως μπορούν να γίνουν αφορμή και αιτία ριζικής προσωπικής και κοινωνικής αλλαγής. Όπως τόνισε, μεταξύ άλλων ο ομιλητής, ο πόνος είτε καλός είτε κακός, ταπεινός ή εγωιστικός, είναι μια τεράστια δυνατότητα αφύπνισης και πορείας. Ο πόνος δηλώνει ότι ακόμη έχουμε αισθήσεις και άρα είμαστε ζωντανοί, καθώς πρόσωπο που έπαψε να αισθάνεται πόνο, είναι νεκρό, αναίσθητο, χωρίς ικανότητα αγάπης και προσωπικής ανάπτυξης. Γι’ αυτό και είναι σφάλμα της Εκκλησίας η προσπάθειά της να πείσει τους ανθρώπους για την ορθότητα της διδασκαλίας της, χωρίς την εμπειρία του πνεύματος του Θεού, θέτοντας απλώς έναν κώδικα ηθικής, χωρίς να μας εμπνέει να αναλάβουμε την ευθύνη της ύπαρξής μας και να μπούμε στην περιπέτεια της αληθινής αναζήτησης του Θεού. Η αυθεντική διδασκαλία της Εκκλησίας, υπενθύμισε στο ακροατήριο ο ομιλητής, είναι πέρα από την κοινή λογική και βρίσκει τον εαυτό της μόνο στην εν Χριστώ ελευθερία και την ζωή ως καρπό σχέσης.
Ακολούθησε ανοικτός διάλογος με τους παρευρισκόμενους και γόνιμη ανταλλαγή απόψεων, ενώ η εκδήλωση έκλεισε με καταληκτήρια προσλαλιά του Σεβ. Μητροπολίτη Δημητριάδος κ. Ιγνατίου.
Η επόμενη εκδήλωση στην σειρά συναντήσεων θεολογίας-ψυχολογιας (με ειδικότερο θέμα: «Από την οργή στην βία») θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 9 Μαρτίου, 7.00 μμ. στο Δημαρχείο Βόλου, με εισηγητές τους:
      Ελένη Διδασκάλου, Επίκ. Καθηγήτρια του Παιδαγωγικού Τμήματος Ειδικής Αγωγής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
      π. Αδαμάντιο Αυγουστίδη, Αν. Καθηγητή Πανεπιστημίου Αθηνών, Διευθυντή Ιδρύματος Ποιμαντικής Επιμορφώσεως Ι. Αρχιεπισκοπής Αθηνών
 
Η είσοδος θα είναι και πάλι ελεύθερη για το κοινό.

Κυριακή 17 Φεβρουαρίου 2013

Biblicum Φεβρουαρίου 2013


Η πρώτη συνάντηση του Biblicum για το 2013 θα γίνει την Δευτέρα 18 Φεβρουαρίου και ώρα 19.30 στην αίθουσα συνεδριάσεων του πρώτου ορόφου της Θεολογικής Σχολής. Εισηγητής θα είναι ο λέκτορας Μόσχος Γκουτζιούδης με θέμα: «…ἐπὶ ὄνον καὶ ἐπὶ πῶλον υἱὸν ὑποζυγίου». Η επίδραση του Μτ. 21:5 στη λατρευτική ζωή και τέχνη της Εκκλησίας.

ΒΡΑΒΕΥΣΗ ΤΟΥ ΟΜΟΤΙΜΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ Α.Π.Θ. κ. ΠΕΤΡΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ

Περιποιεί τιμή για το Τμήμα Θεολογίας η βράβευση του ομότιμου καθηγητή του Τμήματος Θεολογίας του ΑΠΘ κ. Πέτρου Βασιλειάδη, όπως ανέφερε και ο ίδιος στη σύντομη αντιφώνησή του κατά την βράβευσή του, η οποία πραγματοποιήθηκε χθες, 14 Φεβρουαρίου 2013 και ώρα 18.00, στο αμφιθέατρο του ΚΕ.Δ.Ε.Α. κατά την εορταστική εκδήλωση, με θέμα «Απολογιστική Εκδήλωση Προγράμματος Πρακτικής Άσκησης Φοιτητών Α.Π.Θ., για το έτος 2012», την οποία διοργάνωσε το Γραφείο Πρακτικής Άσκησης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου.
Στόχοι του Προγράμματος «Πρακτική Άσκηση Φοιτητών Α.Π.Θ.» είναι η ουσιαστική επαφή των φοιτητών με τους εν δυνάμει χώρους απασχόλησης, η ενημέρωση των φοιτητών για τις τάσεις της αγοράς και τις δεξιότητες που απαιτούνται, η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των πτυχιούχων, η διοχέτευση στην αγορά εργασίας πτυχιούχων με επαγγελματική πείρα καθώς και η δημιουργία ενός σταθερού δεσμού μεταξύ του Πανεπιστημίου και του φοιτητικού δυναμικού με την αγορά εργασίας.
Στο πλαίσιο του Προγράμματος, έγινε και η καθιερωμένη Απολογιστική Εκδήλωση για το έτος 2012, στην οποία βραβεύτηκαν φοιτητές και επόπτες φορέων υποδοχής με τις καλύτερες πρακτικές, για το έτος 2012.
 
Για περισσότερα στο: ΘΕΟΛΟΓΙΚΑ ΔΡΩΜΕΝΑ

π. Βασίλειος Καλλιακμάνης, Πρότυπον επισκόπου


α) Στις μέρες μας συνήθως δεν βιώνεται και δεν προβάλλεται η κενωτική και διακονική διάσταση της ιεροσύνης αλλά και γενικότερα της χριστιανικής ζωής. Δίδεται μεγάλη σημασία στις εξωτερικές εντυπώσεις παρά στον «κρυπτόν της καρδίας άνθρωπο» (βλ. Α’ Πέτρ. 3, 4), που έχει μέγιστη αξία ενώπιον του Θεού. Στο βίο του Αγίου Πολυκάρπου προξενεί εντύπωση αφενός το θυσιαστικό ήθος του αγίου επισκόπου, αφετέρου η παρορμητική συμπεριφορά ζηλωτικών κύκλων, η οποία τελικά οδηγεί στην απώλεια.
β) Ο Άγιος Πολύκαρπος, μαθητής των Αποστόλων και ειδικότερα του Ιωάννου Θεολόγου, διακρίθηκε ως επίσκοπος Σμύρνης. Βάπτισε πλήθος χριστιανών, αντιμετώπισε με γενναιότητα τις απειλές των ειδωλολατρών και επέστρεψε πολλούς πλανεμένους στην ορθή πίστη. Φιλοξένησε ακόμη τον Άγιο Ιγνάτιο και τον «ανέψυξε μεγάλως» στο ταξίδι του προς τη Ρώμη. Γι’ αυτό ο Ιγνάτιος αργότερα του απηύθυνε προσωπική επιστολή, στην οποία εκφράζει τη χαρά του για τη στερεότητα της πίστεώς του και δοξάζει το Θεό για τη συνάντηση.
γ) Η φήμη του Αγίου Πολυκάρπου ξεπέρασε τα όρια της Σμύρνης, αφού εθνικοί και Ιουδαίοι αναγνώριζαν τη διδακτική του ικανότητα λέγοντας: «Ούτος εστίν ο της Ασίας διδάσκαλος και πατήρ των χριστιανών, ο των ημετέρων θεών καθαιρέτης». Σε μεγάλη ηλικία μετέβη στη Ρώμη, προκειμένου να λύσει το ζήτημα του εορτασμού του Πάσχα με τον Πάπα Ανίκητο. Στην Ανατολή το Πάσχα εορταζόταν στις 14 του μηνός Νισάν. Αντίθετα άλλες τοπικές εκκλησίες δεν είχαν ιδιαίτερη εορτή, αλλά τιμούσαν την Κυριακή ως αναστάσιμη ημέρα και τόνιζαν την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο της εαρινής ισημερίας.
δ) Η εκκλησία της Ρώμης τηρούσε στο θέμα αυτό αυστηρή στάση έναντι των ανατολικών, οπότε ο Πολύκαρπος πήγε να συζητήσει τη διαφωνία και να λύσει τη διαφορά. Το πρόβλημα δεν διευθετήθηκε, αφού κανείς από τους δύο δεν κατόρθωσε να πείσει τον άλλο, προκειμένου να ακολουθήσει τη δική του παράδοση. Τελικά το θέμα λύθηκε στην πρώτη Οικουμενική Σύνοδο. Όμως εντυπωσιάζει ο ειρηνικός τρόπος αποχωρισμού των δύο ανδρών. Όπως αναφέρεται, «εκοινώνησαν εαυτοίς» και ο πάπας Ανίκητος παρεχώρησε την ευχαριστία στον Πολύκαρπο, δηλαδή τον τίμησε, δίδοντάς του τη δυνατότητα να προΐσταται της θείας Λειτουργίας.
ε) Ο Άγιος Πολύκαρπος επέστρεψε στη Σμύρνη και συνέχιζε το έργο του. Αφορμή για το μαρτύριό του έδωσε ομάδα ζηλωτών με επικεφαλής κάποιον Κόιντο, ο οποίος παρακινώντας άλλους έντεκα παρουσιάστηκε στις αρχές χωρίς λόγο και ομολόγησε τη χριστιανική τους ιδιότητα. Όπως ήταν φυσικό, οδηγήθηκαν όλοι στο μαρτύριο πλην του ζηλωτή Κοΐντου, ο οποίος την τελευταία στιγμή θυσίασε στα είδωλα, αφού «ιδών τα θηρία εδειλίασεν»! Με την αναταραχή που προκλήθηκε καλλιεργήθηκε αντιχριστιανικός φανατισμός στο πλήθος, που ζητούσε να εκτελεστούν όλοι οι «άθεοι», δηλαδή οι χριστιανοί.
στ) Ο Άγιος Πολύκαρπος οδηγήθηκε στον ανθύπατο, ο οποίος βλέποντας τη σεβάσμια μορφή του τον συμπάθησε και προσπάθησε να τον ελευθερώσει ζητώντας να βλασφημήσει έστω φραστικά το όνομα του Χριστού. Εκείνος απάντησε με σταθερότητα ότι 86 χρόνια διακονεί τον Κύριο και δεν έχει κανένα παράπονο από Αυτόν.
ζ) Στη συνέχεια ευχαριστώντας το Θεό, διότι τον αξίωνε να περιληφθεί στο χορό των μαρτύρων, οδηγήθηκε στην πυρά. Όμως, επειδή οι φλόγες κάνοντας καμάρες άφηναν άθικτο το σώμα του, δήμιος του απέκοψε την κεφαλή. Από τα παραπάνω γίνεται πασιφανές ότι ο υπεύθυνος επίσκοπος μιμείται το πάθος του Χριστού, ενώ ο ου κατ’ επίγνωσιν ζηλωτής χάνεται. Αλλά και σε κάθε εποχή ο άνθρωπος του Θεού θυσιάζεται για τη σωτηρία του κόσμου, ενώ ο ου κατ’ επίγνωσιν ζηλωτής θυσιάζει άλλους, για να «σώσει τον κόσμο».
 
 

Σάββατο 16 Φεβρουαρίου 2013

Πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία η 9η επιστημονική ημερίδα Θεολόγων της Ι. Μ. Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως


Στο χρέος της Εκκλησίας να απλώνει το χέρι και να στηρίζει έμπρακτα τούς ανθρώπους που υποφέρουν, πέρα από οποιαδήποτε διάκριση, καθώς η Εκκλησία θεωρεί τον άνθρωπο ως ψυχοσωματική οντότητα με πνευματικές και υλικές ανάγκες, αναφέρθηκε ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.Ιερώνυμος κηρύσσοντας την έναρξη των εργασιών τής ετήσιας Ημερίδας Θεολόγων εκπαιδευτικών των Γυμνασίων και Λυκείων τής Δυτικής Θεσσαλονίκης, που διοργάνωσε η Ιερά Μητρόπολη Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Β/θμιας Εκπαίδευσης Δυτικής Θεσσαλονίκης, με κεντρικό θέμα: «Από τη διακονία τού θείου λόγου στη διακονία τού πλησίον».

Την Ημερίδα, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Δημοτικό Θέατρο Νεάπολης, χαιρέτισαν ο Δήμαρχος Νεάπολης - Συκεών κ. Σίμος Δανιηλίδης, ο Γενικός Γραμματέας Θρησκευμάτων κ. Γιώργος Καλαντζής, ο Κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. κ. Μιχαήλ Τρίτος, ο Περιφερειακός Διευθυντής Α/θμιας & Β/θμιας Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας κ. Γιώργος Καρατάσιος ο Διευθυντής Β/θμιας Εκπαίδευσης Δυτικής Θεσσαλονίκης κ. Παύλος Μαντζιάρης και ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβας, ενώ μήνυμα απέστειλε και ο Υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού κα Αθλητισμού κ.Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος.
Εισηγητές στην ημερίδα ήταν η κ. Αικατερίνη Τσαλαμπούνη (Λέκτορας Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας Α.Π.Θ.) που παρουσίασε το θέμα: "Η διδασκαλία του λόγου και η διακονία της τράπεζας. Το παράδειγμα της πρωτοχριστιανικής εκκλησιαστικής κοινότητας των Ιεροσολύμων" και ο κ. Χρήστος Τσιρώνης (Λέκτορας Τμήματος Θεολογίας Α.Π.Θ.) που παρουσίασε  το θέμα: "Διακονία, κονωνία, μαρτυρία. Μια θεολογική και κοινωνιολογική θεώρηση"

π. Βασίλειος Ι. Καλλιακμάνης, Ο άγιος και τα είδωλα


α) «Τα είδωλα των εθνών», λέει ο ψαλμωδός, «είναι ανθρώπινα κατασκευάσματα, ασήμι και χρυσάφι. Στόμα έχουν αλλά δεν μιλούν, μάτια έχουν μα δεν βλέπουν. Έχουν αυτιά μα δεν ακούν κι ούτε έχουν πνοή στο στόμα τους.Αυτοί που τα κατασκευάζουνε κι όσοι σε κείνα ελπίζουν, όμοιοι μ’ αυτά να γίνουνε» (Ψαλμ. 135, 15-18). Τα λόγια αυτά, περιγραφικά για τα παλαιά είδωλα, είναι συνάμα προφητικά για τα νέα είδωλα που φιλοτέχνησαν και λατρεύουν με θρησκευτική ευλάβεια οι σύγχρονοι άνθρωποι.

β) Στην εποχή μας μπορεί οι πολιτισμένες κοινωνίες να μη στήνουν ξόανα και αγάλματα φανταστικών θεών, αλλά το ενδιαφέρον τους είναι στραμμένο προς νέες μορφές ειδώλων. Κι αυτά, όπως και τα παλαιά βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των ανθρώπων που έχασαν την πίστη τους και την ελπίδα τους στον αληθινό Θεό κι έγιναν όμοιοι με αυτά. Το παράδοξο είναι ότι και οι χριστιανοί που καλούνται να είναι «το φως του κόσμου» (βλ. Ματθ. 5, 13-14), ενώ με τα χείλη τους ομολογούν πίστη στον Τριαδικό Θεό, η ψυχή τους σύρεται πίσω από τα οικονομικά δεδομένα της εποχής.

γ) Στις μέρες μας λατρεύονται νέα είδωλα που στήνονται στους ναούς των χρηματιστηρίων και των αγορών, των μεγάλων τραπεζών και των ανώνυμων εταιρειών, στους άυλους τίτλους και τις κερδοφόρες επενδύσεις. Το ανθρώπινο πρόσωπο θυσιάζεται στο βωμό του κέρδους και κυριαρχεί ο homo economikus. Οι οικονομολόγοι ωστόσο, αποδέχονται πλέον την αδυναμία τους να προβλέψουν τις οικονομικές κρίσεις και ομολογούν ότι για την κατανόηση των κοινωνικών δεδομένων χρειάζονται και οι ανθρωπιστικές επιστήμες.

δ) Όμως, μένουν αμετανόητοι, παρόλο που υποστηρίζουν ότι η επικρατούσα οικονομική αντίληψη που στηρίζεται στην απόλυτη ελευθερία της αγοράς και στην ορθολογικότητα του ανθρώπου τούς έχει απομακρύνει απ’ την πραγματικότητα. Μπορεί οι θεωρίες των οικονομολόγων να εμφανίζονται κομψές, αλλά στην πράξη είναι ολέθριες. Θυσιάζουν ανθρώπινα πρόσωπα και λαούς σε κάθε γωνιά της Γης.

ε) Παλαιότερα στις μικροκοινωνίες που εμπνέονταν από το μήνυμα της Εκκλησίας υπήρχε προσπάθεια χαλιναγώγησης της πλεονεξίας και της απληστίας. Στην πατερική παράδοση γίνεται έντονη κριτική του έντοκου δανεισμού, καταγγέλλεται ως αιτία οικονομικής εξαθλίωσης η βαριά φορολογία και η τοκογλυφία, και απαγορεύεται στους κληρικούς να αποδέχονται χορηγίες για τις ανάγκες της Εκκλησίας, οι οποίες προέρχονται από εκμετάλλευση και αδικία.

στ) Και γράφονται τα παραπάνω με αφορμή το μαρτύριο του θαυματουργού Αγίου Χαραλάμπους, ο οποίος περιφρόνησε τα είδωλα της εποχής του και δέχθηκε τον αμαράντινο της δόξης στέφανο (βλ. Α’ Πέτρ. 5,4). Γράφει ο όσιος Νικόδημος: «O Άγιος Ιερομάρτυς Xαραλάμπης ήτον κατά τους χρόνους του βασιλέως Σεβήρου, και Λουκιανού ηγεμόνος, εν έτει ρϟη΄ (198), Iερεύς των Xριστιανών εν Mαγνησία τη πόλει. Oύτος λοιπόν διδάσκων την στράταν της αληθείας, και κηρύττων την εις Xριστόν πίστιν, κατεδικάσθη υπό των άνωθεν τυράννων, και εκδύθη την ιερατικήν στολήν, έπειτα εξέδαραν το δέρμα όλου του σώματός του».

ζ) Η αιτία το μαρτυρίου του ήταν ότι αρνήθηκε να θυσιάσει στα είδωλα. Τοποθέτησε την πίστη στον Χριστό πάνω από αξιώματα, τιμές, πλούτη αλλά κι αυτή ακόμη τη ζωή του. Ακολούθησε τον σωτήριο λόγο: «Ζητείτε πρώτον την βασιλείαν του Θεού και την δικαιοσύνην αυτού, και ταύτα πάντα προστεθήσεται υμίν» (Ματθ. 6, 33). Τον έγδαραν, του κάρφωσαν καρφιά στην πλάτη, τον έβαλαν στη φωτιά, αλλά ο ιερομάρτυς υπέμεινε καρτερικά τα μαρτύρια. Το γεγονός ότι στις μέρες μας, άμεσα ή έμμεσα, στρέφουμε την ελπίδα μας στα νέα είδωλα των εθνών, μήπως πρέπει να μας εμβάλλει σε σκέψεις για την ποιότητα της πίστης και του ορθοδόξου φρονήματός μας;