ΠΑΣΧΑ 2014
ΜΕ ΑΝΑΣΤΑΣΙΜΟ ΟΛΟΛΕΥΚΟ ΦΩΣ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ
Προσφιλέστατα τέκνα εν Κυρίω,
“Τόν Ἀναστάντα ἐκ νεκρῶν καί φωτίσαντα πάντα
δεῦτε προσκυνήσωμεν”
Η Ανάσταση του Χριστού είναι εορτή πλημμυρισμένη με ολόλαμπρο φως. Και ακτινοβολεί κύματα φωτός προς όλες τις κατευθύνσεις της οικουμένης. “Νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός, οὐρανός τε καί γῆ καί τά καταχθόνια”, ψάλλει η Εκκλησία· Και ο Αγ. Ιωάννης ο Δαμασκηνός συμπληρώνει: “Αὕτη ἡ τῆς ἁγίας Κυριακῆς λαμπρά και φαεσφόρος ἡμέρα, ἐν ᾗ τό ἄκτιστον φῶς σωματικῶς ἐκ τοῦ τάφου πρόεισιν (προβάλλει) ὡς νυμφίος ὡραῖος τῷ κάλλει τῆς ἀναστάσεως”.
1. Με την Ανάσταση ολόκληρη η κτίση αποκτά νέο φως. Το έρεβος της αμαρτίας, τα σκότη της αδικίας, του μίσους, του ψεύδους, του θανάτου υποχωρούν εμπρός στον θρίαμβο του Αναστάντος. Όπως συνοψίζει η θεία Λειτουργία του Μ. Βασιλείου: Ο Χριστός, “ἀναστάς τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ, καί ὁδοποιήσας πάσῃ σαρκί τήν ἐκ νεκρῶν Ἀνάστασιν, καθότι οὐκ ἦν δυνατόν κρατεῖσθαι ὑπό τῆς φθορᾶς τόν ἀρχηγόν τῆς ζωῆς, ἐγένετο ἀπαρχή τῶν κεκοιμημένων, πρωτότοκος ἐκ τῶν νεκρῶν, ἵνα ᾖ αὐτός τά πάντα ἐν πᾶσι πρωτεύων”. Αυτό το μοναδικό Γεγονός εορτάζουμε σήμερα.
Ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός διακήρυξε ότι “Φῶς εἰμι τοῦ κόσμου”(Ιω. 9:5). Η αναλογία είναι προφανής. Το φως είναι εκείνο που αποκαλύπτει και αναδεικνύει την υπέροχη ποικιλία των χρωμάτων τηςδημιουργίας. Χωρίς το φως, όλη η κτίση βυθίζεται σε σκότη παγερά, θανατηφόρα. Χωρίς αυτό, δεν υπάρχει ζωή. Το ολόλευκο φως του Αναστάντος Χριστού αποκαλύπτει το πνευματικό κάλλος, την ωραιότητα του σύμπαντος. Και προσφέρει πληρότητα ζωής, που προεκτείνεται στην αιωνιότητα.
Ο νέος πλούτος των γνώσεών μας σχετικά με το φυσικό φως, το “κτιστό φῶς” (κατά τη θεολογική ορολογία) διευρύνει ακόμη περισσότερο τους συμβολισμούς και τις εκπληκτικές επιδράσεις του πνευματικού φωτός στον κόσμο. Το φυσικό φως, γενικά, είναι πολύ οικείο, αλλά συγχρονως ακατανόητο. Παρομοίως, ο Αναστάς Χριστός παραμένει γνωστός και οικείος, συγχρόνως όμως είναι απερινόητος και απρόσιτος ως προς τη θεία Του φύση. “Ὁ Θεός καλεῖται φῶς ὄχι ὡς πρός τήν οὐσίαν ἀλλά ὡς πρός τήν ἐνέργειάν Του” (Αγ. Γρηγόριος ο Παλαμάς).
2. “Τόν ἀναστάντα ἐκ νεκρων και φωτίσαντα πάντα δεῦτε προσκυνήσωμεν”. Δεν αρκεί όμως να ατενίζουμε δοξολογικά τον αναστάντα Χριστό. Η Εκκλησία προτρέπει τον καθένα μας να προσλάβει προσωπικά το αναστάσιμο φως. “Δεῦτε λάβετε φῶς ἐκ τοῦ ἀνεσπέρου φωτός”. Γιά να φωτισθούν τα πρόσωπα και οι καρδιές μας, που συχνά σκοτεινιάζουν από τη μελαγχολία και την κατάθλιψη. Με μια προϋπόθεση πάντοτε: Να επιμενουμε “τῇ πίστει τεθεμελιωμένοι καί ἑδραῖοι καί μή μετακινούμενοι ἀπό τῆς ἐλπίδος τοῦ εὐαγγελίου” (Κολασ. 1:23). Ανάλογα με τη δεκτικότητα πίστεως, ο καθένας μας απορροφά και χαίρεται το ζωογόνο πασχαλινό φως.
“Όσο περισσότερο προχωρούμε προς την κάθαρση, τόσο πιο πολύ Το βλέπουμε (το Θειο Φως), -εξηγεί ο Αγ. Ιωάννης ο Δαμασκηνός,- και όσο περισσότερο Το ατενίζουμε, τόσο πιο πολύ Το αγαπούμε, και όσο περισσότερο Το αγαπήσουμε, τόσο πιο πολύ Το αντιλαμβανόμαστε. Αυτό μας αποκαλύπτεται και γίνεται αντιληπτό· καθώς λίγο διαχέεται προς τα έξω”. (“Ὅσον ἄν καθαρώμεθα, φανταζόμενον, καί ὅσον ἄν φαντασθῶμεν, ἀγαπώμενον, καί ὅσον ἄν ἀγαπήσωμεν, αὖθις νοούμενον· αὐτό ἑαυτοῦ θεωρητικόν τε καί καταληπτικόν· ὀλίγον τοῖς ἔξω ἐκχεόμενον”).
Ας απολαύσουμε, λοιπόν, στα βάθη της ψυχής μας, προσωπικά, το πάλλευκο πασχαλινό φως. Το Πάσχα δεν είναι κάτι που περιορίζεται στο παρελθόν· είναι Γεγονός που αδιάκοπα ανανεώνει.
3. “Τόν ἀναστάντα ἐκ νεκρῶν καί φωτίσαντα πάντα δεῦτε προσκυνήσωμεν”. Και στη συνέχεια, αδελφοί μου, ας μεταφέρουμε το φως Του, όπως μεταδίδουμε το αναστάσιμο φως στη σβησμένη λαμπάδα του πλησίον, στο άμεσο ή ευρύτερο συγγενικό, κοινωνικό περιβάλλον. Και ακόμη, ας συμβάλουμε στο χρέος της Εκκλησίας για να μεταδοθεί το αναστάσιμο φως στις πιο λησμονημένες και αδικημένες γωνιές της οικουμένης. Καθώς επίσης, στα πολυφωτισμένα, με τεχνητό φως, πολυτελή καταλύματα, εκεί όπου οι ένοικοί τους βιώνουν το έρεβος της προσωπικής μοναξιάς, του εσωτερικού διχασμού και κενού, βυθισμένοι στην ολοσκότεινη νύκτα ανείπωτων παθών.
Ο Χριστός επέμεινε ότι και όσοι μένουν εν Αυτώ, οι αληθινοί μαθηταί Του, οφείλουν να γίνουν “φῶς τοῦ κόσμου” (Ματθ. 5:14). Η λάμψη του δικού Του πνευματικού φωτός δεν συνδέεται με εκστατικές καταστάσεις· (νεοπλατωνικού, ινδουιστικού ή βουδδιστικού τύπου), αλλά με συγκεκριμένα έργα αγάπης. “Οὕτω λαμψάτω τό φῶς ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἴδωσιν ὑμῶν τά καλά ἔργα και δοξάσωσι τόν πατέρα ὑμῶν τόν ἐν τοῖς οὐρανοῖς” (Ματθ. 5:16). Κάθε πιστός -ιδιαίτερα σε κρίσιμες εποχές, όπως η σημερινή, έχει χρέος να εκφράζει την πίστη του με έργα αγάπης προς όλους ανεξαιρέτως, ιδιαίτερα σε όσους μαστίζονται από την ανέχεια, τον πόνο και την απόγνωση. Το ολόλαμπρο φως της Αναστάσεως αφύπνησε τις συνειδήσεις ευγενών ψυχών σε διάφορα μήκη και πλάτη της γης κατά τη διάρκεια της ιστορίας, για να αγωνισθούν σθεναρά για την ελευθερία, την αλήθεια, τη συμφιλίωση, την αξιοπρέπεια των αδικουμένων ανθρώπων.
Το λευκό του φυσικού φωτός αποτελεί, ως γνωστόν, σύνθεση διαφόρων χρωμάτων. Και το πάλλευκο φως του Αναστημένου Χριστού αναλύεται σε ποικίλους χρωματισμούς στη ζωή. Αυτό, λοιπόν, το φως καλούμεθα να το ακτινοβολήσουμε στην κοινωνία μας:
Φως ειρήνης, με τον εαυτό μας, με τους γύρω μας, με τον κόσμο ολόκληρο.
Φως δικαιοσύνης, αγωνιζόμενοι για μια δίκαιη κοινωνία σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο.
Φως αλήθειας, στη διερεύνηση της ιστορίας στην ανάλυση της κοινωνικής πραγματικότητος.
Φως δημιουργικής πνοής, που ενθαρρύνει την πρωτότυπη σκέψη στις επιστήμες, τις τέχνες και στον πολιτισμό.
Φως ελπίδος, για τη συμφιλίωση ανθρώπων και λαών.
Φως αγάπης, όπως την προσδιόρισε ο Χριστός και όπως την βίωσαν όσοι Τον ακολούθησαν με συνέπεια.
Φως από το ανέσπερο πασχαλινό φως, που αποκαλύπτει την τελική υπέρβαση της αμαρτίας και του θανάτου με τη δύναμη του Σταυρού και της Αναστάσεως του Χριστού.
* *
Αυτό το ολόλευκο αναστάσιμο φως, με όλους τους χρωματισμούς του, ας μας αφυπνήσει κατά τη φετεινή πασχαλινή περίοδο και ας οδηγήσει, πιστούς και ολιγόπιστους, σε μια νέα προσπάθεια για περισσότερη αλληλοκατανόηση, καταλλαγή, συναδέλφωση και δημιουργική πορεία.
Εύχομαι με όλη μου την καρδιά να γιορτάσουμε το Πάσχα με ανανεωμένη την αγωνιστικότητα για μια κοινωνία αλληλεγγύης και συνευθύνης. Χριστός Ανέστη!, αδελφοί μου. Η βεβαιότητα αυτή ας καταυγάζει την ύπαρξή μας με ολόλευκο φως ελπίδος για το παρόν και το μέλλον, το δικό μας, του τόπου μας, του κόσμου ολόκληρου.
ΜΕ ΑΝΑΣΤΑΣΙΜΟ ΟΛΟΛΕΥΚΟ ΦΩΣ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ
Προσφιλέστατα τέκνα εν Κυρίω,
“Τόν Ἀναστάντα ἐκ νεκρῶν καί φωτίσαντα πάντα
δεῦτε προσκυνήσωμεν”
Η Ανάσταση του Χριστού είναι εορτή πλημμυρισμένη με ολόλαμπρο φως. Και ακτινοβολεί κύματα φωτός προς όλες τις κατευθύνσεις της οικουμένης. “Νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός, οὐρανός τε καί γῆ καί τά καταχθόνια”, ψάλλει η Εκκλησία· Και ο Αγ. Ιωάννης ο Δαμασκηνός συμπληρώνει: “Αὕτη ἡ τῆς ἁγίας Κυριακῆς λαμπρά και φαεσφόρος ἡμέρα, ἐν ᾗ τό ἄκτιστον φῶς σωματικῶς ἐκ τοῦ τάφου πρόεισιν (προβάλλει) ὡς νυμφίος ὡραῖος τῷ κάλλει τῆς ἀναστάσεως”.
1. Με την Ανάσταση ολόκληρη η κτίση αποκτά νέο φως. Το έρεβος της αμαρτίας, τα σκότη της αδικίας, του μίσους, του ψεύδους, του θανάτου υποχωρούν εμπρός στον θρίαμβο του Αναστάντος. Όπως συνοψίζει η θεία Λειτουργία του Μ. Βασιλείου: Ο Χριστός, “ἀναστάς τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ, καί ὁδοποιήσας πάσῃ σαρκί τήν ἐκ νεκρῶν Ἀνάστασιν, καθότι οὐκ ἦν δυνατόν κρατεῖσθαι ὑπό τῆς φθορᾶς τόν ἀρχηγόν τῆς ζωῆς, ἐγένετο ἀπαρχή τῶν κεκοιμημένων, πρωτότοκος ἐκ τῶν νεκρῶν, ἵνα ᾖ αὐτός τά πάντα ἐν πᾶσι πρωτεύων”. Αυτό το μοναδικό Γεγονός εορτάζουμε σήμερα.
Ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός διακήρυξε ότι “Φῶς εἰμι τοῦ κόσμου”(Ιω. 9:5). Η αναλογία είναι προφανής. Το φως είναι εκείνο που αποκαλύπτει και αναδεικνύει την υπέροχη ποικιλία των χρωμάτων τηςδημιουργίας. Χωρίς το φως, όλη η κτίση βυθίζεται σε σκότη παγερά, θανατηφόρα. Χωρίς αυτό, δεν υπάρχει ζωή. Το ολόλευκο φως του Αναστάντος Χριστού αποκαλύπτει το πνευματικό κάλλος, την ωραιότητα του σύμπαντος. Και προσφέρει πληρότητα ζωής, που προεκτείνεται στην αιωνιότητα.
Ο νέος πλούτος των γνώσεών μας σχετικά με το φυσικό φως, το “κτιστό φῶς” (κατά τη θεολογική ορολογία) διευρύνει ακόμη περισσότερο τους συμβολισμούς και τις εκπληκτικές επιδράσεις του πνευματικού φωτός στον κόσμο. Το φυσικό φως, γενικά, είναι πολύ οικείο, αλλά συγχρονως ακατανόητο. Παρομοίως, ο Αναστάς Χριστός παραμένει γνωστός και οικείος, συγχρόνως όμως είναι απερινόητος και απρόσιτος ως προς τη θεία Του φύση. “Ὁ Θεός καλεῖται φῶς ὄχι ὡς πρός τήν οὐσίαν ἀλλά ὡς πρός τήν ἐνέργειάν Του” (Αγ. Γρηγόριος ο Παλαμάς).
2. “Τόν ἀναστάντα ἐκ νεκρων και φωτίσαντα πάντα δεῦτε προσκυνήσωμεν”. Δεν αρκεί όμως να ατενίζουμε δοξολογικά τον αναστάντα Χριστό. Η Εκκλησία προτρέπει τον καθένα μας να προσλάβει προσωπικά το αναστάσιμο φως. “Δεῦτε λάβετε φῶς ἐκ τοῦ ἀνεσπέρου φωτός”. Γιά να φωτισθούν τα πρόσωπα και οι καρδιές μας, που συχνά σκοτεινιάζουν από τη μελαγχολία και την κατάθλιψη. Με μια προϋπόθεση πάντοτε: Να επιμενουμε “τῇ πίστει τεθεμελιωμένοι καί ἑδραῖοι καί μή μετακινούμενοι ἀπό τῆς ἐλπίδος τοῦ εὐαγγελίου” (Κολασ. 1:23). Ανάλογα με τη δεκτικότητα πίστεως, ο καθένας μας απορροφά και χαίρεται το ζωογόνο πασχαλινό φως.
“Όσο περισσότερο προχωρούμε προς την κάθαρση, τόσο πιο πολύ Το βλέπουμε (το Θειο Φως), -εξηγεί ο Αγ. Ιωάννης ο Δαμασκηνός,- και όσο περισσότερο Το ατενίζουμε, τόσο πιο πολύ Το αγαπούμε, και όσο περισσότερο Το αγαπήσουμε, τόσο πιο πολύ Το αντιλαμβανόμαστε. Αυτό μας αποκαλύπτεται και γίνεται αντιληπτό· καθώς λίγο διαχέεται προς τα έξω”. (“Ὅσον ἄν καθαρώμεθα, φανταζόμενον, καί ὅσον ἄν φαντασθῶμεν, ἀγαπώμενον, καί ὅσον ἄν ἀγαπήσωμεν, αὖθις νοούμενον· αὐτό ἑαυτοῦ θεωρητικόν τε καί καταληπτικόν· ὀλίγον τοῖς ἔξω ἐκχεόμενον”).
Ας απολαύσουμε, λοιπόν, στα βάθη της ψυχής μας, προσωπικά, το πάλλευκο πασχαλινό φως. Το Πάσχα δεν είναι κάτι που περιορίζεται στο παρελθόν· είναι Γεγονός που αδιάκοπα ανανεώνει.
3. “Τόν ἀναστάντα ἐκ νεκρῶν καί φωτίσαντα πάντα δεῦτε προσκυνήσωμεν”. Και στη συνέχεια, αδελφοί μου, ας μεταφέρουμε το φως Του, όπως μεταδίδουμε το αναστάσιμο φως στη σβησμένη λαμπάδα του πλησίον, στο άμεσο ή ευρύτερο συγγενικό, κοινωνικό περιβάλλον. Και ακόμη, ας συμβάλουμε στο χρέος της Εκκλησίας για να μεταδοθεί το αναστάσιμο φως στις πιο λησμονημένες και αδικημένες γωνιές της οικουμένης. Καθώς επίσης, στα πολυφωτισμένα, με τεχνητό φως, πολυτελή καταλύματα, εκεί όπου οι ένοικοί τους βιώνουν το έρεβος της προσωπικής μοναξιάς, του εσωτερικού διχασμού και κενού, βυθισμένοι στην ολοσκότεινη νύκτα ανείπωτων παθών.
Ο Χριστός επέμεινε ότι και όσοι μένουν εν Αυτώ, οι αληθινοί μαθηταί Του, οφείλουν να γίνουν “φῶς τοῦ κόσμου” (Ματθ. 5:14). Η λάμψη του δικού Του πνευματικού φωτός δεν συνδέεται με εκστατικές καταστάσεις· (νεοπλατωνικού, ινδουιστικού ή βουδδιστικού τύπου), αλλά με συγκεκριμένα έργα αγάπης. “Οὕτω λαμψάτω τό φῶς ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἴδωσιν ὑμῶν τά καλά ἔργα και δοξάσωσι τόν πατέρα ὑμῶν τόν ἐν τοῖς οὐρανοῖς” (Ματθ. 5:16). Κάθε πιστός -ιδιαίτερα σε κρίσιμες εποχές, όπως η σημερινή, έχει χρέος να εκφράζει την πίστη του με έργα αγάπης προς όλους ανεξαιρέτως, ιδιαίτερα σε όσους μαστίζονται από την ανέχεια, τον πόνο και την απόγνωση. Το ολόλαμπρο φως της Αναστάσεως αφύπνησε τις συνειδήσεις ευγενών ψυχών σε διάφορα μήκη και πλάτη της γης κατά τη διάρκεια της ιστορίας, για να αγωνισθούν σθεναρά για την ελευθερία, την αλήθεια, τη συμφιλίωση, την αξιοπρέπεια των αδικουμένων ανθρώπων.
Το λευκό του φυσικού φωτός αποτελεί, ως γνωστόν, σύνθεση διαφόρων χρωμάτων. Και το πάλλευκο φως του Αναστημένου Χριστού αναλύεται σε ποικίλους χρωματισμούς στη ζωή. Αυτό, λοιπόν, το φως καλούμεθα να το ακτινοβολήσουμε στην κοινωνία μας:
Φως ειρήνης, με τον εαυτό μας, με τους γύρω μας, με τον κόσμο ολόκληρο.
Φως δικαιοσύνης, αγωνιζόμενοι για μια δίκαιη κοινωνία σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο.
Φως αλήθειας, στη διερεύνηση της ιστορίας στην ανάλυση της κοινωνικής πραγματικότητος.
Φως δημιουργικής πνοής, που ενθαρρύνει την πρωτότυπη σκέψη στις επιστήμες, τις τέχνες και στον πολιτισμό.
Φως ελπίδος, για τη συμφιλίωση ανθρώπων και λαών.
Φως αγάπης, όπως την προσδιόρισε ο Χριστός και όπως την βίωσαν όσοι Τον ακολούθησαν με συνέπεια.
Φως από το ανέσπερο πασχαλινό φως, που αποκαλύπτει την τελική υπέρβαση της αμαρτίας και του θανάτου με τη δύναμη του Σταυρού και της Αναστάσεως του Χριστού.
* *
Αυτό το ολόλευκο αναστάσιμο φως, με όλους τους χρωματισμούς του, ας μας αφυπνήσει κατά τη φετεινή πασχαλινή περίοδο και ας οδηγήσει, πιστούς και ολιγόπιστους, σε μια νέα προσπάθεια για περισσότερη αλληλοκατανόηση, καταλλαγή, συναδέλφωση και δημιουργική πορεία.
Εύχομαι με όλη μου την καρδιά να γιορτάσουμε το Πάσχα με ανανεωμένη την αγωνιστικότητα για μια κοινωνία αλληλεγγύης και συνευθύνης. Χριστός Ανέστη!, αδελφοί μου. Η βεβαιότητα αυτή ας καταυγάζει την ύπαρξή μας με ολόλευκο φως ελπίδος για το παρόν και το μέλλον, το δικό μας, του τόπου μας, του κόσμου ολόκληρου.
Mε όλη μου την αγάπη εν Χριστώ,
+ Αναστάσιος
Αρχιεπίσκοπος Tιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου