Σύναξη (τεύχος 145 – Διάλογοι κι αντίλογοι)

Π Ρ Ο Λ Ο Γ Ι Κ Ο:

Τι προσπαθεί να κάνει αυτό το τεύχος; Προσπαθεί να υφάνει άλλο ένα εργόχειρο στον γνώριμό μας αργαλειό, που έχει για στημόνι τον Διάλογο και για χτένι τον Αντίλογο. Έτι και έτι επαναλαμβάνουμε ότι όλη η υπόθεση είναι η τιτανομαχία περί τα κριτήρια.

Το πού διαλέγεσαι και το πού αντιλέγεις, τα ορίζουν τα κριτήρια. Η θεολογία δεν είναι ξόανο, δεν είναι πέτρα, δεν είναι βάλτος (ή μάλλον: όχι «δεν είναι», αλλά «οφείλει να μην είναι»). Οφείλει λοιπόν να μην είναι ένα κοκκαλωμένο πράγμα, ούτε ένα αδηφάγο τέλμα. Χρειάζεται η τέχνη της διαλεκτικής μεταξύ σταθερού και μη-σταθερού: Τα κριτήρια να ‘ναι στέρεα, αλλά το στημόνι να μετακινείται και το χτένι να ορμά, ώστε ο Διάλογος και ο Αντίλογος να παράγουν εργόχειρα με νόημα στην καθημερινή μας πολιτεία.

Στο εργόχειρο, λοιπόν, αυτού του τεύχους βρίσκονται προβληματισμοί για τα καθ’ ημάς (γράφει ο π. Θεοδόσιος Μαρτζούχος για την άθλια σχέση των θρησκευομένων με την Αγία Γραφή, και η Θεοδώρα Παραγυιού για την αντιμετώπιση των νηπίων που πεθαίνουν αβάπτιστα), για την επαφή μας με τους άλλους (γράφει ο Γκεβόργκ Καζαριάν για την Αρμενική Εκκλησία, και ο Δημήτρης Σαλαπάτας για τον διάλογο με τους Αγγλικανούς), και για τη σχέση μας με την επιστήμη (γράφει ο Νικόλαος Ασπρούλης) και τη λογοτεχνία (γράφει ο Παναγιώτης Θωμά και η Μαρία Χατζηαποστόλου). Τα μελετήματα τα πλαισιώνουν δημιουργίες λόγου (του Τάσου Μερκούρη, π. Παύλου Κουμαριανού, Αντώνη Παπαβασιλείου, Δημήτρη Μαγριπλή, Γιάννη Χατζηνικολάου).

Ετούτο είναι το πρώτο τεύχος του 2018. Το έτος έχει ξεκινήσει μέσα σε μεγάλη θολούρα στα εκκλησιαστικά πράγματα, σύστοιχη με τα κοινωνικά και γεωπολιτικά. Μακάρι να γελιόμαστε, μα νομίζουμε πως στον εκκλησιαστικό χώρο όλα τα αρνητικά, τα οποία έχουν κάνει γερή αντεπίθεση τα τελευταία χρόνια, εντείνονται και πετούν από πάνω τους κάθε προβιά. Η μισαλλοδοξία όχι μόνο υπάρχει, αλλά πλέον αποενοχοποιείται στις συνειδήσεις πολλών, οι οποίοι βρίσκουν άβολη την προσήλωση στα ευαγγελικά κριτήρια και προσυπογράφουν μια «θεολογία» του τραμπουκισμού, της ψυχικής αγριάδας, των σταυροφοριών και του κυνισμού.

Γκρίνια; Προσπαθούμε να μην είναι γκρίνια, αλλά ο κάματος του αργαλειού. Πάντα έτσι απαντάμε, άλλωστε. Με την παραγωγή λόγου, διαλόγου, αντιλόγου. Και κάνοντας προσευχή τους στίχους του Αργύρη Εφταλιώτη στο γλυκύ τραγούδι του αργαλειού:

«Πέτα σαΐτα μου γοργή, χτύπα χρυσό μου χτένι,

η ατέλειωτη Σαρακοστή μερόνυχτο να γένει».

Καλή Ανάσταση – παντού!

ΘΑΝΑΣΗΣ Ν. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

--------------------------------------------------------------------

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α :

π. ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ ΜΑΡΤΖΟΥΧΟΣ, «Τὸ ‘Τετραβάγγελο’».

ΘΕΟΔΩΡΑ ΠΑΡΑΓΥΙΟΥ, «Τὰ θανόντα νήπια στὴν ἐκκλησιαστικὴ ὀπτική».

ΓΚΕΒΟΡΚ (ΓΕΩΡΓΙΟΣ) ΚΑΖΑΡΙΑΝ, «Ἡ ‘Ὁμολογία’ τοῦ [Αρμένιου]Καθολικοῦ Κωνσταντίνου Α΄ (13ος αἰ.)».

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΑΛΑΠΑΤΑΣ, «Σχέσεις μεταξὺ Ὀρθοδόξων καὶ Ἀγγλικανῶν».

ΑΝΤΩΝΗΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, «Ἐνεπλήσθημεν τὸ πρωί…» (ποίημα). 

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΣΠΡΟΥΛΗΣ, «Ἡ συμβολὴ τῆς Ὀρθόδοξης θεολογίας στὸ διάλογο μὲ τὴ σύγχρονη Φυσική». 

ΓΙΩΡΓΟΣ Ν. ΣΤΑΘΗΣ, «Ἐπιστημονικὸ Συνέδριο γιὰ τὴ Βίβλο». 

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΘΩΜΑ, «Ὁ ποιητὴς καὶ ὁ τόπος του».

π. ΠΑΥΛΟΣ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΣ, «Λέξεις» (ποίημα). 

ΜΑΡΙΑ ΧΑΤΖΗΑΠΟΣΤΟΛΟΥ, «Ὅταν ὁ Θεὸς ἀγάπησε τὸν ἄνθρωπο». 

ΤΑΣΟΣ ΜΕΡΚΟΥΡΗΣ, «Τὸ θάμα». 

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΓΡΙΠΛΗΣ, «Ἢ ὅλοι ἢ κανείς».

ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ, «Τηνιακό».