"ΕΣΤΙΝ ΠΑΙΔΕΙΑ ΑΓΩΓΗ ΤΙΣ ΩΦΕΛΙΜΟΣ ΤΗ ΨΥΧΗ ΕΠΙΠΟΝΩΣ ΠΟΛΛΑΚΙΣ ΤΩΝ ΑΠΟ ΚΑΚΙΑΣ ΚΗΛΙΔΩΝ ΑΥΤΗΝ ΕΚΚΑΘΑΙΡΟΥΣΑ ..." (ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ)

Δευτέρα 2 Μαΐου 2016

Πρωτοπρ. Ιωάννης Σκιαδαρέσης (Καθηγητής Α.Π.Θ.), Τὸ πάθος τοῦ Χριστοῦ, ὁ σταυρός του καὶ ἐμεῖς

Τὸ πάθος τοῦ Χριστοῦ εἶναι μυστήριο[1] ὑπὲρ«κατάληψιν». Τὸ προσεγγίζεις πιὸ πολὺ μὲ τὴ σιωπὴ παρὰ μὲ «τὸν ἀνθρώπινο λόγο». Ὡστόσο, κάτι λίγα«μυστικῶς» μπορεῖς νὰ ψελλίσεις γι’ αὐτό, ὅπως τὸ ὅτι ξεκινάει ἀπὸ τὴν ἄχρονη αἰωνιότητα καὶ βυθίζεται στὸ ἀτελεύτητο ἐσχατολογικό της μέλλον, ὅτι ὁ σταυρὸς τοῦ Κυρίου ἦταν πολυδιάστατος καὶ τέλος ὅτι ὁ Χριστὸς ἄφησε ἕνα μερίδιο δικῆς μας μετοχῆς στὸ σταυρὸ τὸ δικό του. Αὐτὲς τὶς σκέψεις νὰ ἀναπτύξουμε λιγάκι, στὸ χῶρο ποὺ ἔχουμε στὴ διάθεσή μας.

α. Ὑπεριστορικότητα τοῦ πάθους

Ἡ ἄποψη γιὰ τὴν ἱστορικὴ ἀλλὰ καὶ ὑπεριστορικὴ διάσταση τοῦ πάθους τοῦ Χριστοῦ φαίνεται κάπως καινοτόμα. Στὴν οὐσία ὅμως δὲν εἶναι. Ἴσως εἶναι δυσπρόσιτη στὴν ἀνθρώπινη σκέψη μας. Ὄχι ὅμως παντελῶς ἀπρόσιτη. Καὶ κατ’ ἀρχὴν, ὡς πρὸς τὴν ἀφετηρία τῆς ἰδέας γιὰ τὸ πάθος καὶ τὴ θυσία τοῦ Κυρίου, θὰ πρέπει νὰ τὴν ἀναζητήσουμε μέσα στὴν ἄχρονη αἰωνιότητα. Ἀφήνω τὶς ἄλλες μαρτυρίες τῆς Κ. Διαθήκης[2] καὶ ὑπενθυμίζω μόνο τὴν Α΄ Πέτρου καὶ τὴν Ἀποκάλυψη τοῦ Ἰωάννη, ποὺ ἀνάγουν τὴν ἀφετηρία αὐτὴ στὴν πρὶν τῆς δημιουργίας αἰωνιότητα. Στὴν Α’ Πέτρου[3] διαβάζουμε ὅτι:

«ἡ θυσία τοῦ Χριστοῦ εἶχε προκαθοριστεῖ

πρὶν ἀπὸ τὴ δημιουργία τοῦ κόσμου,

φανερώθηκε ὅμως, γιὰ χάρη τῶν ἀνθρώπων,

τὰ τελευταῖα χρόνια»·

στὴν δὲ Ἀποκάλυψη[4], ἀκοῦμε τὸν Ἰωάννη νὰ λέει:

«Τὸ θηρίο (ἐννοεῖ τὸν αὐτοθεοποιημένο αὺτοκράτορα)

θὰ προσκυνήσουν ὅλοι οἱ κάτοικοι τῆς γῆς,

ποὺ τὸ ὄνομά τους δὲ γράφτηκε στὸ βιβλίο τῆς ζωῆς

τοῦ σφαγμένου Ἀρνίου ἀπὸ καταβολῆς κόσμου».

Στὴν Καινή Διαθήκη παράλληλα βλέπουμε τὴν ἀγωνία (τὸν μετὰ τὴ θυσία δηλαδὴ σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ) γιὰ τὸ ἂν ἡ θυσία του αὐτὴ θὰ ἐξασφάλιζε στὸ διηνεκὲς τὴν πίστη τῶν ἀνθρώπων[5] καὶ κυρίως διαπιστώνουμε ὅτι τὰ ἴχνη τῆς σταύρωσης συνοδεύουν τὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ καὶ στὴν ἔνδοξή του κατάσταση, τὴν μετὰ τὸ πάθος. Βλέπουμε λ.χ. τὸν ἀναστημένο Χριστὸ νὰ ὑποδεικνύει στὸν Θωμᾶ «τοὺς τύπους τῶν ἥλων[6]» μετὰ τὴν ἀνάσταση. Στὸ βιβλίο δὲ τῆς Ἀποκάλυψης παρατηροῦμε ὅτι ὁ Κύριος τῆς Ἐκκλησίας, «τὸ ἐσφαγμένον ἀρνίον[7]», φέρει τὰ σημάδια τοῦ σταυροῦ καὶ «ἐν τῇ δόξῃ του», στὴ μετααναστάσιμη ἔνδοξη παρουσία του.

Ἀπὸ τὰ παραπάνω προκύπτει ὅτι τὸ πάθος τοῦ Υἱοῦ, ὁ σταυρὸς του δηλαδή, δὲν εἶναι ἁπλὰ ἕνα ἱστορικὸ γεγονός, ποὺ ἔλαβε χώρα μόνο «ἐπὶ Ποντίου Πιλάτου» ἀλλὰ καὶ γεγονὸς ὑπεριστορικό, ποὺ ἀνάγεται στὴν αἰωνιότητα. Τὸ ἱστορικὸ πάθος συνεπῶς τοῦ Χριστοῦ δὲν εἶναι μιὰ αἰφνίδια (στιγμιαία) πράξη τοῦ Θεοῦ γιὰ μᾶς, ἀλλὰ ἡ ἀπόληξη μιᾶς σειρᾶς ἐνεργειῶν ποὺ ἀρχίζουν ἀπὸ τὴν αἰωνιότητα. Εἶναι τὸ μυστήριο τὸ προαιώνιο, «χρόνοις αἰωνίοις σεσιγημένον[8]» (ποὺ εἶχε δηλαδὴ καλυφθεῖ γιὰ πολλοὺς αἰῶνες μὲ σιωπὴ ἀκόμη καὶ στοὺς ἀγγέλους) καὶ «προεγνωσμένο[9]» (ποὺ τὸ προγνώριζε μόνο ὁ Θεός) τὸ ὁποῖο ἀνάγεται προφανῶς σὲ «χρόνο» πρὶν ἀπὸ τὸ χρόνο καὶ φανερώνεται ἐν χρόνῳ. Μὲ ἄλλα λόγια μυστήριο ποὺ ἡ ἱερουργία του ἄρχισε πρὶν ἀπὸ τὴν ἔναρξη τῆς ἱστορίας, καὶ ἀπέβλεπε στὴν ἱστορία. Εἶναι τὸ σχέδιο τοῦ Θεοῦ ποὺ «ἐν σιγῇ» συνελήφθη προφανῶς τότε ποὺ συνελήφθη, καὶ τὸ σχέδιο τῆς δημιουργίας τοῦ κόσμου καὶ τοῦ ἀνθρώπου καὶ ἀπέβλεπε στὴ σωτηρία του. Γι’ αὐτὸ ὁ σταυρὸς γενικότερα, ποὺ φανερώνεται ἐν χρόνῳ, ἀπέβη τὸ ἐντελῶς ἀναγκαῖο μυστήριο τοῦ Θεοῦ, διὰ τοῦ ὁποίου οἱ ἄνθρωποι γίνονται«θείας κοινωνοὶ φύσεως[10]».

Ἄμεση συνέπεια τῆς προηγούμενης θέσης εἶναι ὅτι ὁ Χριστὸς εἶναι ἀπόλυτα καὶ ἐσαεὶ ταυτισμένος μὲ τὴ θυσία καὶ μάλιστα μὲ τὸ σταυρό. Καταλαβαίνει, λοιπὸν, κανεὶς ὅτι ἡ σταυρικὴ θυσία τοῦ Χριστοῦ δὲν εἶναι γεγονὸς ποὺ καλύπτεται πλήρως ἀπὸ ἱστορικὲς μόνο παραμέτρους καὶ συντεταγμένες· ἀλλὰ εἶναι μυστήριο ποὺ οἱ ἀπαρχὲς του βυθίζονται στὴν αίωνιότητα, πρὸ τῆς ἱστορίας καὶ ἁπλώνονται σὲ ἀτελεύτητο βάθος μετὰ ἀπὸ αὐτὴν. Κατανοοῦμε λοιπὸν καὶ μεῖς τὶ σημαίνει ἡ ἀποδοχὴ τοῦ πολιτεύματος τοῦ σταυροῦ ἀπὸ μᾶς καὶ ἡ σφράγιση τοῦ κορμιοῦ μας μὲ τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ.

β. Ἡ ἐν χρόνῳ φανέρωση τῆς σταυρικῆς θυσίας

Ὅμως, ἡ φανέρωση τοῦ μυστηρίου τοῦ πάθους καὶ μάλιστα τοῦ σταυρικοῦ γίνεται ἐν χρόνῳ, μέσα στὸ πλαίσιο τόσο τῆς δημιουργίας ὅσο καὶ κυρίως τῆς ἐν Χριστῷ ἀναδημιουργίας, γιὰ νὰ μετέχουν οἱ ἄνθρωποι στὴ ζωὴ τοῦ σταυροῦ ἀείποτε. Ἔτσι, τὸ διὰ σταυροῦ πολίτευμα καὶ μυστήριο φανερώνεται «πολυμερῶς καὶ πολυτρόπως[11]» στὴ Βίβλο ἤδη ἀπὸ τὸ «ξύλο τῆς ζωῆς[12]» ποὺ προτυπώνει τὸ σταυρὸ ἤδη στὸν παράδεισο καὶ μέχρι τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου ποὺ συντελεῖται στὴν ἐνανθρώπηση καὶ κορυφώνεται στὸν Γολγοθᾶ. Μὲ ἄλλα λόγια, ἡ μὲν Παλαιά Διαθήκη εἶναι γεμάτη μὲ προτυπώσεις καὶ σκιὲς τοῦ σταυροῦ, εἶναι, θὰ ἔλεγα, πλήρης μὲ προεικονίσεις τοῦ μελλοντικοῦ σταυρικοῦ πάθους τοῦ Χριστοῦ[13]· καὶ ἡ Καινή Διαθήκη εἶναι πλήρης με τὴν προβολὴ τοῦ ἱστορικοῦ σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ καὶ μὲ συνεχῆ διδασκαλία πρὸς τοὺς πιστοὺς γιὰ τὴν ἀποδοχὴ καὶ ἐφαρμογὴ τοῦ πολίτευματος τοῦ σταυροῦ.

Για περισσότερα στο:  ΘΕΟΛΟΓΙΚΑ ΔΡΩΜΕΝΑ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου