"ΕΣΤΙΝ ΠΑΙΔΕΙΑ ΑΓΩΓΗ ΤΙΣ ΩΦΕΛΙΜΟΣ ΤΗ ΨΥΧΗ ΕΠΙΠΟΝΩΣ ΠΟΛΛΑΚΙΣ ΤΩΝ ΑΠΟ ΚΑΚΙΑΣ ΚΗΛΙΔΩΝ ΑΥΤΗΝ ΕΚΚΑΘΑΙΡΟΥΣΑ ..." (ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ)

Σάββατο 25 Απριλίου 2015

Βασίλειος Κουκουσάς, Ο Πάπας Λέων Α΄ και η στάση του έναντι της πολιτικής εξουσίας


Η εισήγηση του Καθηγητή του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας του ΑΠΘ στο διεθνές επιστημονικό συνέδριο με θέμα: “Ο πάπας Λέων Α΄, ως γέφυρα διαλόγου Ανατολής και Δύσης” που έγινε στη Θεσσαλονίκη (20-21 Απριλίου 2015)

Ο Πάπας Λέων ο Α΄ (440-461), επονομαζόμενος και Μέγας, υπήρξε μια μεγάλη θρησκευτική μορφή του 5ου αιώνα, σε Ανατολή και Δύση. Έζησε σε μια ταραγμένη εποχή. Το Δυτικό τμήμα της αυτοκρατορίας βρισκόταν σε αναστάτωση, λόγω των επιδρομών των βαρβάρων, ενώ το Ανατολικό αντιμετώπιζε προβλήματα με τις αιρέσεις. Μέσα στις συνθήκες αυτές αναδείχθηκε η προσωπικότητα του Πάπα, ως ηγέτη της Εκκλησίας της Δύσεως.

Μετά τη λήψη των αποφάσεων της Ενδημούσης Συνόδου της Κωνσταντινουπόλεως το 448, η οποία καταδίκασε και καθαίρεσε τον αρχιμανδρίτη Ευτυχή, ο τελευταίος έκαμε έκκληση προς τους θρόνους της Ρώμης και της Αλεξανδρείας για να δικαιωθεί. Στην επιστολή του προς τον Λέοντα, περιέγραφε ραδιουργίες και πιέσεις των αντιπάλων του σε βάρος του. Μάλιστα, ο πρωθυπουργός Χρυσάφιος, προσπάθησε νε επιτύχει την εύνοια του Πάπα Λέοντα για τον Ευτυχή. Ο Λέων Α΄, όμως, καίτοι, σε επιστολή του, εξήρε την αγωνιστικότητα του Ευτυχούς, δεν έλαβε θέση, μέχρι να ενημερωθεί πλήρως για το ζήτημα.

Όταν ο πάπας έλαβε τις αποφάσεις της Συνόδου της Κωνσταντινουπόλεως απέστειλε, το 449, στον Κωνσταντινουπόλεως Φλαβιανό (446-449), μια δογματική επιστολή, η οποία είναι γνωστή στην Ιστορία της Εκκλησίας, ως ο Τόμος του Πάπα Λέοντος.

Το ίδιο έτος, ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος Β΄ ο μικρός (408-450 ) συγκάλεσε Σύνοδο στην Έφεσο για να αποκαταστήσει τον αρχιμανδρίτη Ευτυχή. Στη Σύνοδο αυτή κλήθηκαν να συμμετάσχουν και εκπρόσωποι του Πάπα Λέοντος. Ο Πάπας δέχθηκε την πρόσκληση και απέστειλε τρεις εκπροσώπους του. Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι η Σύνοδος συγκλήθηκε επ’ ονόματι των αυτοκρατόρων της Ανατολής Θεοδοσίου Β΄ και της Δύσεως Βαλεντινιανού Γ΄. Με τον τρόπο αυτό η αυτοκρατορία αν και διηρημένη, προσπαθούσε να εμφανίζεται ενωμένη. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο πάπας υπήρξε πάντοτε υπέρμαχος της επιείκειας. Την ίδια άποψη εξέφρασε και στο ζήτημα του Ευτυχούς, με την προϋπόθεση να μετανοήσει. Για το λόγο αυτό δε θεωρούσε απαραίτητη τη σύγκληση της Συνόδου. Τελικά, η Σύνοδος συγκλήθηκε, δικαίωσε τον αρχιμανδρίτη Ευτυχή, άλλαξε τη σειρά των Πατριαρχείων και έθεσε την Κωνσταντινούπολη στην τελευταία θέση, ενώ διατήρησε τη Ρώμη στην πρώτη. Το ζήτημα είναι ότι η Σύνοδος δεν επέτρεψε να αναγνωστεί η επιστολή του πάπα Λέοντος, παρά τις διαμαρτυρίες των παπικών αντιπροσώπων. Έτσι οι εκπρόσωποι του Πάπα αρνήθηκαν να αποδεχθούν τις αποφάσεις της.

Ο πάπας Λέων Α΄, μόλις πληροφορήθηκε όλα όσα διαδραματίσθηκαν στη Σύνοδο, αντέδρασε δυναμικά. Ήλθε σε αντιπαράθεση με τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο Β΄, ο οποίος, εν τω μεταξύ, είχε αναγνωρίσει και επικυρώσει τις αποφάσεις της Συνόδου. Καταδίκασε την αυτοκρατορική πολιτική και με σαφήνεια χαρακτήρισε τη Σύνοδο της Εφέσου ως ληστρική: nec opus est epistolaris pagina comprebendi quidquid in illoEphesino non judico, sed latrocinio potuit perpetrar. Το σημαντικό, στην επιστολή αυτή, που απεστάλη τον Ιούνιο του 451, είναι το γεγονός ότι απευθύνεται στην Πουλχερία την αδελφή του αυτοκράτορα Θεοδοσίου Β΄. Με άλλη του επιστολή προς τον αυτοκράτορα ο Πάπας κατηγόρησε τον Διόσκορο, διότι δεν επέτρεψε να αναγνωσθούν οι επιστολές του προς τον Φλαβιανό και τη Σύνοδο της Εφέσου. Παράλληλα, κατέγραψε μια σειρά από παρατυπίες που τελέστηκαν στη Σύνοδο. Στη συνέχεια, με Σύνοδο, που συγκάλεσε στη Ρώμη, καταδίκασε το Διόσκορο και τον Ευτυχή.

Για περισσότερα στο: ΘΕΟΛΟΓΙΚΑ ΔΡΩΜΕΝΑ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου