Του ομότιμου καθηγητή του Τμήματος Θεολογίας Πέτρου Βασιλειάδη
H Ορθόδοξη Εκκλησία εδώ και αρκετές δεκαετίες έχει διατυπώσει με το περίφημο διορθόδοξο συνέδριο της Ρόδου το 1988 μια πάγια θεολογική θέση γύρω από το ζήτημα της χειροτονίας των γυναικών. Προσφάτως, όμως, η αναθεώρηση των απόψεων του Μητροπολίτου Διοκλείας Καλλίστου Ware, του πρώτου σύγχρονου Ορθόδοξου θεολόγου που διατύπωσε συστηματικά θεολογικές απόψεις για το θέμα αυτό, οι μελέτες της Elizabeth Behr-Sigel, αλλά και παλαιότερα του Ορθοδόξου δογματολόγου αειμνήστου Νικολάου Ματσούκα, όπως και ορισμένες διδακτορικές διατριβές και μεταδιδακτορικές μονογραφίες Ορθοδόξων επιστημόνων, όπως του Κ. Γιοκαρίνη και της Μαρίας McDowell, έχουν κάνει επιτακτική την ανάγκη καλύτερης θεολογικής τεκμηρίωσης της επίσημης θέσης της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Απευθυνόμενος στην αγγλικανική κοινωνία κατά τη διάρκεια του τακτικού συνεδρίου της στο Λάμπεθ πριν από αρκετά χρόνια, εκπροσωπώντας το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ο Μητροπολίτης Περγάμου επέστησε την προσοχή όλων, ότι η λύση στο ακανθώδες αυτό πρόβλημα που ταλανίζει τον χριστιανικό κόσμο και έχει διαιρέσει καθέτως και οριζοντίως τις διάφορες χριστιανικές ομολογίες δεν μπορεί να βρεθεί ούτε με βάση επιχειρήματα από την κοινωνική εξέλιξη (arguments from sociology) ούτε με βάση επιχειρήματα από την παράδοση (arguments from tradition). Αυτό που χρειάζεται είναι κυρίως θεολογικά επιχειρήματα. Είναι, ως εκ τούτου, αναγκαία εκ νέου μια σε βάθος θεολογική ανάλυση του όλου θέματος. Στη βάση αυτής της προβληματικής εργάζεται εδώ και αρκετούς μήνες, στα πλαίσια των δραστηριοτήτων του Κέντρου Οικουμενικών, Ιεραποστολικών και Περιβαλλοντικών Μελετών «Μητρ. Παντελεήμων Παπαγεωργίου», διεθνές μεταπτυχιακό/μεταδιδακτορικό σεμινάριο με θέμα: «Χειροτονία των γυναικών και Ορθόδοξη θεολογία», που συντονίζουμε από κοινού με την κ. Νίκη Παπαγεωργίου. Το σεμινάριο αποσκοπεί στην εξέταση σε βάθος όλων των θεολογικών επιχειρημάτων, τόσο υπέρ όσο και κατά της δυνατότητας συμμετοχής των γυναικών στην μυστηριακή ιερωσύνη. Στόχος του δεν είναι να διατυπώσει θέσεις υπέρ ή κατά της χειροτονίας των γυναικών, αλλά να παράσχει στην Ορθόδοξη Εκκλησία και την παγκόσμια χριστιανική κοινότητα την αυθεντική θεολογική (και όχι μόνο κοινωνιολογική ή παραδοσιακή, δηλαδή νομοκανονική) τεκμηρίωση του θέματος.
Οι πρώτες συναντήσεις αυτού του σεμιναρίου ήταν εισαγωγικές με θέματα όπως: Μάρθα και Μαρία ως μοντέλα χριστιανικής μαρτυρίας (Ν. Παπαγεωργίου), το θέμα της χειροτονίας των γυναικών στο ΠΣΕ (Δ. Κούκουρα), η θέση της γυναίκας στον Απ. Παύλο (Ε. Αδαμτζίλογλου), ο ρόλος των γυναικών στην Κ.Δ., την Εκκλησία και τον οικουμενικό διάλογο (Ε. Κασσελούρη), βία κατά των γυναικών και ιερωσύνη (Ν. Αθανασοπούλου), η χειροτονία των γυναικών και η κοινωνιολογική και θρησκειολογική τυπολογία της υποταγής της γυναίκας (Χ. Αρβανίτης), Η περίπτωση της Μαρίας Μαγδαληνής και η χειροτονία των γυναικών (Αικ. Δροσιά), ο ρόλος των αιρέσεων στη διαμόρφωση της πατερικής διδασκαλίας για τις γυναίκες (Ε. Βουλγαράκη), η προβληματική της Καθολικής Εκκλησίας από την εγκύκλιο του 1975 μέχρι την τελευταία συνέντευξη του Πάπα Φραγκίσκου (Δ. Κεραμιδάς), και ο θεολογικός προβληματισμός του Ν. Ματσούκα (Μ. Χατζηαποστόλου) Βλ. εδώ.
Από την Δευτέρα, 17 Φεβρουαρίου, άρχισε σε διαδικτυακή μορφή η ουσιαστική θεολογική εξέταση του θέματος με την εισήγηση του Δρ. του Τμήματος Θεολογίας του ΑΠΘ κ. Κ. Γιοκαρίνη με θέμα «Το έμφυλο και το άφυλο του σαρκωθέντος Χριστού». Ο κ. Γιοκαρίνης παρουσίασε συνοπτικά τα ευρήματα της ομότιτλης μεταδιδακτορικής του εργασίας, δηλώνοντας ξεκάθαρα, πως το ζήτημα της χειροτονίας των γυναικών δεν πρέπει να τίθεται στη βάση της διεκδίκησης δικαιωμάτων εξαιτίας των κατακτήσεων των μελών των σύγχρονων κοινωνιών, αλλά ως αίτημα για την εξεύρεση πειστικής θεολογικής απάντησης με βάση την αγιοπνευματική αυτοσυνειδησία της Εκκλησίας.
Όπως υποστήριξε, το θέμα του φύλου δεν έγινε αντικείμενο θεολογικού προβληματισμού και αντιπαραθέσεων κατά την περίοδο της αρχέγονης Εκκλησίας, αλλά προσήλκυε το ενδιαφέρον της θεολογικής σκέψης κατά καιρούς, οσάκις υπήρχε αμφισβήτηση για τη θέση και το ρόλο του λαϊκού στοιχείου στην Εκκλησία γενικότερα. Σήμερα, το θέμα του φύλου έκανε την επανεμφάνισή του, με το αίτημα της εισόδου των γυναικών στη μυστηριακή ιερωσύνη, το οποίο απασχολεί σε διαφορετικό βαθμό ολόκληρο το χριστιανικό κόσμο, προσλαμβάνοντας έτσι οικουμενικό χαρακτήρα. Η ανδρώα μορφή του ενανθρωπήσαντος Θεού Λόγου υπήρξε ο κεντρικός άξονας και το βασικό επιχείρημα της κλασικής επιχειρηματολογίας για την απόρριψη του ανωτέρω αιτήματος. Η επίκληση όμως του άρρενος φύλου του σαρκωθέντος Υιού του Θεού για τον αποκλεισμό της γυναίκας από την ιερωσύνη αποτελεί υπεραπλούστευση.
Απευθυνόμενος στην αγγλικανική κοινωνία κατά τη διάρκεια του τακτικού συνεδρίου της στο Λάμπεθ πριν από αρκετά χρόνια, εκπροσωπώντας το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ο Μητροπολίτης Περγάμου επέστησε την προσοχή όλων, ότι η λύση στο ακανθώδες αυτό πρόβλημα που ταλανίζει τον χριστιανικό κόσμο και έχει διαιρέσει καθέτως και οριζοντίως τις διάφορες χριστιανικές ομολογίες δεν μπορεί να βρεθεί ούτε με βάση επιχειρήματα από την κοινωνική εξέλιξη (arguments from sociology) ούτε με βάση επιχειρήματα από την παράδοση (arguments from tradition). Αυτό που χρειάζεται είναι κυρίως θεολογικά επιχειρήματα. Είναι, ως εκ τούτου, αναγκαία εκ νέου μια σε βάθος θεολογική ανάλυση του όλου θέματος. Στη βάση αυτής της προβληματικής εργάζεται εδώ και αρκετούς μήνες, στα πλαίσια των δραστηριοτήτων του Κέντρου Οικουμενικών, Ιεραποστολικών και Περιβαλλοντικών Μελετών «Μητρ. Παντελεήμων Παπαγεωργίου», διεθνές μεταπτυχιακό/μεταδιδακτορικό σεμινάριο με θέμα: «Χειροτονία των γυναικών και Ορθόδοξη θεολογία», που συντονίζουμε από κοινού με την κ. Νίκη Παπαγεωργίου. Το σεμινάριο αποσκοπεί στην εξέταση σε βάθος όλων των θεολογικών επιχειρημάτων, τόσο υπέρ όσο και κατά της δυνατότητας συμμετοχής των γυναικών στην μυστηριακή ιερωσύνη. Στόχος του δεν είναι να διατυπώσει θέσεις υπέρ ή κατά της χειροτονίας των γυναικών, αλλά να παράσχει στην Ορθόδοξη Εκκλησία και την παγκόσμια χριστιανική κοινότητα την αυθεντική θεολογική (και όχι μόνο κοινωνιολογική ή παραδοσιακή, δηλαδή νομοκανονική) τεκμηρίωση του θέματος.
Οι πρώτες συναντήσεις αυτού του σεμιναρίου ήταν εισαγωγικές με θέματα όπως: Μάρθα και Μαρία ως μοντέλα χριστιανικής μαρτυρίας (Ν. Παπαγεωργίου), το θέμα της χειροτονίας των γυναικών στο ΠΣΕ (Δ. Κούκουρα), η θέση της γυναίκας στον Απ. Παύλο (Ε. Αδαμτζίλογλου), ο ρόλος των γυναικών στην Κ.Δ., την Εκκλησία και τον οικουμενικό διάλογο (Ε. Κασσελούρη), βία κατά των γυναικών και ιερωσύνη (Ν. Αθανασοπούλου), η χειροτονία των γυναικών και η κοινωνιολογική και θρησκειολογική τυπολογία της υποταγής της γυναίκας (Χ. Αρβανίτης), Η περίπτωση της Μαρίας Μαγδαληνής και η χειροτονία των γυναικών (Αικ. Δροσιά), ο ρόλος των αιρέσεων στη διαμόρφωση της πατερικής διδασκαλίας για τις γυναίκες (Ε. Βουλγαράκη), η προβληματική της Καθολικής Εκκλησίας από την εγκύκλιο του 1975 μέχρι την τελευταία συνέντευξη του Πάπα Φραγκίσκου (Δ. Κεραμιδάς), και ο θεολογικός προβληματισμός του Ν. Ματσούκα (Μ. Χατζηαποστόλου) Βλ. εδώ.
Από την Δευτέρα, 17 Φεβρουαρίου, άρχισε σε διαδικτυακή μορφή η ουσιαστική θεολογική εξέταση του θέματος με την εισήγηση του Δρ. του Τμήματος Θεολογίας του ΑΠΘ κ. Κ. Γιοκαρίνη με θέμα «Το έμφυλο και το άφυλο του σαρκωθέντος Χριστού». Ο κ. Γιοκαρίνης παρουσίασε συνοπτικά τα ευρήματα της ομότιτλης μεταδιδακτορικής του εργασίας, δηλώνοντας ξεκάθαρα, πως το ζήτημα της χειροτονίας των γυναικών δεν πρέπει να τίθεται στη βάση της διεκδίκησης δικαιωμάτων εξαιτίας των κατακτήσεων των μελών των σύγχρονων κοινωνιών, αλλά ως αίτημα για την εξεύρεση πειστικής θεολογικής απάντησης με βάση την αγιοπνευματική αυτοσυνειδησία της Εκκλησίας.
Όπως υποστήριξε, το θέμα του φύλου δεν έγινε αντικείμενο θεολογικού προβληματισμού και αντιπαραθέσεων κατά την περίοδο της αρχέγονης Εκκλησίας, αλλά προσήλκυε το ενδιαφέρον της θεολογικής σκέψης κατά καιρούς, οσάκις υπήρχε αμφισβήτηση για τη θέση και το ρόλο του λαϊκού στοιχείου στην Εκκλησία γενικότερα. Σήμερα, το θέμα του φύλου έκανε την επανεμφάνισή του, με το αίτημα της εισόδου των γυναικών στη μυστηριακή ιερωσύνη, το οποίο απασχολεί σε διαφορετικό βαθμό ολόκληρο το χριστιανικό κόσμο, προσλαμβάνοντας έτσι οικουμενικό χαρακτήρα. Η ανδρώα μορφή του ενανθρωπήσαντος Θεού Λόγου υπήρξε ο κεντρικός άξονας και το βασικό επιχείρημα της κλασικής επιχειρηματολογίας για την απόρριψη του ανωτέρω αιτήματος. Η επίκληση όμως του άρρενος φύλου του σαρκωθέντος Υιού του Θεού για τον αποκλεισμό της γυναίκας από την ιερωσύνη αποτελεί υπεραπλούστευση.
Για περισσότερα στο: ΘΕΟΛΟΓΙΚΑ ΔΡΩΜΕΝΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου