Η εισήγηση έγινε στην Ημερίδα με θέμα: «Διαπολιτισμικές και Διαθρησκειακές Προκλήσεις στην Ελλάδα του 21ου αιώνα: Τρόποι και τόποι συνάντησης της θρησκευτικής ετερότητας» που διοργανώθηκε την Τρίτη 9 Σεπτεμβρίου στο Τμήμα Θεολογίας του ΑΠΘ
Η μελέτη μιας ιστορικής περιόδου αποτελεί πραγματική πρόκληση για τη σύγχρονη έρευνα, αφού μας επιτρέπει να γνωρίσουμε τον πολιτισμό και τον τρόπο σκέψης των ανθρώπων της συγκεκριμένης εποχής. Βασική προϋπόθεση στην έρευνα αποτελεί η ορθή αξιολόγηση των παραγόντων (θρησκευτικών, πολιτικών, οικονομικών, κτλ.) που διαμορφώνουν το πλαίσιο της εποχής. Δε θα πρέπει να διαφεύγει της προσοχής μας ότι όλες οι λειτουργίες συνέχονται· δεν είναι δυνατόν να απομονώσουμε μια δραστηριότητα και να την κατανοήσουμε, αν δεν την καταλάβουμε πριν από όλα ως μέρος ενός συνόλου, ενός συστήματος. Η ιστορική έρευνα έχει αποδείξει ότι σε όλες τις ιστορικές περιόδους της ανθρωπότητας το ένα στοιχείο βρίσκεται σε απόλυτη εξάρτηση από το άλλο και όλα συνιστούν ένα αδιάσπαστο σύνολο. Η ερευνητική προσπάθεια θα μπορούσε να παραλληλισθεί στην προκειμένη περίπτωση με την κατασκευή ενός πολύπλοκου μωσαϊκού, στο οποίο, αν δεν τοποθετηθούν όλες οι ψηφίδες στην κατάλληλη θέση, δεν μπορούμε να αναπαραστήσουμε με πληρότητα την εικόνα που θέλουμε.
Τα παραπάνω ισχύουν για κάθε ιστορική στιγμή, επομένως ακόμη περισσότερο για τη σύγχρονη εποχή, η οποία διακρίνεται από την κυριαρχία του πλουραλισμού που έχει όλες τις πιθανές διαστάσεις του: γλωσσικές, θρησκευτικές, εθνικές. Το γεγονός αυτό γίνεται κατανοητό αν λάβουμε κυρίως υπόψη μας ότι η αρχή της δεκαετίας του ’90 σηματοδοτεί, εκτός από το τέλος του διπολισμού ανάμεσα στις δύο υπερδυνάμεις, και την προσπάθεια θεμελίωσης της «παγκοσμιοποίησης», που όπως φαίνεται, αποβαίνει όλο και περισσότερο κυρίαρχο στοιχείο της σύγχρονης γεωπολιτικής πραγματικότητας. Το φαινόμενο αυτό πιθανόν μπορεί να ενταχθεί στο πλαίσιο των διακηρύξεων του πρώην Προέδρου των Η. Π. Α. GeorgeBush με την έναρξη του λεγόμενου «Πολέμου του Κόλπου» για την απαρχή της «Νέας Τάξης Πραγμάτων». Πρέπει να έχουμε φυσικά υπόψη μας στην προκειμένη περίπτωση, σύμφωνα με τα πορίσματα των ειδικών που ασχολούνται με το πρόβλημα της «παγκοσμιοποίησης», ότι το συγκεκριμένο φαινόμενο συνδέεται άμεσα με την επιβολή μιας παγκόσμιας πολιτικής κυριαρχίας υπό την εποπτεία της μιας και μοναδικής υπερδύναμης, άμεσα όμως με τη δημιουργία ενός νέου παγκοσμιοποιημένου οικονομικού περιβάλλοντος. Η πρόθεση των εκπροσώπων αυτής τάσης για τη δημιουργία ενός ενιαίου «όλου» ως ιδεώδους στοιχείου για την επικράτηση της δημοκρατίας, της διαφάνειας και της ελεύθερης αγοράς και επικοινωνίας εις βάρος του «μέρους», που αντιπροσωπεύει τη δυσαρμονία και τον διαρκή κίνδυνο για την παγκόσμια ειρήνη, συνέβαλε στη διοργάνωση σχετικών συζητήσεων από μέρους φορέων που εμπλέκονται με σχετικά θέματα αλλά παράλληλα και στην πρόκληση, από διάφορες ομάδες, μίας σειράς αντιδράσεων με βίαια τις περισσότερες φορές αποτελέσματα.
Τα παραπάνω δεδομένα συντελούν σε μια άνευ προηγούμενου αλλαγή του γεωπολιτικού σκηνικού που κυριαρχούσε μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’80. Κυριότεροι παράγοντες που επιδρούν καταλυτικά σ’ αυτή τη νέα πραγματικότητα είναι η αλλαγή των καθεστώτων της ανατολικής Ευρώπης με τη εγκαθίδρυση της δημοκρατίας, η δημιουργία ανοικτών κοινωνιών, η αμφισβήτηση πολιτιστικών δεδομένων της γηραιάς μας ηπείρου μέσω της αναφοράς τους σε θρησκευτικές αντιλήψεις.
Τα παραπάνω ισχύουν για κάθε ιστορική στιγμή, επομένως ακόμη περισσότερο για τη σύγχρονη εποχή, η οποία διακρίνεται από την κυριαρχία του πλουραλισμού που έχει όλες τις πιθανές διαστάσεις του: γλωσσικές, θρησκευτικές, εθνικές. Το γεγονός αυτό γίνεται κατανοητό αν λάβουμε κυρίως υπόψη μας ότι η αρχή της δεκαετίας του ’90 σηματοδοτεί, εκτός από το τέλος του διπολισμού ανάμεσα στις δύο υπερδυνάμεις, και την προσπάθεια θεμελίωσης της «παγκοσμιοποίησης», που όπως φαίνεται, αποβαίνει όλο και περισσότερο κυρίαρχο στοιχείο της σύγχρονης γεωπολιτικής πραγματικότητας. Το φαινόμενο αυτό πιθανόν μπορεί να ενταχθεί στο πλαίσιο των διακηρύξεων του πρώην Προέδρου των Η. Π. Α. GeorgeBush με την έναρξη του λεγόμενου «Πολέμου του Κόλπου» για την απαρχή της «Νέας Τάξης Πραγμάτων». Πρέπει να έχουμε φυσικά υπόψη μας στην προκειμένη περίπτωση, σύμφωνα με τα πορίσματα των ειδικών που ασχολούνται με το πρόβλημα της «παγκοσμιοποίησης», ότι το συγκεκριμένο φαινόμενο συνδέεται άμεσα με την επιβολή μιας παγκόσμιας πολιτικής κυριαρχίας υπό την εποπτεία της μιας και μοναδικής υπερδύναμης, άμεσα όμως με τη δημιουργία ενός νέου παγκοσμιοποιημένου οικονομικού περιβάλλοντος. Η πρόθεση των εκπροσώπων αυτής τάσης για τη δημιουργία ενός ενιαίου «όλου» ως ιδεώδους στοιχείου για την επικράτηση της δημοκρατίας, της διαφάνειας και της ελεύθερης αγοράς και επικοινωνίας εις βάρος του «μέρους», που αντιπροσωπεύει τη δυσαρμονία και τον διαρκή κίνδυνο για την παγκόσμια ειρήνη, συνέβαλε στη διοργάνωση σχετικών συζητήσεων από μέρους φορέων που εμπλέκονται με σχετικά θέματα αλλά παράλληλα και στην πρόκληση, από διάφορες ομάδες, μίας σειράς αντιδράσεων με βίαια τις περισσότερες φορές αποτελέσματα.
Τα παραπάνω δεδομένα συντελούν σε μια άνευ προηγούμενου αλλαγή του γεωπολιτικού σκηνικού που κυριαρχούσε μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’80. Κυριότεροι παράγοντες που επιδρούν καταλυτικά σ’ αυτή τη νέα πραγματικότητα είναι η αλλαγή των καθεστώτων της ανατολικής Ευρώπης με τη εγκαθίδρυση της δημοκρατίας, η δημιουργία ανοικτών κοινωνιών, η αμφισβήτηση πολιτιστικών δεδομένων της γηραιάς μας ηπείρου μέσω της αναφοράς τους σε θρησκευτικές αντιλήψεις.
Για περισσότερα στο: ΘΕΟΛΟΓΙΚΑ ΔΡΩΜΕΝΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου