της Β. Σταθοκώστα, Λέκτορα Τμ. Θεολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών
Η μετάφραση της Αγίας Γραφής αποτελεί ένα μεγάλο κεφάλαιο στην ιστορία της ανθρωπότητας. Αρκεί να σημειωθεί ότι στις μεγαλύτερες Ευρωπαϊκές χώρες η ανάπτυξη της λογοτεχνίας και του πολιτισμού συνδέεται με τη μετάφραση της Αγίας Γραφής στη γλώσσα των λαών τους.
Σε ό,τι αφορά τη μετάφραση της Αγίας Γραφής στα Ελληνικά, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Ας θυμηθούμε ότι η Παλαιά Διαθήκη μεταφράστηκε ήδη από τον 3ο π.Χ. αιώνα από τα Εβραϊκά στα Ελληνικά της εποχής. Πρόκειται για τη γνωστή μετάφραση των Ο΄ (των Εβδομήκοντα: των εβδομήντα δυο λογίων ελληνομαθών Ιουδαίων) μετά από πρόσκληση του βασιλιά Πτολεμαίου Β΄ του Φιλάδελφου. Όσο για την Καινή Διαθήκη, αυτή είναι γραμμένη στα Ελληνικά.
Μετά την Ελληνική Επανάσταση, το 19ο και στη συνέχεια στον 20ο αιώνα, την ανάγκη για μελέτη των βιβλικών κειμένων στη γλώσσα, όπως είχε πλέον διαμορφωθεί εκείνη την εποχή, του Ελληνικού λαού έρχονται να καλύψουν μεταφράσεις της Καινής Διαθήκης από ειδικούς. Παράλληλα, στα μέσα του 20ου αιώνα η ποιητική απόδοση βιβλίων της στα νέα ελληνικά αποτελεί πηγή έμπνευσης και έκφρασης για τους νομπελίστες λογοτέχνες, τον Γιώργο Σεφέρη («Άσμα Ασμάτων», χ.ε., Αθήνα 1965 και «Η Αποκάλυψη του Ιωάννη», Ίκαρος, Αθήνα 1966) και τον Οδυσσέα Ελύτη («Η Αποκάλυψη», Ύψιλον/Βιβλία, Αθήνα 1985), όπως και για άλλους, όπως ο Άγγ. Βλάχος και ο Ντ. Χριστιανόπουλος.
Από τις μεταφράσεις των ειδικών επιστημόνων κατά τον 19ο και 20ο αιώνα αναφέρουμε μόνον ορισμένες:
· η μετάφραση του Νεοφύτου Βάμβα (1844 εξ.),
· η «μετάφραση των τεσσάρων καθηγητών», των Β. Βέλλα, Ε. Αντωνιάδη, Α. Αλιβιζάτου, Γ. Κονιδάρη, κυρίως του πρώτου, που εκδόθηκε από τη Βιβλική Εταιρεία το 1967 και επανεκδίδεται συνεχώς μέχρι σήμερα,
· οι ερμηνευτικές αποδόσεις του καθηγητή Π. Τρεμπέλα και του Ιω. Κολιτσάρα,
· η μετάφραση της Καινής Διαθήκης στη δημοτική, γνωστή ως μετάφραση των «τεσσάρων», της ομάδας Βιβλικών Θεολόγων, καθηγητών των Πανεπιστημίων Αθηνών και Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για τους καθηγητές Γ. Γαλίτη, Ιω. Καραβιδόπουλο, Ιω. Γαλάνη και Π. Βασιλειάδη (δεκαετία του ’80 με συνεχείς επανεκδόσεις). Ας σημειωθεί ότι η εκπόνηση της υπήρξε πρωτοβουλία του καθηγητή Σ. Αγουρίδη, ενώ αξιομνημόνευτη στη μετάφραση αυτή είναι και η συμβολή του πρόωρα εκλιπόντος καθηγητή Β. Στογιάννου.
Η τελευταία, των «τεσσάρων», συνέβαλε, όπως και οι προηγούμενες, στην υπέρβαση προκαταλήψεων και στερεοτύπων αιώνων για τις μεταφράσεις, εγκαινιάζοντας μια νέα εποχή για τη μελέτη της Αγίας Γραφής στην Ελλάδα. Η μετάφραση αυτή της Καινής Διαθήκης στη δημοτική έλαβε την έγκριση του Οικουμενικού Πατριαρχείου, των Πατριαρχείων Αλεξανδρείας και Ιεροσολύμων, καθώς και της Εκκλησίας της Ελλάδος. Ευρύτατη είναι η αποδοχή της από την Ελληνική Εκκλησία και την κοινωνία, ενώ χρησιμοποιείται και στη σχολική εκπαίδευση, στο δημοτικό, γυμνάσιο και λύκειο, αλλά και στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Επίσης, διανομή της γίνεται στο στρατό και άλλες υπηρεσίες με πρωτοβουλία των οικείων Μητροπολιτών.
Εκτός από τις μεταφράσεις της Καινής Διαθήκης, κυκλοφορεί με συνεχείς επανεκδόσεις και η μετάφραση της Παλαιάς Διαθήκης από το πρωτότυπο Εβραϊκό κείμενο (Μασωριτικό) από επιστημονική ομάδα Ελλήνων καθηγητών της Παλαιάς Διαθήκης των Πανεπιστημίων Αθηνών και Θεσσαλονίκης (1997εξ.). Ήδη ετοιμάζεται και αναμένεται η μετάφραση της Παλαιάς Διαθήκης από το ελληνικό κείμενο των Εβδομήκοντα, σε έκδοση της Ελληνικής Βιβλικής Εταιρείας.
Με αφορμή τη συμπλήρωση 25 χρόνων της ευλογίας από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος της μετάφρασης της Καινής Διαθήκης στη δημοτική θα πραγματοποιηθεί Διεθνές συνέδριο με θέμα«Η Μετάφραση της Βίβλου στην Εκκλησία και στην Εκπαίδευση» στο πλαίσιο του οποίου θα τιμηθούν τα μέλη της μεταφραστικής ομάδας, οι διεθνούς κύρους καθηγητέςΓεώργιος Γαλίτης, Ιωάννης Καραβιδόπουλος, Ιωάννης Γαλάνης και Πέτρος Βασιλειάδης. Το συνέδριο οργανώνει η Ελληνική Βιβλική Εταιρία στις 12 και 13 Δεκεμβρίου 2014 στο Πολιτιστικό Κέντρο Ι. Αρχιεπισκοπής Αθηνών (Μ. Βασιλείου 15, Ρουφ, Στάση μετρό: Κεραμεικός), Είσοδος ελεύθερη.
Η Επιστημονική Επιτροπή του Συνεδρίου είναι οι:
· Μιλτ. Κωνσταντίνου, Κοσμήτωρ της Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ
· Χρ. Καρακόλης, Αν. Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής ΕΚΠΑ
· Αικ. Τσαλαμπούνη, Επ. Καθηγήτρια της Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ
Για περισσότερα στο ΑΜΕΝ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου